Glofa Gresffordd

(Ailgyfeiriad o Trychineb Gresffordd)

Pwll glo ger Wrecsam yw Glofa Gresffordd, rhan o Faes Glo Gogledd Cymru, sydd bellach wedi'i gau. Mae'n enwog am y drychineb a ddigwyddodd ar 22 Medi, 1934, pan gafodd 266 o bobl eu lladd trwy ffrwydrad nwy yn y pwll. Mae hi'n un o'r trychinebau pyllau glo mwyaf erchyll yn hanes gwledydd Prydain. Roedd mynediad y pwll ger pentref Y Pandy, Gresffordd, lle mae cofeb i'r digwyddiad yn sefyll heddiw.

Glofa Gresffordd
Enghraifft o'r canlynolglofa Edit this on Wikidata
LleoliadGresffordd Edit this on Wikidata
Map
Gwladwriaethy Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
RhanbarthWrecsam Edit this on Wikidata
Y gofeb i Drychineb Gresffordd.

Digwyddodd y drychineb yn ystod y sifft nos, pan oedd tua 500 o lowyr yn gweithio dan y ddaear, llawer ohonynt yn gweithio sifftiau dwbl. Lladdwyd 266 o fechgyn. Hyd heddiw, does neb yn gwybod beth achosodd y ffrwydrad nwy a laddodd cymaint ohonynt. Bu'n rhaid cau'r lofa lle digwyddodd y drychineb am gryn amser rhag ofn y digwyddai ffrwydriadau eraill ac o ganlyniad bu raid gadael 254 o gyrff yn y pwll. Ailagorwyd y pwll chwech mis yn ddiweddarach, heblaw am ran "Denis" y pwll lle digwyddodd y damwain.

Gadawai'r glowyr a gollodd eu bywydau weddwon a phlant. Casglwyd dros £566,500 mewn cronfa arbennig a sefydlwyd gan Faer Wrecsam ar eu cyfer.

