Archifau Gwent

archifdy yng Nglyn Ebwy, ar gyfer cyn-awdurdod lleol Gwent a'r Sir Fynwy hanesyddol

Archifau Gwent yw'r swyddfa gofnodion leol a chanolfan achau, a leolir yng Nglynebwy, De Cymru ar gyfer sir hanesyddol Sir Fynwy . Mae'n cwmpasu ardaloedd awdurdodau lleol modern Blaenau Gwent, Bwrdeistref Sirol Caerffili, Sir Fynwy, Casnewydd a Thorfaen.[1]

Archifau Gwent
Matharchif Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 1938 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
LleoliadBritish Steel Tinplate Works General Office Edit this on Wikidata
SirBlaenau Gwent Edit this on Wikidata
Gwlady Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau51.7774°N 3.20232°W Edit this on Wikidata
Cod postNP23 6AA Edit this on Wikidata
Map

Cefndir golygu

Sefydlwyd Archifdy Sir Fynwy yn 1938 yn Neuadd y Sir yng Nghasnewydd. Yn dilyn ad-drefnu llywodraeth leol ym 1974, daeth yn Archifdy Sirol Gwent a symudodd i Neuadd y Sir newydd yng Nghwmbrân.[2] Ym mis Hydref 2011 symudodd yr archifdy o Gwmbrân i safle newydd yng Nglynebwy a chafodd ei ailenwi eto i Archifau Gwent. [3]

Lleoliad golygu

Mae Archifau Gwent yn adeiladau swyddfa rhestredig Gradd II* Gwaith Dur Glyn Ebwy. Adeiladwyd yr adeilad yma yn 1915/6 ar gyfer Cwmni Haearn a Dur Glynebwy. [4] Yn 2009 cymeradwywyd cynlluniau i'r penseiri Stride Treglown addasu'r adeilad yn bencadlys ar gyfer Archifdy Gwent, gydag estyniad newydd, gofodau arddangos ac addysgiadol.[5] [6] Gorffennwyd yr adeilad gyda cherdd ddwyieithog a ysgrifennwyd yn arbennig gan Fardd Cenedlaethol Cymru, Gillian Clarke, sydd wedi'i hatgynhyrchu'n rhannol ar ffasâd yr estyniad newydd. [7]

Casgliadau golygu

Mae gan Archifau Gwent ddwy brif ystafell ddiogel gyda 6 milltir (10 km) o silffoedd, [8] yn cynnwys cofnodion yn dyddio o'r 12fed ganrif. [9] Mae gan yr ystyniad newydd do dwbl i helpu i gadw tymheredd ac amgylchedd sefydlog. [10] Mae Ymddiriedolaeth Archifau Gwaith Dur Glynebwy, [11], grŵp gwirfoddol sy'n casglu hanes y diwydiant yn yr ardal, hefyd wedi'i leoli yn yr Archifau. [10]

Cyfeiriadau golygu

  1. "Gwent Archives / Archifau Gwent - Archives Hub". archiveshub.jisc.ac.uk. Cyrchwyd 2023-03-08.
  2. "Gwent Archives". Culture24. Cyrchwyd 16 February 2016.
  3. "Gwent records office to open next month". South Wales Argus. 29 September 2011. Cyrchwyd 16 February 2016.
  4. "British Steel Tinplate Works General Office, Ebbw Vale South". British Listed Buildings. Cyrchwyd 16 February 2015.
  5. "Stride Treglown's Gwent Record Office gets green light". Building Design. 28 July 2009. Cyrchwyd 16 February 2016.
  6. "Gwent Archive and Genealogy Centre". Stride Treglown. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-05-06. Cyrchwyd 16 February 2015.
  7. "Gillian Clarke pens new poem for opening of Gwent Archives". BBC Wales blog. 9 December 2011. Cyrchwyd 16 February 2016.
  8. "New Gwent archives centre launches". Who Do You Think You Are? (Magazine). 15 November 2011. Cyrchwyd 16 February 2016.[dolen marw]
  9. "Gwent Archives collection". www.gwentarchives.gov.uk. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-04-26. Cyrchwyd 2019-04-26.
  10. 10.0 10.1 Nicola Smith (24 October 2011). "Ebbw Vale steelworks office reopens after £12m refit". BBC News. Cyrchwyd 16 February 2016.
  11. "The Ebbw Vale Works Museum Home". evwat.co.uk. Cyrchwyd 2019-04-26.