Thomas Phillips Price

Roedd Thomas Phillips Price (184428 Mehefin, 1932) yn fargyfreithiwr, yn dirfeddiannwr, ac yn wleidydd Rhyddfrydol Cymreig a wasanaethodd fel Aelod Seneddol Gogledd Sir Fynwy.

Thomas Phillips Price
Ganwyd1844 Edit this on Wikidata
Bu farw28 Mehefin 1932 Edit this on Wikidata
Dinasyddiaethy Deyrnas Unedig, Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon Edit this on Wikidata
Alma mater
Galwedigaethcyfreithiwr, gwleidydd Edit this on Wikidata
SwyddAelod o 25ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 24ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 23ain Senedd y Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
Plaid WleidyddolPlaid Ryddfrydol Edit this on Wikidata

Bywyd personol golygu

Ganwyd Price yn Llanarth, Sir Fynwy, yn fab i'r Parchedig William Price, offeiriad y plwyf, a Mary ei wraig. Fe'i bedyddiwyd yn Eglwys Plwyf Llanarth ym mis Awst 1844.[1] Cafodd ei addysgu yng Ngholeg Caerwynt a Choleg y Brifysgol, Rhydychen.[2]

Bu'n briod dair gwaith. Priododd Frances Anne Rowlett, merch y Parch. Ganon J. C. Rowlett, Caerwysg, ym 1882[3]; bu hi farw ym 1897. Ym 1899 priododd Florence Cecilia Konstamm, merch Berman Konstam, marsiandwr o Pimlico, Llundain;[4] bu hi farw ym 1926. Ym 1927 priododd Mary Elizabeth Swann, merch y Gwir Barch. Robert Swann, Deon Nassau.[5]

Gyrfa golygu

Galwyd Price i'r Bar yn y Deml Fewnol ym 1869.

Ym 1867 etifeddodd Price ffortiwn ei ewyrth Syr Thomas Phillips a rhan mewn mwyngloddiau yn Sir Gaerloyw a Dyffryn Aman.[6] Ategodd at ei ddiddordebau mwynol trwy agor pyllau glo yn Llanhiledd ac Ebbw Fach. Fe adeiladodd rheilffordd a glanfa ym Mrynbuga a bu'n gyfrifol am ddatblygu ac ehangu ystâd Llys Triley yn y Fenni.

Bu'n gwasanaethu fel Capten ym Milisia Sir Fynwy hyd ymddiswyddo o'i gomisiwn ym 1883.[7]

Ym 1898 brynodd Marks Hall, plasty Jacobiaid ac ystâd ger Coggeshall yn Essex; gwnaeth darpariaeth yn ei ewyllys i adael y stad i'r genedl er lles amaethyddiaeth, coedyddiaeth a choedwigaeth.[8]

Bu'n gwasanaethu fel ynad heddwch yn Sir Fynwy ac Essex.[9]

Gyrfa wleidyddol golygu

Ym 1882 gwasanaethodd Phillips fel Uchel Siryf Sir Fynwy.[10] Bu yn weithgar dros yr achos Rhyddfrydol yn etholaeth Sir Fynwy yn etholiad cyffredinol 1880 a bu yn gweithredu fel Llywydd Cymdeithas Ryddfrydol Casnewydd; cafodd ei enwebu i sefyll fel yr ymgeisydd Rhyddfrydol yn sedd newydd Gogledd Sir Fynwy ar gyfer etholiad cyffredinol 1885,[11] gan ennill y sedd[12] a'i gadw hyd ei ymddeoliad o'r Senedd ym 1895.[13]

Wedi ymneilltuo o'r senedd, symudodd i fyw i Essex lle fu'n gwasanaethu fel cynghorydd sir dros ward Coggeshall o 1903; fe fu hefyd yn aelod o'r awdurdod addysg y sir.[9]

Marwolaeth golygu

Bu farw yn ei gartref, Marks Hall, yn 88 mlwydd oed, a chladdwyd ei weddillion ym mynwent Eglwys Marks Tey.[14]

Cyfeiriadau golygu

  1. Cofrestr Bedydd Llanarth 1844 T52 Rhif409 (Gwasanaethau Archifau Cymru)
  2. "TheWelshMembers – The Cardiff Times". David Duncan and William Ward. 1892-08-06. Cyrchwyd 2015-07-04.
  3. "FamilyNotices – Monmouthshire Merlin". Charles Hough. 1882-01-20. Cyrchwyd 2015-07-04.
  4. "SOUTHWALESWEDDING – Evening Express". Walter Alfred Pearce. 1899-07-12. Cyrchwyd 2015-07-04.
  5. "Court and Social", Chelmsford Chronicle, 23 Medi 1927
  6. "onilJirteHrgettceI – The Cardiff Times". David Duncan and William Ward. 1867-07-20. Cyrchwyd 2015-07-04.
  7. "SWANSEAANDDISTRICTNEWS – The Cambrian". T. Jenkins. 1883-04-06. Cyrchwyd 2015-07-04.
  8. Marks Hall – Thomas Phillips Price [1] Archifwyd 2016-06-10 yn y Peiriant Wayback. adalwyd 4 Gorffennaf 2015
  9. 9.0 9.1 "Death of T P Price JP", Chelmsford Chronicle, 1 Gorffennaf 1932
  10. "ENWI UCHEL SIRYDDION – Y Gwyliedydd". Amos Brothers. 1881-11-23. Cyrchwyd 2015-07-04.
  11. "THE LIBERAL CANDIDATES FOR MONMOUTHSHIRE – South Wales Echo". Jones & Son. 1885-08-22. Cyrchwyd 2015-07-04.
  12. "YR ETHOLIAD – Y Genedl Gymreig". Thomas Jones. 1885-12-09. Cyrchwyd 2015-07-04.
  13. "YR ETHOLIADAU YNG NGHYMRU – Baner ac Amserau Cymru". Thomas Gee. 1895-07-27. Cyrchwyd 2015-07-04.
  14. "The late T P Price JP funeral at Marks Tey", Chelmsford Chronicle, 8 July 1932
Senedd y Deyrnas Unedig
Rhagflaenydd:
etholaeth newydd
Aelod Seneddol Gogledd Sir Fynwy
18851895
Olynydd:
Reginald McKenna