Elwyn Brook-Jones

Roedd Elwyn Brook-Jones (11 Rhagfyr 1911 - 4 Medi 1962) yn actor, cerddor a phianydd o Gymru.

Elwyn Brook-Jones
Brook Jones yn Garry Halliday
Ganwyd	11 Rhagfyr 1911  Sarawak
Bu farw	4 Medi 1962  Reading
Dinasyddiaeth	Cymru
Alma mater	Coleg yr Iesu, Rhydychen
Galwedigaeth	actor, pianydd, actor teledu

Cefndir

Ganwyd Brook-Jones yn Sarawak, Maleisia yn blentyn i John Samlet Brook Jones a Mary (née John) ei wraig. Roedd gan y teulu gwreiddiau dwfn yn Llansamlet a Chaerffili. Pan oedd yn blentyn yn Maleisia roedd Brook-Jones yn siarad Cymraeg ar yr aelwyd a Maleieg yn y gymuned felly pan oedd yn 5 mlwydd oed danfonwyd yn ôl i Gymru i ddysgu Saesneg. Cafodd ei fagu gan ei fodryb, Catherine John, pennaeth Ysgol Merched Caerffili. Roedd yn un o sylfaenwyr cwmni drama amatur Caerffili ac roedd yn aelod o gôr Eglwys St Martin yn y dref . Cafodd ei addysgu yng Ngholeg yr Iesu, Rhydychen, gyda'r bwriad o gael gyrfa yn y gwasanaeth diplomyddol.

Bywyd personol

Ym 1940 priododd Brook-Jones â Mary Julia Behrend, Sandham, merch Mr. a Mrs. J. L. Behrend, Grey House, Burghclere, Newbury.

Cymerwyd Brook-Jones yn sâl tra roedd yng nghanol recordio cyfres 1962 o Garry Halliday, cymerwyd ef i ysbyty Reading lle fu farw yn 50 oed.

Gyrfa

Cyflwynodd Brook-Jones ei berfformiad proffesiynol cyntaf fel pianydd yn Awstralia pan oedd yn 11 mlwydd oed. Wedi ymadael a'r brifysgol ymunodd Brook-Jones a chwmni theatr deithiol a oedd yn perfformio darnau melodrama. Ym 1934 aeth i'r Unol Daleithiau am chwe mis i berfformio mewn sioe cabaret. Wedi dychwelyd i ynysoedd Prydain ymunodd a'r Croydon Repertory Company. Bu'n perfformio efo nifer o gwmnïau theatr sefydlog hyd 1940 pan sefydlodd ei gwmni ei hun "The Little Theatr Threshold Club". Cwmni Brook-Jones oedd yr unig gwmni theatr i chware dramâu dwys yn ystod cyfnod y Blitz yn Llundain ym 1940-1941, roedd pob cwmni arall yn perfformio darnau ysgafn. Ar ôl teithio'r rhanbarthau gyda'i gwmni dychwelodd i Lundain ym 1943 i chware rhan y Barnwr Brack yn nrama Ibsen Hedda Gabler yn y Westminster Theatre efo cwmni'r Mercury Players. Bu wedyn yn actio'n rheolaidd mewn perfformiadau mawr yn y West End. Ymysg rhai o'i roliau mwyaf amlwg ar y llwyfan oedd:

• Edward Scarlet yn Duet for Two Hands gan Mary Hayley Bell
• Kroll yn Rosmersholm gan Henrik Ibsen
• General Burgoyne yn The Devil's Disciple gan George Bernard Shaw
• Y Cerfiwr (arweinydd gang sy'n cerfio ar gyrff pobl) yn y sioe gerdd The Crooked Mile gan Peter Greenwell a Peter Wildeblood
• Yr hen satyr yn Miss Turner's Husband gan Gilbert Wakefield
• Yr ymerawdwr yn The Praying Mantis gan J. L. Campbell yn chware gyferbyn Joan Collins, fel y fenyw ifanc diniwed

