Allor Moloch
Mae Allor Moloch yn siambr gladdu o'r cyfnod Neolithig sydd wedi'i lleoli gerllaw Llansanffraid Glan Conwy yn Sir Conwy; cyfeiriad grid SH792747. Cyfeiria CADW ati fel "Siambr gladdu ger Hendre-Waelod" (enw fferm gerllaw).[1]
 | |
| Math | safle archaeolegol, safle archeolegol cynhanesyddol  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Lleoliad | Llansanffraid Glan Conwy |
| Sir | Conwy |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 53.25599°N 3.811055°W |
 | |
| Statws treftadaeth | heneb gofrestredig |
| Manylion | |
| Dynodwr Cadw | DE125 |
Disgrifiad
golyguLleolir y siambr gladdu hon ar godiad tir isel ar lan dde Afon Conwy tua milltir i'r de-orllewin o bentref Llansanffraid Glan Conwy, mewn cae ger lein Rheilffordd Dyffryn Conwy a thua chan llath o'r afon.[2]
Ceir siambr hirsgwar beddrod o Oes Newydd y Cerrig gyda maen clo mawr a phar o feini ar eu sefyll yn ffurfio porth yng nghornel y de-orllewin. Does dim olion o'r garnedd a fyddai drosti yn aros.[3]
Cefndir
golyguGelwir y mathau hyn o siambrau yn ”garnedd gellog hir” ac fe'i cofrestrwyd fel heneb gan Cadw gyda'r rhif SAM: DE125.
Yn ôl pob tebyg, defnyddiwyd yr heneb hon gan y Celtiaid ar gyfer defodau crefyddol ac i gladdu neu gofio am y meirw.
Enw
golyguMae Moloch yn enw Beiblaidd ar un o dduwiau'r Amoneaid sy'n gysylltiedig ag aberthu plant.[4] Mae'r enw hwn ar y siambr gladdu yn adlewyrchiad o'r gred llên gwerin leol bod y maen glo yn cael ei ddefnyddio ar gyfer aberth ddynol.
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ Data Cymru Gyfan, CADW
- ↑ Map OS 1:25,000 Eryri, Ardal Dyffryn Conwy
- ↑ Christopher Houlder, Wales: an archaeological guide (Faber and Faber, 1978).
- ↑ Thomas Charles, Y Geiriadur Ysgrythurawl, Hughes a'i Fab, Wrecsam, 1885 Moloch