Neon Genesis Evangelion (TV)

Cyfres deledu anime mecha Japaneg yw Neon Genesis Evangelion (Japaneg: 新世紀エヴァンゲリオン, "Efengyl y Ganrif Newydd") a gynhyrchwyd gan Gainax, animeiddiwyd gan Tatsunoko, cyfarwyddwyd gan Hideaki Anno ac a ddarlledwyd ar TV Tokyo rhwng Hydref 1995 a Mawrth 1996. Roedd y cast yn cynnwys Megumi Ogata fel Shinji Ikari, Kotono Mitsuishi fel Misato Katsuragi, Megumi Hayashibara fel Rei Ayanami, ac Yūko Miyamura fel Asuka Langley Soryu. Cyfansoddwyd cerddoriaeth ar gyfer y gyfres gan Shirō Sagisu.

Neon Genesis Evangelion

Delwedd:EV2.svg, エヴァンゲリオン.svg
Enghraifft o'r canlynol	cyfres deledu anime
Crëwr	Hideaki Anno, Gainax
Gwlad	Japan
Dechreuwyd	4 Hydref 1995
Daeth i ben	27 Mawrth 1996
Genre	anime drama, mecha, ffantasi gwyddonol, ffuglen gyffro seicolegol, ffuglen apocolyptaidd, ffilm gyffro anime
Cymeriadau	Shinji Ikari, Asuka Langley Soryu, Rei Ayanami, Misato Katsuragi, Gendo Ikari, Kensuke Aida, Tōji Suzuhara, Kaworu Nagisa, Ritsuko Akagi, Hikari Horaki, Maya Ibuki, Ryōji Kaji, Yui Ikari, Pen Pen, Makoto Hyūga, Shigeru Aoba, Kōzō Fuyutsuki, Naoko Akagi, Keel Lorenz
Yn cynnwys	Angel Attack, The Beast, A Transfer, Hedgehog's Dilemma, Rei I, Rei II, A Human Work, Asuka Strikes!, Both of You, Dance Like You Want to Win!, Magma Diver, The Day Tokyo-3 Stood Still, She said, 'Don't make others suffer for your personal hatred.', Lilliputian Hitcher, Weaving a Story, Those women longed for the touch of others' lips, and thus invited their kisses., Splitting of the Breast, Fourth Child, Ambivalence, Introjection, Weaving a Story 2: Oral Stage, He was aware that he was still a child., Don't Be., Rei III, The Beginning and the End, or 'Knockin' on Heaven's Door', Do you love me?, Take care of yourself., Neon Genesis Evangelion, season 1
Statws hawlfraint	dan hawlfraint
Lleoliad y gwaith	Tokyo‐3, Hakone-Yumoto Station, Mount Ashigara
Cyfarwyddwr	Hideaki Anno
Cynhyrchydd/wyr	Akiko Odawara, Yutaka Sugiyama
Cwmni cynhyrchu	Gainax, Tatsunoko Production
Cyfansoddwr	Shirō Sagisu
Dosbarthydd	Netflix, Hyper+
Iaith wreiddiol	Japaneg
Gwefan	http://www.evangelion.co.jp/index.html
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae Evangelion wedi'i gosod yn y dyfodol - pymtheng mlynedd ar ôl trychineb byd-eang enfawr, yn enwedig yn ninas gaerog Tokyo-3. Y prif gymeriad yw Shinji, bachgen yn ei arddegau a gafodd ei recriwtio gan ei dad Gendo i'r sefydliad amheus Nerv i dreialu mecha bio-beiriant anferth o'r enw "Evangelion" i frwydro yn erbyn bodau o'r enw "Angylion". Mae'r gyfres yn archwilio profiadau ac emosiynau peilotiaid Evangelion ac aelodau Nerv wrth iddyn nhw geisio atal Angylion rhag achosi mwy o drychinebau. Yn y broses, mae galw arnyn nhw i ddeall digwyddiadau eithafol a'r cymhellion dros weithredu dynol. Disgrifiwyd y gyfres fel dadadeiladu genre mecha ac mae'n cynnwys delweddau cynrychioladol sy'n deillio o gosmoleg Shinto yn ogystal â thraddodiadau cyfriniol Iddewig a Christnogol, gan gynnwys chwedlau Midrashig a Cabala. Mae damcaniaethau seicdreiddiol Freud a Jung hefyd i'w gweld yn amlwg.

Derbyniodd Neon Genesis Evangelion glod a beirniadaeth. Yn arbennig o ddadleuol oedd y ddwy bennod olaf o'r sioe. Yn 1997 rhyddhaodd Hideaki Anno a Gainax y ffilm The End of Evangelion, gan ddangos y diweddglo o safbwynt gwahanol. Arweiniodd y gyfres deledu wreiddiol at aileni'r diwydiant anime ac mae wedi dod yn eicon diwylliannol enfawr yn Japan a thu hwnt. Mae sawl cyfrwng megis ffilm, manga, fideo cartref, a gofrestrwyd dan fasnachfraint Evangelion wedi cyflawni gwerthiant uwch nag erioed ym marchnadoedd Japan a gweddill y byd.

