Y gred fod ysbrydion y meirw yn gallu cyfathrebu â'r byw, yn enwedig drwy gyfryngwr, yw ysbrydegaeth.[1]

Ysbrydegaeth
Enghraifft o'r canlynolnew religious movement Edit this on Wikidata
Mathyr Ocwlt, cyfriniaeth Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Dechreuodd mudiad yr ysbrydegwyr tua 1848, yn Unol Daleithiau America, ac yn fuan datblygodd cyfundrefn grefyddol neu led-grefyddol i broffesu dal cymundeb â'r byd anweledig. Ymledodd yn dra buan yn y wlad honno, ac mewn rhannau eraill o'r byd, gan gynnwys Prydain a Ffrainc. Erbyn 1859, hawliodd yr ysbrydegwyr fod 1.5 miliwn yn credu yn y gyfundrefn hon yn yr Unol Daleithiau, a mil yn ei dadlau yn gyhoeddus, a 30 yn ei gwasanaethu yn barhaus. Yn ogystal, cyhoeddwyd cannoedd o lyfrau a phamffledi yn egluro ac amddiffyn y gyfundrefn. Lleihaodd y cyffro yn ei gylch erbyn diwedd y ganrif, ond byddai crediniaeth llawer yn parhau yng ngwirionedd ysbrydegaeth. Cafodd rhai a fu yn ei phroffesu yn gyhoeddus iawn eu profi yn dwyllwyr. Er gwaethaf, ni diflannai'r sêl drosti ymhlith credinwyr brwdfrydig y mudiad.

Ceisir weithiau olrhain tarddiad y gyfundrefn yn ôl i ysgrifeniadau Emanuel Swedenborg; ac y mae lle i feddwl fod gweithgarwch rhai o'i ddilynwyr ef yn yr Unol Daleithiau, i ryw fesur, wedi darparu meddyliau llawer i dderbyn a chredu honiadau tebyg i'r eiddo ef.

Cyfeiriadau

golygu
  1.  ysbrydegaeth. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 16 Tachwedd 2014.
Mae'r erthygl hon yn cynnwys testun sydd wedi ei addasu o Y Gwyddoniadur Cymreig, cyhoeddiad sydd yn y parth cyhoeddus.
  Eginyn erthygl sydd uchod am y paranormal. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.