Fan Gyhirych
Copa yn y Fforest Fawr, sy'n rhan o Barc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog, yw Fan Gyhirych. Saif yn sir Powys; cyfeiriad grid SN880191. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 445 metr: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf.
Math | mynydd, copa |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Gwlad | Cymru |
Uwch y môr | 725 metr |
Cyfesurynnau | 51.859°N 3.627°W |
Cod OS | SN8805719124 |
Manylion | |
Amlygrwydd | 280 metr |
Rhiant gopa | Pen y Fan |
Cadwyn fynydd | Bannau Brycheiniog |
Mae'r nentydd ar lethrau gogleddol y mynydd yn llifo i Afon Crai, a'r nentydd ar ei lethrau deheuol a gorllewinol yn llifo i afon Tawe. Gerllaw mae copa is Fan Fraith. Yn nechrau'r 19g, adeiladodd John Christie dramffordd, Tramffordd y Fforest Fawr, ar hyd rhan isaf y llechweddau gorllewinol. Yn ddiweddarach, daeth rhan o'r trac yn rhan o Reilffordd Castell-nedd ac Aberhonddu.
Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn rhestri arbennig yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n Marilyn, Hewitt a Nuttall. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghŷd ar wefan “Database of British and Irish hills”.[1] Uchder y copa o lefel y môr ydy 725 metr (2379 tr). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ar 28 Hydref 2001.
Carnedd gron
golyguSaif Carnedd gron Fan Gyhirych ar y llethrau sy'n dyddio'n ôl i ddiwedd Oes y Cerrig a chychwyn Oes yr Efydd.