Gefeil-lys y gors

rhywogaeth o fyd planhigion: un o lysiau’r afu
Gefeil-lys y gors
Cephalozia macrostachya
Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Jungermanniopsida
Urdd: Jungermanniales
Teulu: Cephaloziaceae
Genws: Cephalozia
Rhywogaeth: C. macrostachya
Enw deuenwol
Cephalozia macrostachya

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Gefeil-lys y gors (enw gwyddonol: Cephalozia macrostachya; enw Saesneg: bog pincerwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon yn eitha cyffredin ac i'w chanfod yng Nghymru, gwledydd eraill Prydain, iwerddon a gwledydd eraill y byd.

Mae'n eitha tebyg i Efeil-lys y gors (C. macrostachya), Gefeil-lys sisyrnaidd (C. macrostachya) a Gefeil-lys blaenbwl (C. pleniceps) o ran maint.

Cynefin

golygu

Mae Gefeil-lys y gors (C. connivens) fel arfer yn tyfu ar gorsydd o figwyn (Sphagnum) ac yn anaml ar dir asidig, twmpathau mewn ffeniau gwlyb a phridd llaith, mawndir ar rostir ar dir isel. Mae hefyd i'w gael o bryd i'w gilydd ar bren sy'n pydru, ffosydd mawnogydd a chreigiau tywodfaen llaith.[1]

Llysiau'r afu

golygu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[2] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

  Safonwyd yr enw Gefeil-lys y gors gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau

golygu
  1. rbg-web2.rbge.org.uk; adalwyd 15 Mai 2019.
  2. Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.