Iac
| Iac | |
|---|---|
| |
| Iac yn Letdar ger Annapurna, canolbarth Nepal. | |
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Chordata |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Artiodactyla |
| Teulu: | Bovidae |
| Genws: | Bos |
| Rhywogaeth: | B. grunniens |
| Enw deuenwol | |
| Bos grunniens Linnaeus, 1766 | |
| Cyfystyron | |
|
Poephagus grunniens | |
Math o fuwch blewog a welir yn yr Himalayas yng nghanol Asia ac yd at Mongolia a Rwsia yw iac (ffurfiau lluosog: iaciaid, iacod)[2] neu ych crwbi[2] (Bos grunniens am yr un wedi'i ddofi, Bos mutus am yr anifail gwyllt – gweler isod).
Fel yr awgrymir uchod ceir poblogaeth helaeth o'r iac wedi'i ddofi a rhyw ychydig o rai gwyllt. Yn y 1990au cafwyd sawl prosiect i geisio gwarchod y rhai gwyllt.
Yr enw
golyguDaw'r gair Cymraeg "iac" drwy'r Saesneg yak o'r gair Tibeteg གཡག་(g.yag neu gyag) – sydd mewn Tibeteg yn cyfeirio at y gwryw o'r rhywogaeth. Eu henw ar y fenyw ydy dri neu nak. Mae'r gair Cymraeg, fel y Saesneg, yn cyfeirio at y ddau ryw.
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Harris, R.B.; Leslie, D. (2008). Bos mutus, IUCN 2012, IUCN Red List of Threatened Species. Adalwyd 31 Rhagfyr 2012.
- ↑ 2.0 2.1 Geiriadur yr Academi, [yak].