Dafydd Cadwaladr

cynghorwr gyda'r M.C.

Roedd Dafydd Cadwaladr (17529 Gorffennaf 1834) yn gynghorwr gyda'r Methodistiaid Calfinaidd (M.C.) ac yn fab i Cadwaladr Dafydd a'i wraig Catrin o Erw Dinmael, Llangwm, sir Conwy.[1]

Dafydd Cadwaladr
Ganwyd1752 Edit this on Wikidata
Llangwm Edit this on Wikidata
Bu farw9 Gorffennaf 1834 Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Galwedigaethpregethwr Edit this on Wikidata
PlantBetsi Cadwaladr Edit this on Wikidata

Bu ei rieni yn dilyn anterliwtiau a chymhorthau gwau traddodiadol, a thra'n ifanc dysgodd Dafydd o'r Llyfr Gweddi, ac i rigymu a darllen fel yr arferai adrodd y Bardd Cwsg a Thaith y Pererin yn y cymhorthau. Gweithiodd fel gwas ffarm mewn sawl lle ac yna, yn 1771, aeth i weini at y pregethwr William Evans o Fedw Arian ger y Bala.

Priododd Judith Humphreys yn 1777 a symydodd y ddau i fyw i dyddyn Penrhiw, sef eiddo y Parch. Simon Lloyd. Ganwyd naw plentyn iddynt, a daeth dwy o'r merched yn adnabyddus yn eu dydd, sef: Elizabeth Davis, y nyrs 'Betsi Cadwaladr' (Balaclava), a Bridget a fu'n gweini gydag Augusta Hall, Arglwyddes Llanofer yn Llundain ac yn Llanofer.

Dechreuodd Dafydd bregethu tua 1780 a gan y medrai'r Beibl ar dafod-leferydd, dywedasai un o'i ferched mai dan wau (h.y. 'yn gyflym iawn') y paratoai ei bregethau. Arferai gerdded pellteroedd maith i gyhoeddi'r efengyl ar hyd a lled Cymru, gan gynnwys Llundain, ac fel llawer o bregethwyr Methodistaidd eraill ei ddydd, roedd yn gyfaill mawr i Thomas Charles. Dafydd Cadwaladr a ganodd farwnadau i Mr. a Mrs. Charles [2], a bu farw yntau ar 9 Gorffennaf 1834, a'i gladdu yn Llanycil [3].

Cyfeiriadau

golygu
  1.  Y Bywgraffiadur Cymreig - Dafydd Cadwaladr. Llyfrgell Cenedlaethol Cymru. Adalwyd ar 14 Ebrill 2016.
  2. Cadwaladr, Dafydd (1815) ; Ehediadau y Meddwl. Bala
  3. Di-enw. (1836) ; Ychydig gofnodau am fywyd a marwolaeth Dafydd Cadwaladr, yr hwn a fu farw Gorffennaf 9, 1834, wedi bod yn bregethwr llafurus ym mysg y Trefnyddion Calfinaidd 52 mlynedd. Bala.

Llyfryddiaeth

golygu
  • O'r Ychydig Gofnodau ar … Dafydd Cadwaladr, dienw, cyhoeddwyd yn y Bala yn 1836.