Braich

Rhan uchaf y fraich.

Aelod uchaf mamolion deudroed yw braich, wedi'i lleoli rhwng yr ysgwydd a'r llaw. Mae'r gair Cymraeg 'braich' yn gytras â brech yn yr Hen Gernyweg a breac'h yn Llydaweg ac mae'r tri gair hyn yn tarddu o'r gair Lladin bracchium. Fe'i cofnodir yn Gymraeg mor bell yn ôl â 1200: '..hyd nes y cyrhaeddodd at hyd braich...'.

Anatomi

Sgetsis yn dyddio nôl i 1510 gan yr arlunydd a'r dyfeisydd Leonardo da Vinci.

Mae'r fraich yn cynnwys 30 asgwrn, cymalau, cyhyrau a gwythiennau gwaed. Mae'r rhan fwyaf o'r cyhyrau'n cael eu defnyddio'n ddyddiol i wneud tasgau dyddiol, arferol.

Yr esgyrn

Yr esgyrn yn y fraich.

Yn rhan uchaf y fraich ceir asgwrn a elwir yn humerws. Mae'n cyfarfod y sgapiwla ychydig yn uwch na chymal yr ysgwydd a chyda'r wlna a'r radiws yn y cymal penelin.

Mae'r humerws yn asgwrn cryf iawn a gall godi, ar gyfartaledd, 300 pwys.

Gweler hefyd

• Anatomeg

Cyfeiriadau

Eginyn erthygl sydd uchod am anatomeg. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

Chwiliwch am braich
yn Wiciadur.