Monocotyledon
(Ailgyfeiriad o Liliopsida)
| Monocotyledonau | |
|---|---|
| |
| Lili fartagon (Lilium martagon) | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Plantae |
| Ddim wedi'i restru: | Angiosbermau |
| Ddim wedi'i restru: | Monocotau |
| Urddau | |
|
Gweler y rhestr | |
Grŵp mawr o blanhigion blodeuol llysieuol gydag un had-ddeilen yn y hedyn yw'r monocotyledonau (hefyd unhad-ddail neu unhadgibogion). Mae tua 60,000 o rywogaethau ledled y byd,[1] gan gynnwys lilïau, tegeirianau, palmwydd a glaswellt. Fel arfer, mae gan y monocotyledonau ddail di-goes hirgul gyda gwythiennau cyfochrog ac organau blodeuol wedi'u trefnu mewn lluosrifau o dri.[2] Mae'r grŵp yn cynnwys llawer o gnydau pwysig a phlanhigion yr ardd.
Urddau
golyguMae dosbarthiad y monocotyledonau yn amrywio. Mae'r rhestr isod yn dilyn yr Angiosperm Phylogeny Group.[3]
| Urdd | Enghreifftiau |
|---|---|
| Acorales | gellesgen bêr |
| Alismatales | llyriad y dŵr, gwellt y gamlas, llinad y dŵr, pidyn y gog |
| Petrosaviales | |
| Dioscoreales | iam |
| Pandanales | sgriwbinwydden |
| Liliales | lili, tiwlip, cwlwm cariad |
| Asparagales | merllys, cenhinen, cenhinen Bedr, garlleg, eirlys, tegeirian |
| Comelinidau | |
| Teulu Dasypogonaceae (urdd ansicr) | |
| Arecales | palmwydden |
| Commelinales | llysiau'r corryn |
| Poales | glaswellt, gwenith, haidd, reis, hesgen, brwynen, bromelia |
| Zingiberales | sinsir, banana |
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Hamilton, Alan & Patrick Hamilton (2006) Plant conservation : an ecosystem approach , Earthscan, Llundain.
- ↑ Mauseth, James D. (2009) Botany: an introduction to plant biology (4ydd arg.), Jones & Bartlett, Sudbury, Massachusetts.
- ↑ The Angiosperm Phylogeny Group (2009) An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III Botanical Journal of the Linnean Society 161 (2), 105–121.