Wicipedia

Stephen Richard Glynne, 9fed Barwnig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
manion a delweddau
Llinell 1:
[[File:Eglwys Sant Deiniol Penarlag St Deiniol Church 01.JPG|bawd|300px|Cofeb Glynne yn Eglwys Sant Deiniol, [[Penarlâg]], [[Sir y Fflint]].]]
[[File:Sir Stephen Glynne 01.jpeg|thumb|Syr Stephen Glynne]]▼
Roedd '''Syr Stephen Richard Glynne''', 9fed Barwnig ([[22 Medi]], [[1807]] - [[17 Mehefin]], [[1874]]) yn dirfeddiannwr Gymreig ac yn wleidydd [[Y Blaid Geidwadol (DU)|GeidwadolCeidwadol]]. Fe'i cofir yn bennaf fel ymchwilydd ym maes yr hynafiaethau gyda diddordeb arbennig mewn pensaernïaeth eglwysig Prydain. Yr oedd yn frawd-yng-nghyfraith i'r [[Prif Weinidog|Brif Weinidog]] Rhyddfrydol [[William Ewart Gladstone]].<ref>GLYNNE (TEULU), Penarlâg Y Bywgraffiadur arlein[http://yba.llgc.org.uk/cy/c-GLYN-PEN-1603.html] adalwyd 28 Rhagfyr 2014</ref>
 
 
==Cefndir==
Bu farw Syr [[Stephen Richard Glynne, 8fed Barwnig|Stephen]] yr 8fed farwnig ym 1815 yn 35 mlwydd oed. Gan hynny etifeddodd Stephen ei fab y farwniaeth ac ystadau'r teulu (a oedd yn cynnwys [[Castell Penarlâg]]) pan nad oedd ond 7 mlwydd oed.<ref>GLYNNE, Sir Stephen Richard, 9th bt. (1807-1874), of Hawarden Castle, Flint The History of Parliament: the House of Commons 1820-1832, ed. D.R. Fisher, 2009 [http://www.historyofparliamentonline.org/volume/1820-1832/member/glynne-sir-stephen-1807-1874] adalwyd 28 Rhagfyr 2014</ref>
▲[[File:Sir Stephen Glynne 01.jpeg|thumb|chwith|Syr Stephen Glynne]]
 
Priododd Catherine, chwaer Stephen Glynne, y gwleidydd [[William Ewart Gladstone]]. GwnaethDaeth tad Gladstone, Syr John Gladstone, helpui'r achubadwy, pan achubodd Glynne rhag mynd yn fethdalwr ar ôl methiant gwaith haearn yr oedd yn rhan -berchennog arnynt<ref>THE OAK FARM IRON WORKS -Carnarvon and Denbigh Herald 22 Ionawr 1848[http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/3643822/ART7]adalwyd 27 Rhag 2014</ref>. Yr unig fodd iddo gadw ei deiliadaeth o [[Penarlâg|Benarlâg]] oedd trwy werthu rhan o'r ystâd a chytuno i rannu ei gartref [[Castell Penarlâg (18fed ganrif)|Castell Newydd Penarlâg]] gyda William a Catherine.
 
Bu Glynne farw yn'n ddibriod, a daeth y farwnigaeth i'w therfyn ar ei farwolaeth. Cafodd ystâd a chastell Penarlâg eu hetifeddu gan ei nai William Henry Gladstone, mab hynaf William a Catherine.
 
==Gyrfa ==
 
Cafodd Glynne ei addysgu yng [[Coleg Eton|Ngholeg Eton]] a Choleg Christ Church, [[Rhydychen]] gan enillennill gradd trydydd dosbarth yn y Clasuron.
 
Bu'n gwasanaethu fel [[Aelod Seneddol]] Ceidwadol [[Bwrdeistrefi Fflint (etholaeth seneddol)|Bwrdistrefi Fflint]] o 1832 i 1837 a [[Sir y Fflint (etholaeth seneddol)|Sir y Fflint]] o 1837 i 1841 ac eto o 1842 i 1847 er na siaradodd erioed mewn dadl yn [[Tŷ'r Cyffredin|Nhŷ'r Cyffredin]]. Bu hefyd yn Uchel Siryf Sir y Fflint ym 1831 ac yn Arglwydd Raglaw Sir y Fflint o 1845 i 1871.
 
Yn ystod ymgyrch etholiadol 1841, daeth Glynne ag achos enllib yn erbyn y ''Chester Chronicle'', wedi i'r papur cyhoeddigyhoeddi honiad ei fod yn [[Cyfunrywioldeb|gyfunrywiol]]. Enillodd yr achos a bu'n rhaid i'r papur ymddiheuro.
 
==Crefydd==
O ran ei ddaliadau crefyddol yr oedd Glynne yn aelod pybyr o [[Eglwys Lloegr]] ac yn elyniaethus i achosion anghydffurfiol. Yr oedd yn gwrthod caniatáu i anghydffurfwyr cael cynnalgynnal cyfarfodydd o addoliad yn y pentrefi a oedd yn eiddo i'w ystâd. <ref>Court and Aristocracy -Welshman - 4 Mehefin 1841 [http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/4345316/ART7] adalwyd 28 Rhagfyr 2014</ref>
 
Er mwyn lleihau apêl y capeli yr oedd Glynne yn credu ei fod yn bwysig i'r Eglwys cynniggynnig gwasanaethau Cymraeg a fubu'n ddylanwadol wrth sicrhau bod y Cymro Cymraeg, John Hughes, yn cael ei benodi'n [[Esgob Llanelwy]] ym 1870.
 
