Gwyfyn pren bocs
Gwyfyn pren bocs | |
---|---|
Dosbarthiad gwyddonol | |
Unrecognized taxon (fix): | Cydalima |
Rhywogaeth: | C. perspectalis |
Enw deuenwol | |
Cydalima perspectalis (Walker, 1859) | |
Cyfystyron | |
Rhywogaeth o wyfyn o'r teulu Crambidae yw gwyfyn y pren bocs (Cydalima perspectalis). Fe'i disgrifiwyd gyntaf gan Francis Walker, yr entomolegydd o Sais, ym 1859. Er ei fod yn frodorol i Japan, Tsieina, Taiwan, Corea, dwyrain pell Rwsia ac India, mae wedi goresgyn Ewrop; cofnodwyd gyntaf yn yr Almaen yn 2006, yna'r Swistir a'r Iseldiroedd yn 2007, Prydain Fawr yn 2008, Ffrainc ac Awstria yn 2009, Hwngari yn 2011, yna Rwmania, Sbaen a Thwrci Croatia.
Yn 2012, yn ystod y paratoadau ar gyfer Gemau Olympaidd y Gaeaf 2014 yn Sochi, Rwsia Ewropeaidd, y cafodd ei gyflwyno yno o'r Eidal gyda'r stoc plannu o Buxus sempervirens. Y flwyddyn ganlynol fe ddiflannodd Buxus colchica ar raddfa fawr.
Fe'i cofnodwyd yn Ontario, Canada, ym mis Awst 2018 ac yn nwyrain yr Unol Daleithiau ym mis Mai 2021.
Cofnodion yng Nghymru
golyguDisgrifiad
golyguMae wyau yn 1 mm mewn diamedr, wedi'u lleoli o dan ddail gwyrdd dilychwyn. Mae'r larfa cyntaf sydd newydd ddod allan o'r wy tua 1-2 mm o hyd. Mae datblygiad larfa yn dod â nhw mewn pedair wythnos i tua 35-40 mm ar y mwyaf. Mae rhywfaint o grebachu ar ddechrau'r nymffosis, mae chwilerod yn 25-30 mm o hyd, yn wyrdd yn gyntaf gyda llinellau hydredol brown, yna'n fwy a mwy brown. Mae lled adenydd ffurf yr oedolyn yn 40-45 mm. Gwelir dau amrywiad, yr un mwyaf cyffredin yw gwyn yn bennaf a'r llall yn hollol frown golau.
Cylch bywyd
golyguMae dwy neu dair cenhedlaeth y flwyddyn gydag oedolion yn hedfan o Ebrill/Mai i Fedi.[angen dyfynnu]. Yn rhannau cynhesaf yr ardal coloneiddiol Ewropeaidd, gydag amodau oer yn dod yn hwyr yn y flwyddyn, efallai y bydd pedair cenhedlaeth y flwyddyn weithiau. Mae'r rhywogaeth yn gaeafu fel larfa cocŵn ifanc (tua 5-10 mm o hyd), wedi'i warchod mewn gaeafgysgfan o ddau ddeilen Buxus wedi'u cysylltu'n gadarn â sidan.
Planhigyn gwesteiol
golyguMae'r larfa yn bwydo ar ddail ac egin rhywogaethau Buxus.[1] Dydi'r larfa ifanc ond yn bwyta rhan uchaf y ddeilen, gan adael yr adeiledd galetaf tu fewn. Nid yw'r dail yn cael eu dinistrio'n llwyr ond maent yn ymddangos fel rhai "wedi'u plicio" mewn llinellau curiadau cyfochrog bach, neu bron yn gyfan gwbl. Mae'r dail 'plicio' hyn yn marw yn y pen draw. Hen larfa yw'r rhai mwyaf niweidiol: maent yn bwyta'r dail yn aruthrol ac yn llwyr, gan adael rhan denau weithiau ar gyfuchlin a chanol y ddeilen, fodd bynnag. Fel arfer gellir gweld siâp pêl werdd o faw ar y blanhigion cynnal.
Cyfeiriadau
golyguOriel
golygu-
disgrifiad WALKER 1859
-
Larfa
-
Piwpa
-
Amrywiad lliw brown
-
Spesimen yn y glaw