Hwyaden lygad-aur
| Hwyaden lygad-aur | |
|---|---|
| |
| Ceiliog | |
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Chordata |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Anseriformes |
| Teulu: | Anatidae |
| Genws: | Bucephala |
| Rhywogaeth: | B. clangula |
| Enw deuenwol | |
| Bucephala clangula (Linnaeus, 1758) | |
Mae'r Hwyaden lygad-aur (Bucephala clangula) yn hwyaden fechan o'r genws Bucephala.
Caiff yr enw o'r llygad, sy'n liw melyn tarawiadol yn yr oedolion. Mae gan y ceiliogod ben du gyda gwawr wyrdd arno a darn gwyn bron yn grwn islaw y llygad. Mae'r cefn yn ddu a'r gwddf a'r bol yn wyn. Brown yw lliw pen yr iâr gyda'r corff yn llwyd.
Mae'n nythu yn rhannau gogleddol Ewrop, Asia a Gogledd America lle bynnag mae afonydd neu lynnoedd a fforestydd o'u cwmpas, gan ddefnyddio tyllau mewn coed ar gyfer y nyth. Defnyddir blychau nythu os bydd rhai ar gael, ac mae darparu'r rhain wedi arwain at gynnydd yn y boblogaeth, er enghraifft yn Yr Alban. Yn y gaeaf mae'n symud tua'r de a'r gorllewin ac yn gaeafu ar lynnoedd neu weithiau mewn mannau cysgodol ar yr arfordir. Maent yn plymio i ddal eu bwyd, sef pysgod bychain neu greaduriaid bychain eraill y gallant eu dal dan y dŵr.
Nid oes prawf fod yr Hwyaden lygad-aur wedi nythu yng Nghymru, er fod hynny yn bosibilrwydd yn y blynyddoedd diwethaf. Mae'n aderyn gweddol gyffredin yn y gaeaf.
