Bert Dauncey

Roedd Frederick Herbert Dauncey (1 Rhagfyr 1871 – 30 Hydref 1955) yn asgellwr rygbi'r undeb ryngwladol a chwaraeodd rygbi clwb i Gasnewydd ac a gafodd ei gapio deirgwaith i Gymru. Roedd Dauncey yn sbortsmon amryddawn. Yn ogystal â chwarae rygbi bu'n cynrychioli Cymru mewn tenis a Chasnewydd mewn hoci maes. Bu hefyd yn rasio cerdded fel aelod o Gymdeithas Athletau Casnewydd.

Bert Dauncey

Enw llawn	Frederick Herbert Dauncey
Dyddiad geni	(1871-12-01)1 Rhagfyr 1871
Man geni	Pont-y-pŵl
Dyddiad marw	30 Hydref 1955(1955-10-30) (83 oed)
Lle marw	Casnewydd
Taldra	5'10"
Pwysau	11st 4lb
Ysgol U.	Ysgol Ramadeg Harri VIII, Y Fenni
Gwaith	cyfreithiwr
Gyrfa rygbi'r undeb
Gyrfa'n chwarae
Safle	Asgellwr
Clybiau amatur
Blynyddoedd	Clwb / timau
1887-1900	Casnewydd
Timau cenedlaethol
Blynydd.	Clybiau	Capiau
1896	Cymru	3	()

Bywyd personol

Ganwyd Bert Dauncey ym Mhont-y-pŵl yn fab i Frederick Stephen Dauncey, cyfreithiwr, a Louisa (née Parry) ei wraig. Addysgwyd ef yn Ysgol Ramadeg y Brenin Harri VIII yn y Fenni ac roedd yn aelod gydol oes o gymdeithas Hen Fechgyn yr ysgol. Mewn cyfnod pan oedd chware rygbi yn weithgaredd amatur, bu Dauncey yn gweithio fel cyfreithiwr. Ym 1900 priododd Dauncey yn Eglwys y Plwyf, Maendy â Beatrice May Howard-Jones, merch George Inglis Jones, perchennog cwmni llongau a chonswl Prydeinig i Rwmania. Bu iddynt bedwar o blant. Bu farw Dauncey yng Nghasnewydd, yn 83 mlwydd oed.

Gyrfa rygbi

Daeth Dauncey i'r amlwg fel chwaraewr Casnewydd, gan ymuno â'r clwb ym 1887. Gwnaeth Dauncey 178 ymddangosiad i Gasnewydd, gan sgorio 94 cais, 9 trosiad ac un gôl adlam. Chwaraeodd Dauncey yn y trichwarterwyr gyda dau chwaraewr rygbi rhyngwladol amlwg o Gymru, Tom Pearson ac Arthur Gould.

Ym 1896 enillodd Dauncey ei gap rhyngwladol cyntaf, pan gafodd ei ddewis i wynebu Lloegr yng ngêm agoriadol Pencampwriaeth y Pedair Gwlad. Wedi ei osod yn y tîm yn lle Tom Pearson, cyd-aelod o dîm Casnewydd, roedd Dauncey wedi'i leoli ar yr asgell gyferbyn â chap newydd arall, Cliff Bowen. Collodd Cymru 25-0 i Loegr. Ymatebodd y detholwyr o Gymru trwy wneud sawl newid i bac Cymru, ond ar wahân i ddisodli Owen Badger a rhoi ei le i Gwyn Nicholls, gadawyd y trichwarterwyr ar eu pennau eu hunain, gan roi ail gap i Dauncey yn ail gêm y twrnamaint, cartref yn erbyn yr Alban. Cafodd y gêm ei chwarae ym Mharc yr Arfau Caerdydd, rhoddodd dau gais yn yr ail hanner fuddugoliaeth i Gymru dros yr Alban. Chwaraeodd Dauncey ei gêm ryngwladol ddiwethaf, gêm olaf Cymru yn nhymor 1895/96, oddi cartref yn yr Iwerddon, chollodd Cymru o 4 pwynt i 8. Y tymor olynol disodlwyd Dauncey gan ddychweliad Tom Pearson.

Gemau rhyngwladol

• Lloegr 1896
• Iwerddon 1896
• yr Alban 1896

Gyrfa tenis

Chwaraeodd Dauncey denis ar lefel genedlaethol, gan gynrychioli tîm Cymru mewn mân dwrnameintiau. Ym 1906, fe fu'n bartner i bencampwr Wimbledon, May Sutton, mewn gêm dyblau cymysg ym Mhencampwriaeth Tenis Cymru, er iddynt gael eu curo yn yr ail rownd, aeth Sutton ymlaen i ennill pencampwriaeth y merched.

Gyrfa hoci

Chwaraeodd Dauncey, fel cyd-chwaraewr rygbi Cymru Theo Harding, hoci maes. Olynodd Dauncey Harding fel capten tîm dynion Clwb Hoci Casnewydd yn ystod tymor 1902. Roedd yn aelod o bwyllgor dewiswyr tîm hoci rhyngwladol Cymru, ac yn ddyfarnwr mewn gemau hoci rhyngwladol.

Llyfryddiaeth

• Godwin, Terry (1984). The International Rugby Championship 1883-1983. London: Willows Books. ISBN 978-0-00-218060-3.
• Griffiths, Terry (1987). The Phoenix Book of International Rugby Records. London: Phoenix House. ISBN 978-0-460-07003-4.
• Smith, David; Williams, Gareth (1980). Fields of Praise: The Official History of The Welsh Rugby Union. Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru. ISBN 978-0-7083-0766-3.