Is-etholiad Maldwyn, 1962

Cynhaliwyd Is-etholiad Maldwyn, 1962 ar y 15 Mai 1962 yn dilyn marwolaeth yr Aelod Seneddol Rhyddfrydol, Clement Davies.

Cefndir

Bu Clement Davies yn Aelod Seneddol dros Faldwyn ers Etholiad Cyffredinol 1929, gan hefyd ddod yn arweinydd y Blaid Ryddfrydol rhwng 1945 a 1956.

Cyhoeddodd Davies yn Mai, 1960, yn 75 oed, na fyddai'n sefyll yn yr Etholiad Cyffredinol nesaf (1964), fodd bynnag 2 flynedd yn ddiweddarch, ar 23 Mawrth, 1962, bu farw mewn clinig yn Llundain.

Ymgeiswyr

Enwebwyd pedwar ymgeisydd i gystadlu'r is-etholiad:

• Emlyn Hooson (Y Blaid Ryddfrydol): Yn fargyfreithiwr o Ddinbych, safodd Hooson fel ymgeisydd Rhyddfydol yng Nghonwy yn Etholiad Cyffredinol 1950 a 1951, gan ddod yn drydydd ar y ddwy achlysur. Yn 1950, bu briodi Shirley Hamer- merch Syr George a'r Foneddiges Hamer; Rhyddfrydwyr blaengar o Lanidloes, Powys. Bu i Hooson wynebu gryn cystadleuaeth am yr ymgeisyddiaeth Ryddfrydol, gan gynnwys dau o feibion yr Arglwydd Davies, a mab Clement Davies, Stanley.
• Robert H. Dawson (Y Ceidwadwyr)
• Tudor Davies (Llafur)
• Islwyn Ffowc Elis (Plaid Cymru): Dyma'r tro cyntaf y bu i Blaid Cymru ymgeisio mewn etholiad ym Maldwyn.

Canlyniad

Llwyddodd Emlyn Hooson i ennill yr isetholiad gyda mwyafrif o 7,549 pleidlais.

Isetholiad Maldwyn, 1962
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Rhyddfrydol	Emlyn Hooson	13,181	51.3	+9.2
	Ceidwadwyr	Robert H. Dawson	5,632	21.9	−9.4
	Llafur	Tudor Davies	5,299	20.6	−6.0
	Plaid Cymru	Islwyn Ffowc Elis	1,594	6.2
Mwyafrif			7,549	29.4	+18.6
Y nifer a bleidleisiodd			25,706	85.1	+1.3
	Rhyddfrydol yn cadw		Gogwydd

Darllen Pellach

• Chapman, Robin Rhywfaint o Anfarwoldeb (Llandysul: Gwasg Gomer, 2003)
• Llwyd Morgan, Derec. Emlyn Hooson: Essays and Reminiscences. (Llandysul: Gomer: 2014)
• Wyburn-Powell, Alun. Clement Davies: Liberal Leader. (Llundain: Politico's: 2003)