Afuad Gwenffrewi

rhywogaeth o fyd planhigion: un o lysiau’r afu
Afuad Gwenffrewi
Chiloscyphus polyanthos

Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Jungermanniopsida
Urdd: Jungermanniales
Teulu: Lophocoleaceae
Genws: Chiloscyphus
Rhywogaeth: C. polyanthos
Enw deuenwol
Chiloscyphus polyanthos

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Afuad Gwenffrewi (enw gwyddonol: Chiloscyphus polyanthos; enw Saesneg: St Winifrid's moss). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru a gweddill gwledydd Prydain.

Disgrifiad

golygu

Mae'r cesynnau bach yn 1.5–4.5 mm o led, yn wyrddlas ac yn dryloyw, gan lifo i'w gilydd fel arfer ar ffurf plethwaith. Mae'r dail ochrol hyd at tua 2 mm o hyd a lled, yn fwy neu'n llai bob yn ail, ac yn grwm.

Mae Afuad gwenffrewi (C. polyanthos) yn tyfu mewn nentydd neu wlyptir, a bron y dylid ei ddosbarth fel rhywogaeth dyfrol.

Llysiau'r afu

golygu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

  Safonwyd yr enw Afuad Gwenffrewi gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau

golygu
  1. Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.