Teledu

• Rope (ffilm teledu 1947) – Rupert Cadell
• Musical Chairs (ffilm teledu 1947) – Wilhelm Schindler
• Henry IV (ffilm teledu 1947) – Y Barwn Tito Belcredi
• The Infernal Machine (ffilm teledu 1947)
• BBC Sunday-Night Theatre (cyfres deledu)
  • Festival Drama: Saint Joan (1951) – Duke de la Trémouille
  • Festival Drama: The Way of the World (1951) – Petulant
  • The Life and Death of King John (1952) – Cardinal Pandulph
  • The Life and Death of King John/II (1952) – Cardinal Pandulph
  • The Trial of Admiral Byng (1958) – Dug Newcastle
  • The Picnic at Sakkara (1959) – Dean Abbas el-Haki
• Two Pigeons Flying High (ffilm teledu 1955) – Ta–jin
• David Copperfield (cyfres deledu 1956) - Mr Creakle
• Douglas Fairbanks, Jr., Presents (cyfres deledu 1956) – Tunan
• The Condemned (ffilm teledu 1956) – Minister of the Interior
• The Count of Monte Cristo (cyfres deledu 1956) – Palamas
• Saturday Playhouse (cyfres deledu 1958) –The Duke of Lamorre
• Sword of Freedom (cyfres deledu 1957)
  • The Woman in the Picture (1957) – Francesco Giocondo
  • Alessandro (1957) – De Bassi
• The New Adventures of Martin Kane (cyfres deledu 1957) – Bowker
• The Schirmer Inheritance (cyfres deledu 1957) – Colonel Chrysantos
• The Power and the Glory (ffilm teledu 1957) – pennaeth yr heddlu
• Dead Easy (ffilm teledu 1957) – Steele
• The Adventures of Aggie (cyfres deledu 1957) – The Baron
• Ivanhoe (cyfres deledu 1958) – Sir Wendell
• Television Playwright (1958) – Mr. Pheeming
• ITV Play of the Week (cyfres deledu)
  • The Secret Agent (1959) – Vladimir
  • No. 17 (1958) - Mr Brant
• The Four Just Men (cyfres deledu 1959) – Scheye
• Dial 999 (cyfres deledu 1959) – Scott
• The Larkins (cyfres deledu 1960) – Professor Masterson
• Armchair Theatre (cyfres deledu 1961) – Manfred
• Stryker of the Yard (cyfres deledu 1961) – Cymeriad dienw
• Garry Halliday (cyfres deledu 1959–1962) – Y Llais (38 pennod)
• The Sword in the Web (1962– ) – Cymeriad dienw
• Richard the Lionheart (cyfres deledu 1962–63)
  • The Norman King (1962) – Tancred
  • A King's Ransom (1963) – Count Rolf
  • Capture (1963) – Count Rolf
  • The Fugitive (1963) – Could Rolf

Ffilmiau

• Dangerous Moonlight (1941) – darn bach (heb gredyd)
• 'Pimpernel' Smith (1941) – darn bach (heb gredyd)
• Tomorrow We Live (1943) – darn bach (heb gredyd)
• Odd Man Out (1947) – Tober
• It's Hard to Be Good (1948) – Budibent
• The Three Weird Sisters (1948) – Thomas
• Good-Time Girl (1948) - Mr Pottinger
• Bonnie Prince Charlie (1948) – Dug Cumberland
• The Wonder Kid (1951) – Mr. Gorik
• Life in Her Hands (1951) – Llawfeddyg
• I'll Get You for This (1951) – Y Ffens
• Judgment Deferred (1952) – Coxon
• The Night Won't Talk (1952) – Martin Soames
• Three Steps in the Dark (1953) – Wilbrahim
• The Harassed Hero (1954) – Logan
• Beau Brummell (1954) – Mr. Tupp (heb gredyd)
• The Gilded Cage (1955) – Bruno Lucas
• Rogue's Yarn (1957) – Arolygydd Walker
• The Duke Wore Jeans (1958) – Bartolomeo
• Assignment Redhead (1956) – Digby Mitchel
• Passport to Shame (1958) – Heath
• The Ugly Duckling (1959) – Dandy
• Mystery in the Mine (1959) – Grimblatt
• The Pure Hell of St. Trinian's (1960) – Emir