Gefeil-lys deugorn

rhywogaeth o fyd planhigion: un o lysiau’r afu
Gefeil-lys deugorn
Cephalozia bicuspidata

Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Jungermanniopsida
Urdd: Jungermanniales
Teulu: Cephaloziaceae
Genws: Cephalozia
Rhywogaeth: C. bicuspidata
Enw deuenwol
Cephalozia bicuspidata

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Gefeil-lys deugorn (enw gwyddonol: Cephalozia bicuspidata; enw Saesneg: two-horned pincerwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru.

Mae'r coesynnau yn 0.5–1.5 mm o led a'r dail yn llai nag 1mm o led a hyd.

Cynefin

golygu

Mae C. bicuspidata yn blanhigyn cyffredi iawn yng ngwledydd Prydain (gan gynnwys Cymru), ac mewn amrywiaeth o gynefinoedd asidig ac felly mae ei diriogaeth yn gorgyffwrdd y rhan fwyaf o rywogaethau Cephalozia Prydeinig eraill. Mae i'w gael ar swbstradau organig fel mawn a phren sy'n pydru, yn ogystal â phriddoedd llaith, mwynau anorganig a chreigiau llaith.

Llysiau'r afu

golygu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

  Safonwyd yr enw Gefeil-lys deugorn gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau

golygu
  1. Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.