Tylluan

math o adar (rhywogaeth)
(Ailgyfeiriad o Strigiformes)
Tylluanod
Tylluan Wen (Tyto alba)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Animalia
Ffylwm: Chordata
Dosbarth: Aves
Is-ddosbarth: Neornithes
Inffradosbarth: Neognathae
Uwchurdd: Neoaves
Urdd: Strigiformes
Wagler, 1830
Teuluoedd
Cyfystyron

Strigidae sensu Sibley & Ahlquist

Aderyn ysglyfaethus nosol yw tylluan (hefyd gwdihŵ), sy'n perthyn i urdd y Strigiformes.

Mae tua 229 o rywogaethau a geir bron ym mhob gwlad yn y byd.[1] Mae tylluanod yn hela mamaliaid bach, pryfed ac adar eraill ac mae ychydig o rywogaethau'n dal pysgod.[2]

Dosberthir tylluanod yn ddau isurdd: yr isurdd hwn, y Strigidae, neu'r ‘gwir dylluanod’ ac isurdd y Tytonidae, neu'r ‘dylluanod gwynion’ (barn-owls).

Mae'r dylluan mewn mytholeg clasurol yn symbol o wybodaeth, ond mewn mytholeg Geltaidd fe'i hystyrir yn aderyn marwolaeth. Trowyd Blodeuwedd yn dylluan, fel dial am odineb gyda Gronw Pebr. Ceir ei hanes ym Mhedwaredd Gainc y Mabinogi, sef Math fab Mathonwy. Cynllwyniodd Blodeuwedd gyda'i chariad Gronw Pebr, arglwydd Penllyn, i ladd Lleu, ac fel cosb cafodd hi ei throi'n dylluan gan Gwydion.

Rhestr rannol o rywogaethau golygu

Rhestr Wicidata:

teulu enw tacson delwedd
Cordylluan Glaucidium passerinum
 
Cordylluan Bolifia Glaucidium bolivianum
 
Cordylluan Brasil Glaucidium brasilianum
 
Cordylluan Ciwba Glaucidium siju
 
Cordylluan Hardy Glaucidium hardyi
 
Cordylluan dorchog Glaucidium brodiei
 
Cordylluan fannog Glaucidium perlatum
 
Cordylluan y goedwig Glaucidium radiatum
 
Cordylluan yr Andes Glaucidium jardinii
 
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Cyfeiriadau golygu

  1.  Gill, F. & D. Donsker (goln.) (2012). IOC World Bird List, Version 3.1: Owls. Adalwyd ar 29 Gorffennaf 2012.
  2. Hennessey, Kathryn & Victoria Wiggins, goln. (2010) The Natural History Book, Dorling Kindersley, Llundain.
  Eginyn erthygl sydd uchod am aderyn. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.