Byseddlys ymgripiol

rhywogaeth o fyd planhigion: un o lysiau’r afu
Byseddlys ymgripiol
Lepidozia reptans

Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Jungermanniopsida
Urdd: Jungermanniales
Teulu: Lepidoziaceae
Genws: Lepidozia
Rhywogaeth: L. reptans
Enw deuenwol
Lepidozia reptans

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Byseddlys ymgripiol (enw gwyddonol: Lepidozia reptans; enw Saesneg: creeping fingerwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon yn gyffredin iawn yng Nghymru a gwedydd eraill Prydain ac Iwerddon.

Mae'n debyg iawn i Byseddlys pearson, ac fel arfer mae'n tyfu trwy fwsoglau a llysiau'r afu eraill, yn enwedig mewn coetiroedd llaith, ac ar lethrau creigiog mynyddig neu mewn llethrau caregog. Maen ffurfio matiau tenau o blanhigion ymlusgol a changhennog. Mae'r coesynnau'n 2–3 cm o hyd ac 1 mm o led. Gall fod naill ai'n wyrdd melynaidd neu'n wyrdd tywyll.

Llysiau'r afu

golygu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

  Safonwyd yr enw Byseddlys ymgripiol gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau

golygu
  1. Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.