Y rhai a fu farw golygu

Cyfenw Enw Cyntaf Cyferiad Oedran Galwedigaeth
Anderson George Hen Rhosrobin, Wrecsam 67 Glôwr
Andrews Alfred Wrecsam 43 Glôwr
Archibald Joe Rhosddu 47 Glôwr
Archibald Thomas Pandy 44 Glôwr
Baines David Brynteg 26 Glôwr
Bateman Maldwyn Rhosddu 15 Glôwr
Bather Edward Wynn Rhosddu 36 Glôwr
Beddows Edward Gwersyllt 63 Glôwr
Bew Arthur Rhosddu 45 Glôwr
Bewdley Thomas Rhosddu 58 Glôwr
Bowen Alfred Rhostyllen 53 Glôwr
Boycott Henry Wrecsam 38 Glôwr
Brain Herbert Pentrefelin, Wrecsam 31 Glôwr
Bramwell George Brychdyn Newydd 30 Glôwr
Brannan John Maesydre, Wrecsam 32 Glôwr
Brown George Rhostyllen 59 Gweithiwr Arwyneb
Brown William Arthur Hightown, Wrecsam 22 Cludiad
Bryan John A.H. Coedpoeth 20 Glôwr
Buckley A. Summerhill 21 Glôwr
Burns Fred Huntroyde, Wrecsam 41 Glôwr
Capper John A. Brychdyn 35 Glôwr
Cartwright Albert Edward Rhosddu 24 Glôwr
Cartwright Charles Rhosddu 24 Glôwr
Chadwick Stephen Wrecsam 21 Glôwr
Chesters Edwin Bradley 67 Glôwr
Clutton Arthur Rhosddu 29 Glôwr
Clutton George Albert Rhosrobin Newydd 20 Glôwr
Clutton John T. Pandy 35 Cludiad
Collins John Pandy 62 Taniwr
Cornwall Thomas Wrecsam 30 Glôwr
Crump William Bradley 36 Glôwr
Darlington Thomas Rhosllannerchrugog 39 Glôwr
Davies Arthur Wrecsam 24 Glôwr
Davies Edward Rhosllannerchrugog 53 Glôwr
Davies George William Wrecsam 26 Glôwr
Davies Hugh T. Bradley 26 Glôwr
Davies James Moss 31 Glôwr
Davies James Brymbo 37 Glôwr
Davies James Edward Wrecsam 21 Glôwr
Davies John Wrecsam 64 Glôwr
Davies John Wrecsam 45 Glôwr
Davies John E. Wrecsam 32 Glôwr
Davies John R. Rhosrobin 69 Glôwr
Davies Matthias Maesydre, Wrecsam   Glôwr
Davies Peter Gresffordd 50 Glôwr
Davies Peter Rhosrobin Newydd 25 Glôwr
Davies Peter Bradley 21 Glôwr
Davies Robert Thomas Caego 34 Glôwr
Davies Samuel Rhosrobin Newydd 35 Glôwr
Davies Thomas Caergwrle 31 Glôwr
Davies William Rhosnesni, Wrecsam 33 Glôwr
Dodd Thomas Maeseinion, Rhosllannerchrugog 39 Glôwr
Duckett Fred Rhiwabon 29 Glôwr
Edge John Hightown, Wrexham 28 Glôwr
Edge Samuel Rhosllannerchrugog 30 Glôwr
Edwards Albert Moss 62 Glôwr
Edwards Ernest Brymbo 16 Glôwr
Edwards E. Glyn Rhosrobin Newydd 23 Glôwr
Edwards Ernest Thomas Rhosllannerchrugog 53 Glôwr
Edwards Frank Gwaunyterfyn, Wrecsam 23 Glôwr
Edwards James Sam Moss 87 Glôwr
Edwards John Edward Maesydre, Wrecsam 39 Glôw
Edwards John C. Glan yr Afon   Glôwr
Edwards Thomas David Rhosllannerchrugog 40 Glôwr
Edwards William Rhosllannerchrugog 32 Glôwr
Edwardson John Gresffordd 41 Glôwr
Ellis George Pandy 43 Glôwr
Evans Fred Rhosddu 50 Glôwr
Evans John Gwersyllt 32 Glôw
Evans Norman Rhosddu 45 Glôwr
Evans Ralph Llai 34 Glôwr
Fisher Len Gwaunyterfyn, Wrecsam 44 Glôwr
Foulkes Irwin Rhosllannerchrugog 21 Mwynwr
Gabriel Richard George Wrecsam 61 Glôwr
Gittins Johm Henry Wrecsam 42 Glôwr
Goodwin John Brychdyn Newydd 51 Glôwr
Griffiths Edward Brandy, Rhiwabon 21 Glôwr
Griffiths Ellis Rhosllannerchrugog 50 Glôwr
Griffiths Emmanuel Penycae 53 Glôwr
Griffiths Charles Garden Village 25 Glôwr
Griffiths Frank Wrecsam 57 Glôwr
Griffiths Walter Brynteg 50 Glôwr
Hall Walter Brynteg 49 Glôwr
Hallam T.W. Gwersyllt 32 Glôwr
Hamlington Arthur Summerhill 62 Glôwr
Hampson Frank Rhostyllen 32 Glôwr
