Hiclys llabedgrwn

rhywogaeth o fyd planhigion: un o lysiau’r afu
Hiclys llabedgrwn
Leiocolea turbinata
Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Jungermanniopsida
Urdd: Jungermanniales
Teulu: Mesoptychiaceae
Genws: Leiocolea
Rhywogaeth: L. turbinata
Enw deuenwol
Leiocolea turbinata

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Hiclys llabedgrwn (enw gwyddonol: Leiocolea turbinata; enw Saesneg: top notchwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru, gwledydd eraill Prydain a thrwy Iwerddon.

Disgrifiad golygu

Mae Hiclys llabedgrwn (L. turbinata) yn ffurfio coesynnau main (tua 0.3-1.5 mm o led) gyda dail cul, bylchog- hyd at oddeutu 1 mm o hyd ac o led. Mae'n ddiarodl ac mae'n wyrdd golau fel arfer. Er gwaethaf ei faint bach, gall Hiclys llabedgrwn ffurfio matiau sy'n gorchuddio llawer o centimetrau sgwâr.

Llysiau'r afu golygu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

  Safonwyd yr enw Hiclys llabedgrwn gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau golygu

  1. Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.