Fan Gyhirych
Copa yn y Fforest Fawr, sy'n rhan o Barc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog, yw Fan Gyhirych. Saif yn sir Powys; cyfeiriad grid SN880191. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 445 metr: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf.
| |
Math |
mynydd ![]() |
---|---|
| |
Daearyddiaeth | |
Gwlad |
![]() |
Uwch y môr |
725 metr ![]() |
Cyfesurynnau |
51.859°N 3.627°W ![]() |
Manylion | |
Amlygrwydd |
280 metr ![]() |
Rhiant gopa |
Pen y Fan ![]() |
Cadwyn fynydd |
Bannau Brycheiniog ![]() |
![]() | |
Mae'r nentydd ar lethrau gogleddol y mynydd yn llifo i Afon Crai, a'r nentydd ar ei lethrau deheuol a gorllewinol yn llifo i afon Tawe. Gerllaw mae copa is Fan Fraith. Yn nechrau'r 19g, adeiladodd John Christie dramffordd, Tramffordd y Fforest Fawr, ar hyd rhan isaf y llechweddau gorllewinol. Yn ddiweddarach, daeth rhan o'r trac yn rhan o Reilffordd Castell-nedd ac Aberhonddu.
Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn rhestri arbennig yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n Marilyn, Hewitt a Nuttall. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghŷd ar wefan “Database of British and Irish hills”.[1] Uchder y copa o lefel y môr ydy 725 metr (2379 tr). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ar 28 Hydref 2001.
Carnedd gronGolygu
Saif Carnedd gron Fan Gyhirych ar y llethrau sy'n dyddio'n ôl i ddiwedd Oes y Cerrig a chychwyn Oes yr Efydd.