Harrison Arthur Moss 21 Glôwr
Harrison Charles Edward Wrecsam 15 Glôwr
Hewitt Phillip Rhosllannerchrugog 56 Glôwr
Higgins William Rhosddu 27 Glôwr
Holt Alfred Llai 31 Glôwr
Houlden John Henry Llai 21 Glôwr
Hughes Cecil Mwynglawdd 23 Glôwr
Hughes Daniel Llai 56 Achubwr
Hughes Francis O. Rhosnesni, Wrecsam 60 Glôwr
Hughes Harry Spring Lodge, Wrecsam 44 Glôwr
Hughes John Wrecsam 58 Glôwr
Hughes Peter JOSEPH Mwynglawdd 27 Glôwr
Hughes Robert John Rhosddu 29 Glôwr
Hughes Walter Ellis Rhostyllen 24 Glôw
Hughes William Brymbo 43 Glôwr
Hughes William Rhosrobin Newydd 54 Achubwr
Humphreys Ben Rhosddu 34 Glôw
Humphreys John Brynteg 30 Glôwr
Husbands Thomas Wrecsam 40 Glôwr
Jarvis Ernest Ddol, Bers 41 Glôwr
Jenkins William Tanyfron 25 Glôwr
Johns Percy Maesydre, Wrecsam 27 Glôwr
Jones Albert Edward Hightown, Wrecsam 31 Glôwr
Jones Azariah Moss 37 Glôwr
Jones Cyril Rhosrobin 26 Glôwr
Jones Daniel Brychdyn Newydd 33 Glôwr
Jones David L. Rhosddu 36 Glôwr
Jones Edward Gwersyllt 64 Glôwr
Jones Edward Cefn Mawr 56 Glôwr
Jones Edward George Wrecsam 23 Glôwr
Jones Eric Rhostyllen 23 Glôwr
Jones Ernest Maesydre, Wrecsam 36 Glôwr
Jones Bill Glan Garth, Maesydre 14 Glôwr
Jones Evan Hugh New Brighton, Mwynglawdd 55 Glôwr
Jones Fred Rhosrobin Newydd 30 Glôwr
Jones Frederick H.C. Holt 31 Glôwr
Jones Francis Bers 27 Glôwr
Jones George Maesydre, Wrecsam 47 Glôwr
Jones George Humphrey Cefn Mawr 22 Glôwr
Jones Gwilym Maesydre, Wrecsam 52 Glôwr
Jones Henry Rhosddu 59 Glôwr
Jones Idris Coedpoeth 37 Glôwr
Jones Iorwerth Wrecsam 52 Glôwr
Jones Jabez Rhosddu 43 Glôwr
Jones John Dan Moss 42 Glôwr
Jones John Richard Coedpoeth 33 Glôwr
Jones John Robert Llai   Glôwr
Jones Llewellyn Brychdyn Newydd 49 Glôwr
Jones Llewellyn Gresffordd 40 Glôwr
Jones Llewellyn Brychdyn Newydd 38 Glôwr
Jones Neville Maesydre, Wrecsam 30 Glôwr
Jones Richard Henry Rhiwabon 21 Glôwr
Jones Richard J. Brymbo 34 Glôwr
Jones Robert Trefechan, Penycae 57 Glôwr
Jones Robert Gresffordd 49 Glôwr
Jones Thomas Gresffordd 55 Glôwr
Jones Thomas E. Moss   Glôwr
Jones Thomas John Bryn Marffordd 58 Glôwr
Jones Thomas O. Trefor, Llangollen 59 Glôwr
Jones William Rhosddu 51 Glôwr
Jones William Rhosllannerchrugog 21 Glôwr
Kelsall James Wrecsam 30 Glôwr
Kelsall John Common Wood, Holt 37 Glôwr
Lawrence William Hightown, Wrecsam 43 Glôwr
Lee John Lee Coedpoeth 30 Glôwr
Lee Thomas Coedpoeth 16 Glôwr
Lewis David Johnstown, Rhosllannerchrugog 44 Glôwr
Lewis David Thomas Coedpoeth 46 Glôwr
Lewis Jack Cefn y Bedd 48 Archubwr
Lilly Joel Rhosrobin 41 Glôwr
Lloyd Thomas Rhosddu 55 Glôwr
Lloyd William Rhosddu 59 Glôwr
Lloyd William Sidney Llai   Glôwr
Lucas John Gwersyllt 59 Glôwr
Maggs Colin Talwrn, Bers 17 Glôwr
Mannion Albert Spring Lodge, Wrecsam 29 Glôwr
Manuel Thomas A. Spring Lodge, Wrecsam 33 Glôwr
Martin William Henry Gresffordd 37 Glôwr
Matthews William V. Penycae 18 Glôwr
Mathias Samuel Moss 42 Glôwr
McKean John Spring Lodge, Wrecsam 30 Glôwr
Meade William Wrecsam 39 Glôwr
Mitchell George Wrecsam 23 Glôwr
Monks Ernest Bwlchgwyn 23 Glôwr
Morley Edward Bradley 57 Glôwr
Morris Alfred Penycae 20 Glôwr
Nichols Harry Wrecsam 32 Glôwr
Nichols John Wrecsam 29 Glôwr
Nichols William Henry Wrecsam 25 Glôwr
Owens Evan Henry Garden Village, Wrecsam 54 Glôwr
