Bryn Alyn

bryn (408.3m) yn Sir Ddinbych

Mae Bryn Alyn yn gopa mynydd a geir ym Mryniau Clwyd rhwng Rhuthun a'r Wyddgrug; cyfeiriad grid SJ200587. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 307 metr: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf. Mae'n enwog am ei balmant calchfaen, yr ail fwyf yng Nghymru. Mae yma olion mwyngloddio a llosgi calch, gwiberod ac ogofâu eitha hir. Ceir tri chopa: gyda'r un agosaf i bentref Eryrys yn 408 metr, a'r ddau arall, gerllaw yn 403 metr.

Bryn Alyn
Mathbryn, copa Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirSir Ddinbych
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr408.3 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau53.1213°N 3.201°W Edit this on Wikidata
Cod OSSJ2008258752 Edit this on Wikidata
Manylion
Amlygrwydd100.9 metr Edit this on Wikidata
Rhiant gopaCyrn-y-Brain Edit this on Wikidata
Cadwyn fynyddBryniau Clwyd Edit this on Wikidata
Map
Statws treftadaethSafle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig Edit this on Wikidata
Manylion

Cofrestrwyd y mynydd (y tri chopa a'r ardal o'u cwmpas) fel Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig. Yn 1981 cafwyd hyd i arteffactau o'r Oes efydd: dwy freichled aur, talp o aur a bwyellt gyda soced: credir fod cysylltiad crefyddol i'r darganfyddiad yma a gelwir mynydd Bryn Alyn o'r herwydd yn 'Fynydd Cysegredig'.[1]

Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn rhestri arbennig yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n HuMP. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghŷd ar wefan “Database of British and Irish hills”.[2] Uchder y copa o lefel y môr ydy 408 metr (1339 tr). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ar 8 Mehefin 2009.

Awyrluniau o'r calchbalmant golygu

Gweler hefyd golygu

Dolennau allanol golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. www.academia.edu; rhan o bapur academig (rhaid talu am y gweddill); adalwyd 15 Gorffennaf 2023.
  2. “Database of British and Irish hills”