==Hynafiaethau ==
Yn codi o'i Anglicanaeth pybyr roedd gan Glynne diddordeb mawr mewn pensaernïaeth eglwysig. Yr oedd yn aelod o bwyllgor, yn ddiweddarach yn ysgrifennydd mygedol, ac yn y pendraw yn is-lywydd yr ''Ecclesiological Society'' - cymdeithas a oedd yn hybu astudiaethau o bensaernïaeth Gothig ac o hynafiaethau Eglwysig. Ym 1847 bu'n un o olygyddion llyfr a gyhoeddwyd gan y gymdeithas ''Hand-Book of English Ecclesiology.''
 
Yn ystod ei fywyd bu Glynne yn ymweld â dros bum mil o eglwysi gan wneud nodiadau manwl am eu nodweddion pensaernïol<Ref> Cyngor Sir y Fflint - NODIADAU EGLWYSI SYR STEPHEN GLYNNE [http://www.siryfflint.gov.uk/cy/PDFFiles/Records-and-Archives/Source-Guide-No-11-NODIADAU-EGLWYSI-SYR-STEPHEN-GLYNNE.pdf] adalwyd 28 Rhagfyr 2014</ref>. Mae ei nodiadau yn dyddio o 1824 tan ychydig ddyddiau cyn ei farwolaeth ac maent yn cwmpasu eglwysi yng Nghymru, Lloegr ac [[Ynysoedd y Sianel]] ac ychydig yn yr [[Alban]] ac [[Iwerddon]]. Mae ei nodiadau yn parhau i gael eu gwerthfawrogi'n fawr gan haneswyr pensaernïol, gan eu bod yn aml yn rhoi cofnod byr a gwybodus o'r adeiladau fel yr oeddent cyn adferiadau Fictoraidd.▼
[[Delwedd:Llyfrgell Sant Deiniol and Gladstone's Library Hawarden Penarlâg 35.JPG|bawd|[[Llyfrgell Gladstone]].]]
 
Mae nodiadau eglwysig Glynne wedi eu cadw mewn 106 o gyfrolau, sydd yn cael eu cadw yn [[Llyfrgell Gladstone]] (Llyfrgell Deiniol Sant gynt), Penarlâg yn.<ref>Glynne, Sir Stephen Richard (1807-1874) 9th Baronet MP Antiquary [http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/c/F68714] adalwyd 28 Rhagfyr 2014</ref> Er na chyhoeddodd Glynne ei nodiadau yn ystod ei fywyd mae sawl gyfrol bellach wedi eu'u cyhoeddi gan gymdeithasau archeolegol a chofnodichofnodion lleol ers ei farwolaeth.▼
 
Bu Glynne hefyd yn gwasanaethu fel Llywydd cyntaf (1847-9) [[Cymdeithas Hynafiaethau Cymru]]; ac fel cadeirydd (1852-1874) Adran Bensaernïol y Sefydliad Archeolegol.▼
▲Yn ystod ei fywyd bu Glynne yn ymweld â dros bum mil o eglwysi gan wneud nodiadau manwl am eu nodweddion pensaernïol<Ref> Cyngor Sir y Fflint - NODIADAU EGLWYSI SYR STEPHEN GLYNNE [http://www.siryfflint.gov.uk/cy/PDFFiles/Records-and-Archives/Source-Guide-No-11-NODIADAU-EGLWYSI-SYR-STEPHEN-GLYNNE.pdf] adalwyd 28 Rhagfyr 2014</ref>. Mae ei nodiadau yn dyddio o 1824 tan ychydig ddyddiau cyn ei farwolaeth ac maent yn cwmpasu eglwysi yng Nghymru, Lloegr ac Ynysoedd y Sianel ac ychydig yn yr Alban ac Iwerddon. Mae ei nodiadau yn parhau i gael eu gwerthfawrogi'n fawr gan haneswyr pensaernïol, gan eu bod yn aml yn rhoi cofnod byr a gwybodus o'r adeiladau fel yr oeddent cyn adferiadau Fictoraidd
▲Mae nodiadau eglwysig Glynne wedi eu cadw mewn 106 o gyfrolau, sydd yn cael eu cadw yn [[Llyfrgell Gladstone]] (Llyfrgell Deiniol Sant gynt), Penarlâg yn.<ref>Glynne, Sir Stephen Richard (1807-1874) 9th Baronet MP Antiquary [http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/c/F68714] adalwyd 28 Rhagfyr 2014</ref> Er na chyhoeddodd Glynne ei nodiadau yn ystod ei fywyd mae sawl gyfrol bellach wedi eu cyhoeddi gan gymdeithasau archeolegol a chofnodi lleol ers ei farwolaeth.
 
▲Bu Glynne hefyd yn gwasanaethu fel Llywydd cyntaf (1847-9) Cymdeithas Hynafiaethau Cymru; ac fel cadeirydd (1852-1874) Adran Bensaernïol y Sefydliad Archeolegol.
==Marwolaeth ==
 
Bu farw Glynne o drawiad ar y galon y tu allan i orsaf reilffordd Bishopsgate ar 17 Mehefin, 1874 ar ôl ymweld ag eglwysi yn Essex a Suffolk<ref>MARWOLAETH DISYMWTH SYR STEPHEN GLYNNE Llais Y Wlad—26 Mehefin 1874 [http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/3573398/ART18] adalwyd 28 Tachwedd 2014</ref> . Cafodd eiFe'i gladducladdwyd yn Eglwys Penarlâg. <ref>Y DIWEDDAR SYR STEPHEN GLYNNE Llais Y Wlad—3 Gorffennaf 1874[http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/3573413/ART40]adalwyd 28 Tachwedd 2014</ref>
 
==Cyfeiriadau==
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/wiki/Stephen_Richard_Glynne,_9fed_Barwnig"