Gefeil-lys lloerddail

Gefeil-lys lloerddail Cephalozia lunulifolia
Statws cadwraeth
Pryder lleiaf  (IUCN 3.1)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Plantae
Rhaniad:	Marchantiophyta
Dosbarth:	Jungermanniopsida
Urdd:	Jungermanniales
Teulu:	Cephaloziaceae
Genws:	Cephalozia
Rhywogaeth:	C. lunulifolia
Enw deuenwol
Cephalozia lunulifolia

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Gefeil-lys lloerddail (enw gwyddonol: Cephalozia lunulifolia; enw Saesneg: moon-leaved pincerwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru a gweddill gwledydd Prydain yn ogystal ag Iwerddon a nifer o wledydd eraill gan gynnwys Canada.

Disgrifiad

Mae'r coesynnau tua 0.2–0.6 mm o led ac mae'r dail yn llai na 0.5 mm o hyd. Mae'n eitha tebyg i'r Gefeil-lys cadwynol (C. catenulata) ac mae'r ddwy rywogaeth yn ddioicous ac yn tyfu ar yr un math o dir, fel arfer mewn coedwigoedd llaith.

Cynefin

Mae'n hoff o dir agored, gan gynnwys bryniau caregog neu lethrau a mawnogydd. Gall hefyd dyfu, ar adegau, ar greigiau asidig neu mewn corsdir.

Llysiau'r afu

Prif: Llysiau'r afu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr. Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.