Zygmunt Krasiński

Bardd a dramodydd Pwylaidd oedd Zygmunt Krasiński (Napoleon Stanisław Adam Ludwik Zygmunt Krasiński; 19 Chwefror 1812 – 23 Chwefror 1859). Gyda Adam Mickiewicz a Juliusz Słowacki, fe'i adnabyddir yn un o'r Tri Bardd (Pwyleg: Trzej Wieszcze) gwychaf yn y cyfnod Rhamantaidd yn llên Gwlad Pwyl. Cafodd ei eni yn Ffrainc, a threuliodd y rhan fwyaf o'i oes yn alltud o Wlad Pwyl; er hynny, cenedlaetholwr Pwylaidd a Slafgarwr pybyr ydoedd, ac mae ei waith yn ymwneud â thynged hanesyddol ei famwlad yn ogystal â chyflwr y ddynolryw yn gyffredinol.

Zygmunt Krasiński
Portread o Zygmunt Krasiński gan Ary Scheffer (1850).
Ffugenw	Le poète anonyme de la Pologne
Ganwyd	Napoleon Stanisław Adam Feliks Zygmunt Krasiński  19 Chwefror 1812  Paris
Bu farw	23 Chwefror 1859  Paris
Dinasyddiaeth	Ffrainc, Ymerodraeth Rwsia
Alma mater	Uniwersytet Warszawski
Galwedigaeth	bardd, llenor, dramodydd, athronydd
Prif ddylanwad	Georg Hegel, Walter Scott, Friedrich Schelling, George Gordon Byron, Bronisław Trentowski, August Cieszkowski
Tad	Wincenty Krasiński
Mam	Maria Urszula Krasińska
Priod	Eliza Krasińska
Plant	Władysław Krasiński, Maria Beatrix Krasińska
Llinach	House of Krasiński
llofnod

Ganed ef i deulu o'r bendefigaeth Bwylaidd, y szlachta, ym Mharis yng nghyfnod yr Ymerodraeth Napoleonaidd. Astudiodd y gyfraith ym Mhrifysgol Warsaw cyn iddo deithio i Genefa ym 1829. Byddai ei dad, y Cownt Wincenty Krasiński, yn gwasanaethu'r Tsar Niclas I yng Ngwlad Pwyl y Gyngres, ac yn cefnogi Ymerodraeth Rwsia yn erbyn y Pwyliaid yng Ngwrthryfel Tachwedd 1830.

Ei ddwy ddrama bwysicaf ydy'r trasiedïau Nieboska komedia ("Y Gomedi Annwyfol", 1835), sy'n portreadu rhyfel dosbarth yn y dyfodol, ac Irydion (1836), aralleg glasurol o hanes ei wlad sydd yn cyfnewid y Groegiaid am y Pwyliaid a'r Ymerodraeth Rufeinig am Ymerodraeth Rwsia. Ei gerdd enwocaf yw Przedświt ("Gwawr", 1843), sydd yn ymwneud â rhaniadau Gwlad Pwyl yn niwedd y 18g.

Cyhoeddodd y mwyafrif o'i weithiau yn ddi-enw yn ystod ei oes. Bu farw Zygmunt Krasiński ym Mharis yn 47 oed.