Lezginca

dawns werin boblogaidd, cyflym o'r Cawcasws

Mae'r lezginca (hefyd lesginka, lezginka, neu lezguinka) yn enw generig ar ddawnsfeydd gwerin traddodiadol yn y Cawcasws a Dwyrain Anatolia (ar y ffin rhwng Armenia a Georgia). Naill ai dyn ar ei ben ei hun, neu menyw a dyn gyda'i gilydd fydd yn dawnsio'r lezginca (y dyn sy'n perfformio dawns yr eryr, fel y'i gelwir, a'r fenyw'n perfformio dawns yr alarch).

Lezginca
Enghraifft o'r canlynolmath o ddawns Edit this on Wikidata
MathCaucasian dance Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Y dawnsiwr o Osetia, Alexander Dzusov, yn perfformio'r lezginca

Amrywiaethau

golygu

Mae gan y ddawns hon enwau gwahanol yn dibynnu ar y rhanbarthau y mae'n cael eu hymarfer ynddynt, rydym yn ei chael, yn ei amrywiadau amrywiol, ymhlith y Koumyks, Darguines, Avars, Laks, Lezghians (maent yn grwpiau ethnig sy'n ffurfio Dagestan, y rhanbarth sydd fwyaf deheuol o Rwsia, ger Môr Caspia), Azeris, Georgiaid, Osetiaid, Cherkesses, Armeniaid y Dwyrain, Ingush a Tsietsniaid. Ceir gwahanol enwau i'r ddawns mewn gwahanol ieithoedd:

Rwsieg: Лезгинка ("Lezginka")
Lezghieg:Лезги кьуьл neu Лекьерин кьуьл ("Lezgi k'u'l", "Lek'erin k'u'l")
Georgeg ლეკური, ("lekuri")
Armeneg արծվապար, լեռնապար,
Tsietsnieg: хелхар, ("Chelchar" - gyda'r ch fel ch Gymraeg)
Circaseg: лъапэрисэ, шышэн, къэжэхь
Oseteg: тымбыл
Twrceg: Kafkas Oyunları, "dawns Cawcasaidd"

Disgrifiad

golygu

Nodweddir y ddawns, a ddawnsir yn ddelfrydol mewn gwisg draddodiadol, yn nodweddiadol gan gamau byr, cyflym ac egnïol gan y dyn, gyda chefnogaeth y defnydd arddangosiadol o'r breichiau, gan wrthwynebu symudiadau araf a hylifol y fenyw.

(...) a pherfformiodd dawnswyr hardd pob corfforaeth y ddawns unigol hon yr oeddwn eisoes wedi'i gweld yn aml yn y Cawcasws, y mae'r Rwsiaid yn ei galw'n lesguinka a'r Siorsiaid, lekoury. Yn gyffredinol, mae dawnsiwr sengl yn gosod ei hun yng nghanol y cylch. lle, weithiau'n symud yn yr un lle, mae'n perfformio math o stampio, weithiau ar y sawdl, weithiau ar flaen eu traed, yn eithaf tebyg i'r zapateado Sbaenaidd; yna gan ruthro ymlaen mae'n rhedeg yn sionc o amgylch y cylch, gan barhau â'r un camau a gwneud symudiadau gyda ei freichiau a oedd yn fy atgoffa o rai ein hen delegraffau. Weithiau hefyd dyn a dynes yw actorion y bale hwn, nad yw'n dilorni'r gymdeithas Sioraidd uchaf; gwelais y Tywysog D *** a'r Dywysogesau O ***, T ***, M *** yn rhagori yno. - Yna mae bob amser yr un ffigur sydd wedi para ers yr hen amser: Apollo yn erlid Daphne, ond Daphne serch-goeglyd, sy'n well ganddi beidio â chael ei newid yn llawryf. Nid oes unrhyw beth yn fwy gosgeiddig na'r ddawns hon: mae merch ifanc bob amser yn cadw ei llygaid i lawr, ac mae popeth, hyd yn oed yn tonnau ei ffrog, yn wyryfol, burlan ac yn fonheddig.

Le Tour du monde, cyfrol 4, Librairie Hachette et Nodyn:Cie, Paris, 1861, page 115

Lezginca mewn diwylliant poblogaidd

golygu
 
Cwpl ifanc yn dansio'r lezginka mewn priodas, 2015

Mae dawns y lezginca yn hynod boblogaidd ar draws y Cawcwsus a ceir fideos o briodasau lle perfformir y ddawns eu gwylio gan filyniau ar Youtube.[1] Yn wahanol i ddawnsio gwerin Cymreig, mae'n ddiwylliant byw, creiddiol naturiol gyda glaslanciau yn mwynhau perfformio'r ddawns yn ddigymell a heb yr angen am wisgo'n draddodiadol.[2] Caiff ei pherfformio gan fechgyn a merched ifainc.[3] Mae'n rhan naturiol o briodasau ar draws y rhanbarth.[4]

Cymaint yw poblogrwydd a statws y ddawns fel i Razman Kadyrov, Arlywydd Tsietsnia gael ei ffilmio yn dawnsio'r lezgica a'i rannu ar y cyfryngau cymdeithasol yn 2015.[5]

Cerddoriaeth

golygu

Cyfeiriadau

golygu

Dolenni allanol

golygu
  • Rhan 1, Rhan 2, Rhan 3 hen adroddiad ffim yn Saesneg, ar draddodiadau cerddorol gogledd y Cawcwsus. Ystyron a gwahaniaethau rhanbarthol / cenedlaethol gan ddefnyddio esiampl y Circassiaid, Osetiaid, Rwsiaid, Kumyken, Avars, Cossacks a phriodas Circassiad.