Llangwm, Conwy
Pentref bychan a chymuned wledig ym mwrdeistref sirol Conwy, Cymru, yw Llangwm.[1][2] Fe'i lleolir yn ne-ddwyrain y sir ar lôn fynydd tri-chwarter milltir o'i chyffordd ar yr A5, tair milltir i'r de o Gerrigydrudion. Mae'r pentref tua 250m uwch lefel y môr, ar gyfartaledd.
 | |
| Math | pentref, cymuned  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Conwy |
| Gwlad |  Cymru |
| Gerllaw | Afon Ceirw |
| Cyfesurynnau | 52.988°N 3.543°W |
| Cod SYG | W04000127 |
| Cod OS | SH966446 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Darren Millar (Ceidwadwyr) |
| AS/au | David Jones (Ceidwadwr) |
 | |
- Am leoedd eraill o'r un enw, gweler Llangwm (gwahaniaethu).
Mae Llangwm yn un o gymunedau rhanbarth hanesyddol Uwch Aled. Bu'n rhan o'r hen Sir Ddinbych gynt ac wedyn sir Clwyd. Rhed ffrwd fechan afon Medrad trwy'r pentref i afon Ceirw. I'r gorllewin mae ffordd yn cysylltu Llangwm â phentref bychan Gellioedd. I'r de mae'r tir yn codi i gopa moel Foel Goch (2004 troedfedd). Mae Pigyn Benja (neu Garnedd Benjamin ar fapiau OS) yn 522 metr o uchder ac i'r de-de-ddwyrain o'r pentref.
Ceir hen domen amddiffynnol o'r Oesoedd Canol ger Maesmor, o'r enw Tomen Maesmor, tua milltir i lawr yr A5. Roedd y pentref yn flaenllaw iawn yn Rhyfeloedd y Degwm.
,_Llangwm_(Dinb)_NLW3361504.jpg)
Eglwys Sant Jerôm Golygu
Enw'r ysgol, a leolir ger yr ysgol yng nghanol y pentref, yw St Jerôm, a alwyd ar ôl sant o'r un enw. Sant Jerôm hefyd yw enw'r eglwys yn Llangwm, Sir Benfro. Cysegrwyd hi’n gyntaf i St Gwynog a Noethan, plant Gildas ap Caw.[3]
Cyfrifiad 2011 Golygu
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[4][5][6][7]
Pobl o Langwm Golygu
- Huw Jones ('Huw Jones o Langwm'), a anwyd yn Llangwm ar ddechrau'r 18g.
- Hugh Evans (1854-1934), cyhoeddwr ac awdur. Mae ei gyfrol enwog Cwm Eithin yn seiliedig ar ei brofiad o fywyd amaethyddol y fro.
- Gwion Lynch Dramodydd a godwyd yng Ngharrog ond sy'n ffermio yn Llangwm ers dechrau'r 1980au.
- Emrys Jones, Llangwm Canwr gwerin, bardd gwlad ac awdur,consensious objector adeg yr ail ryfel byd
Addysg Golygu
- Ysgol Gynradd Llangwm; wedi cau erbyn hyn, eu harwyddair oedd: Yn y llaw fach mae'r holl fyd.
Gweler hefyd Golygu
Cyfeiriadau Golygu
- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 21 Tachwedd 2021
- ↑ http://www.seintiaucymru.ac.uk/ Adalwyd 3 Hydref 2015
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen marw]
Trefi
Abergele · Bae Colwyn · Betws-y-Coed · Conwy · Cyffordd Llandudno · Degannwy · Hen Golwyn · Llandudno · Llanfairfechan · Llanrwst · Penmaenmawr · Tywyn
Pentrefi
Bae Cinmel · Bae Penrhyn · Betws-yn-Rhos · Bryn-y-maen · Bylchau · Caerhun · Capel Curig · Capel Garmon · Cefn Berain · Cefn-brith · Cerrigydrudion · Craig-y-don · Cwm Penmachno · Dawn · Dolgarrog · Dolwen · Dolwyddelan · Dwygyfylchi · Eglwys-bach · Esgyryn · Gellioedd · Glanwydden · Glasfryn · Groes · Gwytherin · Gyffin · Henryd · Llanbedr-y-cennin · Llandrillo-yn-Rhos · Llanddoged · Llanddulas · Llanefydd · Llanelian-yn-Rhos · Llanfair Talhaearn · Llanfihangel Glyn Myfyr · Llangernyw · Llangwm · Llangystennin · Llanrhos · Llanrhychwyn · Llan Sain Siôr · Llansanffraid Glan Conwy · Llansannan · Llysfaen · Maenan · Y Maerdy · Melin-y-coed · Mochdre · Nebo · Pandy Tudur · Penmachno · Pensarn · Pentrefelin · Pentrefoelas · Pentre-llyn-cymmer · Pentre Tafarnyfedw · Pydew · Rowen · Rhydlydan · Rhyd-y-foel · Tal-y-bont · Tal-y-cafn · Trefriw · Tyn-y-groes · Ysbyty Ifan