Cynulliad Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig

prif gorff y Cenhedloedd Unedig

Mae Cynulliad Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig (Saesneg: United Nations General Assembly - UNGA ; Ffrangeg: Assemblée générale, AG) yn un o bum prif corff y Cenhedloedd Unedig. Mae'n cynnwys yr holl aelod-wladwriaethau ac yn cwrdd o leiaf unwaith y flwyddyn mewn sesiwn dan gadeiryddiaeth llywydd a etholir gan y cynrychiolwyr. Cynhaliwyd y sesiwn gyntaf ar 10 Ionawr 1946 yn Neuadd Ganolog y Methodistiaid, (Methodist Central Hall) San Steffan yn Llundain, a mynychodd gynrychiolwyr o'r 51 aelod-wlad wreiddiol.

Cynulliad Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig
Enghraifft o'r canlynolinternational parliament, prif ran o'r Cenhedloedd Unedig Edit this on Wikidata
Rhan osystem y Cenhedloedd Unedig, Y Cenhedloedd Unedig Edit this on Wikidata
Dechrau/Sefydlu1945 Edit this on Wikidata
Yn cynnwysUnited Nations General Assembly First Committee, United Nations General Assembly Second Committee, United Nations General Assembly Third Committee, United Nations General Assembly Fourth Committee, United Nations General Assembly Fifth Committee, United Nations General Assembly Sixth Committee Edit this on Wikidata
Pennaeth y sefydliadPresident of the United Nations General Assembly Edit this on Wikidata
Isgwmni/auUNICEF, Rhaglen Datblygu'r Cenhedloedd Unedig, United Nations System Staff College, United Nations Commission on International Trade Law, Cynhadledd y Cenhedloedd Unedig ar Fasnach a Datblygu Edit this on Wikidata
Rhiant sefydliadY Cenhedloedd Unedig Edit this on Wikidata
PencadlysPencadlys y Cenhedloedd Unedig Edit this on Wikidata
Enw brodorolUnited Nations General Assembly Edit this on Wikidata
Gwefanhttps://un.org/ga Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Er y defnyddir y term "gwlad" yn aml i ddisgrifio "cenedl-wladwriaeth" mae dweud gwlad yn gamareiniol. Mae Cymru yn "wlad" ond ddim yn "genedl-wladwrieth" (yn achos Cymru, y Deyrnas Unedig yw'r 'cenedl-wladwriaeth' - er bydd rhai yn dadlau nad yw'r DU yn "genedl"). Ceir hefyd endidau sydd rhwng statws gwlad yn unig a chenedl-wladwriaeth - megis except Taiwan, Gogledd Cyprus a Palesteina. Mae'r enidau yma yn derbyn rhyw fath o gydnabyddiaeth gan y Cenhedledd Unedig, ond nid cydnabyddiaeth lawn - nid ydynt yn aelodau o'r Cenhedloedd Unedig, ac nid oes ganddynt sedd na phleidlais ar Gynulliad Cyffredinol y CU. Mae gan Balesteina "statws arsylwr" (observer status).

Trefn Cwrdd

golygu

Mae'r sesiwn reolaidd fel arfer yn dechrau ar y trydydd dydd Mawrth ym mis Medi ac yn gorffen yn ail wythnos mis Rhagfyr. Gellir cynnal sesiynau arbennig ar gais y Cyngor Diogelwch y Cenhedloedd Unedig, gan fwyafrif o aelodau'r Cenhedloedd Unedig, neu os yw'r mwyafrif yn cytuno, gall un aelod ei gynnull. Er enghraifft, galwyd sesiwn arbennig ym mis Hydref 1995 i gofio hanner canmlwyddiant y sefydliad.

Pleidleisio

golygu
 
Is-adran y Cynulliad Cyffredinol yn ôl aelodaeth ym mhum Grŵp Rhanbarthol y Cenhedloedd Unedig:       Grŵp Gwladwriaethau Affrica (54)       Grŵp Gwladwriaethau Asia-Pacific (54)       Grŵp Gwladwriaethau Dwyrain Ewrop (23)       Grŵp Gwladwriaethau America Ladin a'r Caribî (33)       Grŵp Gwladwriaethau Gorllewin Ewrop ac Eraill (28)       Dim Grŵp

Bydd pleidleisio gan y Cynulliad Cyffredinol ar faterion perthnasol, gan gynnwys argymhellion ar heddwch a diogelwch; ethol aelodau i amrywiol organau'r Cenhedloedd Unedig; derbyn, atal neu ddiarddel unrhyw aelod; neu benderfyniadau cysylltiedig â chyllideb; rhaid eu perfformio gyda 2/3 o'r mwyafrif yn bresennol. Penderfynir ar y materion eraill trwy fwyafrif llwyr. Mae gan bob aelod-wladwriaeth yr hawl i un bleidlais.[1]

Dim ond argymhelliad yw penderfyniadau'r Cynulliad, ac eithrio cymeradwyo'r gyllideb, ac nid rhwymedigaethau i'r aelod-wladwriaethau. Gall y Cynulliad wneud argymhellion ar unrhyw fater sy'n ymwneud â'r Cenhedloedd Unedig, ac eithrio materion sy'n ymwneud â heddwch a diogelwch a fydd yn cael eu hystyried gan y Cyngor Diogelwch.

