Coedwig Dyfnant
Mae Coedwig Dyfnant yn goedwig anghysbell yng ngogledd-ddwyrain canolbarth Powys, heb fod ymhell o bentref Llangadfan. Ers 2020 bu'n rhan o Goedwig Genedlaethol i Gymru sy'n rhwydwaith o goedtiroedd a sefydlwyd gan Lywodraeth Cymru.
 | |
| Math | coedwig  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 52.7164°N 3.4872°W |
 | |
Lleoliad golygu
Saif Coedwig Dyfnant i'r gorllewin o ffordd y B4395, ffordd sy'n rhedeg i'r gogledd o ffordd yr A458 ac sydd rhwng dyffrynnoedd Afon Twrch i'r gorllewin ac Afon Efyrnwy i'r dwyrain, i'r gogledd o bentref Llangadfan. Fe'i disgrifir gan Lonely Planet fel "lle mae drysfa o lwybrau coedwigaeth ag arwyddion da yn cyrraedd uchafbwynt gydag un bryn enfawr cyn disgyn yn syfrdanol i Lyn Efyrnwy " (pum milltir i ffwrdd).[1] Mae gan Goedwig Dyfnant arwynebedd o 2,430 hectar (6,000 erw) ar gyrion Mynyddoedd Cambria, ychydig i’r de o Lyn Efyrnwy.
Daearyddiaeth golygu
Plannwyd y goedwig wreiddiol gan y Comisiwn Coedwigaeth. Gellir cyrraedd ato o ffordd wledig o Langadfan, sy'n ymestyn i 2.5 kilometre (1.6 mi) trac troed. Mae'n cael ei wasanaethu'n dda gan 64 kilometre (40 mi) o lwybrau coedwig.[2][3] Mae'r llwybrau coedwig yn cynnwys Llwybrau'r Enfys, a sefydlwyd gan bartneriaeth rhwng Comisiwn Coedwigaeth Cymru a Chymdeithas Marchogion a Gyrwyr Cerbydau Dyfnant a Fyrnwy; Wedi'u gosod mewn amgylchedd coedwig heddychlon mae'r llwybrau'n cynnwys pum llwybr marchogaeth.[3][4]
Bywyd gwyllt golygu
Mae'r goedwig yn goedwig weithiol fawr, o goed conwydd yn bennaf gyda phocedi o goed collddail brodorol.[5] Mae gan y goedwig dyfiant cyfoethog o blanhigfeydd cymysg sy'n cynnwys conwydd fel cypreswydden, cedrwydd coch gorllewinol, pinwydden y porthdy, ffynidwydd Douglas, sbriws Norwy a ffynidwydd mawreddog, yn ogystal â choed collddail.[2]
O fewn y goedwig, mae Dolydd Dyfnant yn ymestyn dros ardal fechan o 9.5 hectar ([convert: unknown unit]), sy’n dir agored yn bennaf. Mae'r glaswelltir hwn yn parhau i gael ei ddefnyddio fel tir pori mynydd i ddefaid a gwartheg. Ar wahân i'r glaswelltir, mae'r fflora'n cynnwys llygad y dydd a llygad y llygad, ac mewn ardaloedd corsiog y felog, melogllys, brwyn ac erwain ; mae hesg a brwyn mewn mannau gwlyb; mae ardaloedd coediog yn cynnwys derw mes digoes, mwsogl, cen a rhedyn.[6]
Mae rhywogaethau adar nodedig yn y goedwig yn cynnwys gweilch, croesbig a grugieir du yn arbennig. Mae'r gwalch glas wedi ymddangos yn gynyddol ers yr 1980au.[5]
Datblygiadau eraill golygu
Mae fferm wynt i gynhyrchu 80–120 megawat o bŵer wedi’i chynnig yng Nghoedwig Dyfnant[7] gan achosi dadlau ymysg y gymuned lleol oherwydd ei anghydnawsedd â datblygiad y llwybrau ar gyfer marchogaeth, gyrru cerbydau ac ati.
Cwmni Dŵr Severn Trent sy’n gyfrifol am reoli’r goedwig. Mae'n cydweithio â Chyngor Cefn Gwlad Cymru a’r Gymdeithas Frenhinol er Gwarchod Adar, a’r dasg o warchod y coedwigoedd hyn ynghyd ag ystâd Efyrnwy, fel gwarchodfa natur genedlaethol.[2]
Mae 1 kilometre (0.62 mi) bod darn o’r llwybr yn y goedwig yn cael ei nodi (gan Gomisiwn Coedwigaeth Llywodraeth Cynulliad Cymru) fel lle calonogol (i blant sy’n ymweld â’r ardal i adnabod 10 rhywogaeth) i chwilio am rywogaethau bywyd gwyllt fel gwiwer, broga, carlwm a thylluan yng nghanol dail cyfoethog sawl rhywogaeth o goed.[8]
Fe'i defnyddiwyd fel llwyfan arbennig yn ystod digwyddiad Rali Cymru Prydain Fawr (rali rasio ceir) 2013.[9]
Gweler hefyd golygu
Cyfeiriadau golygu
- ↑ Else, David; Bardwell, Sandra; Dixon, Belinda; Dragicevich, Peter (15 April 2007). Walking in Britain. Lonely Planet. t. 332. ISBN 978-1-74104-202-3. Cyrchwyd 22 April 2011.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Christopher Catling; Ronnie Catling (10 March 2005). Glyndwr's Way: a Welsh national trail. Cicerone Press Limited. tt. 85–. ISBN 978-1-85284-299-4. Cyrchwyd 23 April 2011.
- ↑ 3.0 3.1 "Dyfnant Wood". Foresrty Commission, Government of UK. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-10-06. Cyrchwyd 23 April 2011.
- ↑ "Dyfnant Forest". Forestry Commission. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-10-09. Cyrchwyd 22 April 2011.
- ↑ 5.0 5.1 The Woodland Trust (25 April 2007). Wales. Frances Lincoln Ltd. t. 104. ISBN 978-0-7112-2662-3. Cyrchwyd 22 April 2011.[dolen marw]
- ↑ "Dyfnant Meadows:Hidden Treasure". Montgomeryshire Wildlife Trust. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-07-23. Cyrchwyd 23 April 2011.
- ↑ "Dyfnant Forest Wind Farm". Scottish Renewables. Cyrchwyd 22 April 2011.
- ↑ "Look out, look out, there's a woodland animal about!, News release No. 13992". Forestry commission; Government of UK. 30 September 2010. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-06. Cyrchwyd 23 April 2011.
- ↑ "69. Wales Rally GB 2013". eWRC. Cyrchwyd 2 Mai 2023.
Dolenni allanol golygu
- Gwefan Coedwig Dyfnant ar dudalen Cyfoeth Naturiol Cymru
- Coedwig Genedlaethol Cymru: safleoedd coetiroedd rhestr o goedtiroedd sy'n rhan o rwydwaith Coedwig Genedlaethol i Gymru ar wefan swyddogol Llywodraeth Cymru