Hegl pys hollt
Collybia cookei

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Basidiomycota
Urdd: Agaricales
Teulu: Tricholomataceae
Genws: Collybia[*]
Rhywogaeth: Collybia cookei
Enw deuenwol
Collybia cookei
(Bres.) J.D.Arnold (1935)

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Tricholomataceae yw'r Hegl pys hollt (Lladin: Collybia cookei; Saesneg: Splitpea Shanklet).[1] Yr Heglau yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Y rhan hwnnw rhwng y pen-glin a'r migwrn yw'r heglau, rhan is y coesau. Mae'r teulu Tricholomataceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Asia a Gogledd America.

Lliw sborau'r fadarchen hon yw gwyn. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: tegyll. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel maethiad saproffytig.

Ffyngau

golygu

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Tricholomataceae

golygu

Mae gan Hegl pys hollt ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Gobled/ffiol y coed Pseudoclitocybe cyathiformis
 
Leucoinocybe lenta Leucoinocybe lenta
 
Lulesia alachuana Lulesia alachuana
Lulesia densifolia Lulesia densifolia
Lulesia lignicola Lulesia lignicola
Mniopetalum distinctum Mniopetalum distinctum
Mniopetalum flabelliforme Mniopetalum flabelliforme
Mniopetalum miniatum Mniopetalum miniatum
Neoclitocybe byssiseda Neoclitocybe byssiseda
Omphalia tralucida Omphalia tralucida
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
  Safonwyd yr enw Hegl pys hollt gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.