Fforwm

golygu

Fel yr unig gorff sy'n cynrychioli pob aelod-wladwriaeth, mae'r Cynulliad yn fforwm ar gyfer mentrau newydd sy'n ymwneud â materion rhyngwladol, economaidd a hawliau dynol. Gall gychwyn astudiaethau, gwneud argymhellion, datblygu a chodeiddio deddfau rhyngwladol, hyrwyddo hawliau dynol, ac ymestyn rhaglenni economaidd, cymdeithasol, diwylliannol ac addysgol sy'n bodoli eisoes.

Gall y Cynulliad weithredu i gynnal heddwch rhyngwladol os na all y Cyngor Diogelwch wneud hynny oherwydd anghytundeb rhwng yr aelodau parhaol. Mae'r penderfyniadau "United for Peace", a fabwysiadwyd ym 1950, yn grymuso'r Cynulliad i gynnull sesiynau brys i wneud argymhellion ar y cyd, gan gynnwys defnyddio'r llu arfog, pe bai torri. i gytundebau heddwch neu ymddygiad ymosodol. Fodd bynnag, rhaid i ddwy ran o dair o'r aelodau gymeradwyo argymhellion o'r fath. Mae sesiynau brys o'r fath wedi'u cynnal naw achlysur. Yn fwyaf diweddar, ym 1982 ystyriodd sefyllfa'r tiriogaethau Arabaidd a feddiannwyd gan estyniad unochrog Israel i'r Golan.

Yn ystod yr 1980au, daeth y Cynulliad yn fforwm ar gyfer deialog Gogledd-De, hynny yw, ar gyfer trafodaethau rhwng gwledydd diwydiannol y byd, a gwledydd sy'n datblygu. Roedd y trafodaethau hyn yn angenrheidiol oherwydd y newid yng nghyfansoddiad y Cynulliad trwy fynediad aelodau newydd. Yn 1945 roedd gan y Cenhedloedd Unedig 51 aelod, heddiw mae ganddo 193, ac mae dwy ran o dair ohonynt yn genhedloedd sy'n datblygu.

Cyn y sesiynau llawn, bydd y Cynulliad yn dirprwyo gwaith mewn comisiynau thematig sef:

  • Comisiwn 1af - DISEC (diarfogi a Diogelwch Rhyngwladol): diarfogi a diogelwch rhyngwladol;
  • Comisiwn II - ECOFIN (Economaidd ac Ariannol): materion economaidd ac ariannol;
  • Comisiwn III - SOCHUM (Cymdeithasol, Diwylliannol a Dyngarol): materion cymdeithasol, diwylliannol a dyngarol;
  • Comisiwn IV - SPECPOL (Gwleidyddol a Dadwaddoliad Arbennig): polisïau arbennig a dadwaddoliad;
  • Comisiwn V - Gweinyddol a Chyllidebol: gweinyddiaeth a chyllideb;
  • Comisiwn VI - Cyfreithiol: Materion Cyfreithiol

Prosiectau Diwygio

golygu
 
Mikhail Gorbachev yn annerch y Cynulliad Cyffredinol yn December 1988

Ar Fawrth 21, 2005, cyflwynodd Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig, Kofi Annan, adroddiad, "In Larger Freedom", lle beirniadodd weithrediad presennol y Cynulliad Cyffredinol. Gan mai ef yw unig organ y Sefydliad sy'n dwyn ynghyd yr holl aelod-wledydd i gyd ar yr un lefel (nid oes unrhyw wahaniaethau mewn pleidleisiau), dylai'r Cynulliad gael yr holl offer angenrheidiol i ymgymryd â'i rôl hanfodol yng nghyd-destun ymgynghori gwleidyddol rhyngwladol. Cred Annan y dylid symleiddio gwaith y Cynulliad, a bod Palesteina yn cyffwrdd ag amrywiol agweddau megis cymorth i ffoaduriaid, trefedigaethau neu hyfforddiant, ac felly dylid ei drafod yng nghyd-destun y materion ehangach hyn). Fodd bynnag, mae mesur pendant eisoes wedi'i fabwysiadu: mae llywyddion y Cynulliad Cyffredinol a'r comisiynau bellach wedi'u hethol dri mis cyn dechrau'r sesiynau cyffredin i ganiatáu paratoi'r sesiynau'n ddigonol.

Traddodiad

golygu

Yn sesiwn arbennig gyntaf Cynulliad Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig ym 1947, cychwynnodd Oswaldo Aranha, pennaeth dirprwyaeth Brasil i'r Cenhedloedd Unedig ar y pryd, draddodiad sy'n dal mewn grym, mai Brasil yw siaradwr cyntaf y fforwm rhyngwladol.

Gweler hefyd

golygu
  Eginyn erthygl sydd uchod am gysylltiadau rhyngwladol. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

Dolenni

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. "Main Organs". 18 Tachwedd 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 16 Tachwedd 2018. Cyrchwyd 21 Tachwedd 2018.