Goema

drwm a genre cerddorol Afrikaans, De Affrica

Mae Goema, (ysgrifennir hefyd fel Ghomma a Ghoema; ynganer [ˈɡuma]) yn fath o ddrwm llaw a ddefnyddiwyd gan gerddorion y Cape Minstrel Carnival a cherddoriaeth Cape Jazz yn Kaapstad, De Affrica. Mae'r gair hefyd wedi dod i ddisgrifio genre o gerddoriaeth sy'n un o dylanwadu ar Cape Jazz.[1]

Goema
Mathofferyn cerdd Edit this on Wikidata

Ymysg y cerddorion Goema nodweddiadol mae Mac McKenzie, Hilton Schilder, Errol Dyers a Alex van Heerden.[2]

Y Drwm golygu

 
Prosesiwn drwy Kaapstad i gofnodi diwedd caethwasiaeth, noder y drymiau a'r offeryn chwyth

Mae'r drwm ghoema gydag agoriad ar y gwaelod. Credir iddo gyrraedd De Affrica gan gaethwasion Malaya o ynysoedd y Dwyrain Pell oedd yn berchen i'r Iseldiroedd a chwmni Vereenigde Oost-Indische Compagnie a wladychodd tiriogaeth De Affrica yn yr 18g. Roedd y drymiau a ddefnyddiwyd gan y brodorion San wedi eu cau ar y gwaelod. Defnyddiwyd unrhyw ddefnydd siap tiwb i wneud y drymiau syml ghoema yn wreiddiol.

Clywir y gerddoriaeth ar y cyfryngau a chysylltir hi â Gŵyl yr Ail Dydd Calan (Tweede Nuwe jaar) a dathliadau y Kaapse Klopse.

Arddull golygu

Mae arddull ghoema yn hybrid sy'n cynnwys elfennau o wahanol ddiwylliannau a welir yn Kaapstad gan gynnwys; dawnsiau gwerin Afrikaaner, tonau emynol a harmoniau wedi eu cyfeilio i sain banjo ffyrnig a offerynnau chwyth cyrn. Clywir hyn mewn caneuon megis Daar kom die Alibama [3] a sawl un arall [4] a Ceir 'ebychiad' syncopatig nodweddiadol yn y gerddoriaeth sy'n rhoi toriad yn y curiad a rhoi ymdeimlad o symud neu hwgwd.[5] Cysylltir y gerddoriaeth gyda chymuned y Kaapse Kleurling ('Cape Coloured') Mwslemaidd a Christonogol Tref y Penrhyn.

Mae'r gerddoriaeth hefyd wedi dylanwadu ar arddull jazz De Affrica fel clywir mewn canueon megis Goema Goema gan Mac McKenzie & the Goema Captains of Cape Town.[6]

Gwobrau Ghoema golygu

Mae'r term hefyd wedi ei mabwysiadu ar gyfer y Ghoema-musiektoekennings (Gwobrau Cerddoriaeth Ghoma)[7] sef y prif wobr ar gyfer cerddoriaeth a cherddorion yn yr iaith Afrikaans, beth bynnag eu harddull o gerddoriaeth. Sefydlwyd y gwobrau yn 2012 a darlledir ar wasanaeth deledu lloeren Afrikaans, KykeNet.[8]

Cerddoriaeth De Affrica, Gweler Hefyd golygu

Dolenni golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. Haslop, Richard. "Goema Music Of South Africa". Perfect Sound Forever. Cyrchwyd 13 April 2017.
  2. Richmond, Simon (2009). Cape Town. Footscray, Vic. London: Lonely Planet. ISBN 9781741048919.
  3. https://www.youtube.com/watch?v=lQUJG_McYxg
  4. https://www.youtube.com/watch?v=iFbNAeVFneo
  5. https://www.furious.com/perfect/goema.html
  6. https://www.youtube.com/watch?v=HMkv5k865hQ
  7. http://ghoema.co.za/
  8. https://kyknet.dstv.com/South/home