Palmer Alex Maesydre, Wrecsam 20 Glôwr
Parry Isaac Brymbo 40 Glôwr
Parry Joseph Brymbo 65 Glôwr
Parry John E. Brychdyn Newydd 31 Glôwr
Parry John Richard Wrecsam 21 Glôwr
Penny Stephen Rhosrobin Newydd 23 Glôwr
Penny William H. Pandy 32 Glôwr
Perrin Frank Rhosddu Glôwr
Peters Henry Llai 38 Glôwr
Phillips George Spring Lodge, Wrecsam 22 Glôwr
Phillips Herbert Hightown, Wrecsam 30 Glôwr
Phillips John Garden Village, Wrecsam 40 Glôwr
Pickering J. Hen Rhosrobin 22 Glôwr
Powell Charles Wrecsam 57 Glôwr
Price Ernest Moss 27 Glôwr
Price Samuel Gresffordd 37 Glôwr
Pridding James Wrecsam 32 Glôwr
Prince Mark Wrecsam 59 Glôwr
Prince William Spring Lodge, Wrecsam 30 Glôwr
Pritchard Isiah Rhosrobin Newydd 54 Glô
Pugh Ernest Brynteg 49 Glôwr
Pugh Thomas Wrecsam 54 Glôwr
Ralphs John Wrecsam 53 Glôwr
Rance Thomas Pentre Brychdyn 21 Glôw
Rees Albert Brychdyn Newydd 56 Glôw
Reid Lloyd Rhosllannerchrugog 20 Glôwr
Roberts Arthur A. Bradley 63 Glôwr
Roberts Edward Rhosnesni, Wrecsam 35 Glôwr
Roberts Edward C. Gresffordd 42 Glôwr
Roberts Ernest Penybryn, Abenbury 26 Glôwr
Roberts Frank Wrecsam 26 Glôwr
Roberts George Maesydre, Wrecsam 28 Atgyweirwr
Roberts H. Coedpoeth   Glôwr
Roberts Idris Stansty 16 Glôwr
Roberts John David Rhosddu 47 Glôwr
Roberts John H. Coedpoeth 33 Glôwr
Roberts Olwyn Penycae 24 Glôwr
Roberts Percy Llidiart Fanny, Coedpoeth 26 Glôwr
Roberts Robert Rhosllannerchrugog 33 Glôwr
Roberts Robert John Wrecsam   Glôwr
Roberts Robert Thomas Wrecsam 57 Glôwr
Roberts Robert William Glan yr Afon 38 Glôwr
Roberts Thomas James Wrecsam 19 Glôwr
Roberts William Wrecsam 45 Glôwr
Roberts William T. Llai 40 Glôwr
Robertson William Rhosddu 41 Glôwr
Rogers Edward Llewellyn Llai 20 Glôwr
Rogers Grenville Gwersyllt 29 Glôwr
Ross Harry Wrecsam 34 Glôwr
Rowlands John Wrecsam 36 Glôwr
Rowland John David Mwynglawdd 17 Glôwr
Salisbury William Brynteg 48 Glôwr
Shaw George Brynteg 63 Glôw
Shone John Gresffordd 34 Glôwr
Shone Richard Gresffordd 49 Glôwr
Slawson Arthur Wrecsam 22 Glôwr
Smith Leonard Huntroyde, Wrecsam 20 Glôwr
Stevens Richard T. Pentre Brychdyn 22 Glôwr
Strange Albert Wrecsam 25 Glôwr
Statford Stanley Llai 39 Glôwr
Tarran John Bwcle 59 Glôwr
Taylor William Henry Holt 53 Glôwr
Thomas Berwyn Lodge, Brymbo 26 Glôwr
Thomas John Elias Gwersyllt 29 Glôwr
Thomas Robert Rhosllannerchrugog 32 Glôwr
Thomas Tec Pandy 26 Glôwr
Thornton John Brychdyn Newydd 24 Glôwr
Tittle Edward Gwaunyterfyn, Wrecsam 44 Glôwr
Trowe Ernest Huntroyde, Wrecsam 41 Glôwr
Valentine Fred Acrefair 24 Glôwr
Vaughan John Edward Wrecsam 28 Glôwr
White John Gresffordd 38 Glôwr
Williams George Summerhill 31 Glôwr
Williams Harold Gresffordd 37 Glôwr
Williams Hugh Llewellyn Rhosddu 43 Glôwr
Williams John Wrecsam 62 Glôwr
Williams John Wrecsam 44 Glôwr
Williams John Brynteg 66 Glôwr
Williams John D. Glan yr Afon 29 Glôwr
Williams John Thomas Brymbo 33 Glôwr
Williams Morris Llai 24 Trydanwr
Williams Reg Hen Rhosrobin 29 Trydanwr
Williams Thomas Bradley 57 Glôwr
Williams William A. Pentre Brychdyn 29 Glôwr
Wilson John Walter Coedpoeth 32 Glôwr
Witter Henry Gresffordd 56 Glôwr
Wynn Edward Wrecsam 68 Glôwr
Winyard J. Cefnybedd 47 Glôwr
Yemm Morgan James Llai 28 Glôwr

Dolenni allanol golygu