Beda
mynach a sant Seisnig (672-735)
Hanesydd cynnar, mynach a diwinydd o Sais oedd Beda (Saesneg Bede: c. 673 - 735), a aned ger Wearmouth, Durham. Cyfeirir ato'n aml fel "Yr Hybarch Beda" (The Venerable Bede).
Beda | |
---|---|
![]() | |
Ganwyd | c. 672 ![]() Jarrow ![]() |
Bu farw | 735 ![]() Jarrow ![]() |
Dinasyddiaeth | Northumbria ![]() |
Galwedigaeth | hagiograffydd, bardd, hanesydd eglwysig, cyfieithydd, diwinydd, llenor, cyfieithydd y Beibl, hanesydd, emynydd, mynach ![]() |
Adnabyddus am | Historia Ecclesiastica Gentis Anglorum, Chronica minora, The Reckoning of Time, On times, De natura rerum, De die iudicii, Sermons, Explanatio Apocalypsis, Commentarium super Lucam, Hexaemeron, Historia abbatum, Grammatica, De arte metrica, Epistola ad Egbertum, Vita sancti Albani, Vita sancti Cuthberti ![]() |
Dydd gŵyl | 25 Mai ![]() |

Mae ei gyfrol yn yr iaith Ladin Historia Ecclesiastica Gentis Anglorum yn ffynhonnell bwysig ar gyfer hanes cynnar gwledydd Prydain, er gwaethaf rhagfarn amlwg yr awdur yn erbyn y Brythoniaid. Cafodd ei gyfieithu i Hen Saesneg yn ystod teyrnasiad y brenin Alfred.
Roedd yn ysgolhaig amryddawn hyddysg yn Lladin a Groeg ac yn gyfarwydd â'r Hebraeg. Ymddiddorai hefyd mewn llenyddiaeth glasurol, meddygaeth, seryddiaeth a gramadeg.