Stori

Dwy ffan cosplay (sef Asuka Langley Soryu and Rei Ayanami) yn y Singapore Toy, Game & Comic Convention 2015.

Yn 2015, bymtheng mlynedd ar ôl trychineb byd-eang o'r enw "Ail Ardrawiad", gwysir Shinji Ikari yn ei arddegau i ddinas Tokyo-3 gan ei dad sydd wedi ymddieithrio, sef Gendo Ikari, cyfarwyddwr llu parafilwrol arbennig Nerv. Mae Shinji yn dystion i luoedd y Cenhedloedd Unedig yn brwydro yn erbyn Angel, un o ras o fodau gwrthun enfawr y rhagwelwyd eu deffroad gan Sgroliau'r Môr Marw. Oherwydd meysydd-grym (force-fields) cadarn yr Angylion, bio-beiriannau Efengylaidd anferth Nerv yw'r unig arfau sy'n gallu cadw'r Angylion rhag dinistrio dynoliaeth. Mae swyddog Nerv, Misato Katsuragi, yn hebrwng Shinji i gyfadeilad Nerv o dan y ddinas, lle mae ei dad yn ei annog i dreialu Evangelion Uned-01 yn erbyn yr Angel. Heb hyfforddiant, mae Shinji yn cael ei lethu’n gyflym yn y frwydr, gan beri i’r Evangelion fynd ar ei draed a lladd yr Angel yn frwd ar ei ben ei hun.

Yn dilyn mynd i'r ysbyty, mae Shinji yn symud i mewn gyda Misato ac yn setlo i fywyd yn Tokyo-3. Yn ei ail frwydr, mae Shinji yn dinistrio Angel ond yn rhedeg i ffwrdd wedi hynny, wedi cynhyrfu. Mae Misato yn wynebu Shinji ac mae'n penderfynu aros yn beilot. Yna mae'n rhaid i griw Nerv a Shinji frwydro a threchu'r un deg pedwar o Angylion sy'n weddill i atal y Trydydd Ardrawiad, trychineb byd-eang a fyddai'n dinistrio'r byd. Mae Evangelion Uned-00 yn cael ei atgyweirio yn fuan wedi hynny. Mae Shinji yn ceisio cyfeillio â’i beilot, y ferch ddirgel, ynysig yn gymdeithasol yn ei harddegau, Rei Ayanami. Gyda chymorth Rei, mae Shinji yn trechu Angel arall. Yna mae peilot Evangelion Unit-02, merch yn ei arddegau amryddawn ond annifyr Asuka Langley Sōryu, sy'n Almaenwr-Japaneaidd-Americanaidd, yn ymuno â nhw. Gyda'i gilydd, mae'r tri ohonyn nhw'n llwyddo i drechu sawl Angylion. Wrth i Shinji addasu i'w rôl newydd fel peilot, mae'n raddol ddod yn fwy hyderus a hunan-sicr. Mae Asuka yn symud i mewn gyda Shinji, ac maen nhw'n dechrau datblygu teimladau dryslyd dros ei gilydd, gan gusanu yn ei chythrudd.

Ar ôl cael ei amsugno gan Angel, mae Shinji yn torri am ddim diolch i Eva weithredu ar ei phen ei hun. Yn ddiweddarach mae'n cael ei orfodi i ymladd yn erbyn Evangelion Uned-03 sydd wedi'i heintio ac mae'n gwylio ei beilot, ei ffrind a'i gyd-ddisgybl Toji Suzuhara, yn dod yn analluog ac yn anabl yn barhaol. Mae Asuka yn colli ei hunanhyder yn dilyn trechu a throellau i iselder. Gwaethygir hyn gan ei hymladd nesaf, yn erbyn Angel sy'n ymosod ar ei meddwl ac yn ei gorfodi i ail-fyw ei hofnau gwaethaf a thrawma plentyndod, gan arwain at chwalfa feddyliol. Yn y frwydr nesaf, mae Rei yn hunan-ddinistrio Uned-00 ac yn marw i achub bywyd Shinji. Mae Misato a Shinji yn ymweld â'r ysbyty lle maen nhw'n dod o hyd i Rei yn fyw ond yn honni mai hi yw'r "trydydd Rei". Mae Misato yn gorfodi gwyddonydd Ritsuko Akagi i ddatgelu cyfrinachau tywyll Nerv, mynwent Evangelion, a’r system plwg ffug sy’n gweithredu gan ddefnyddio clonau o Rei, a gafodd ei chreu ei hun gyda DNA mam Shinji, Yui Ikari. Mae'r olyniaeth hon o ddigwyddiadau yn gadael Shinji wedi ei greithio a'i ddieithrio yn emosiynol oddi wrth weddill y cymeriadau. Mae Kaworu Nagisa yn disodli'r Asuka catatonig fel peilot Uned-02. Kaworu, sy'n cyfeillio â Shinji i ddechrau ac sy'n ennill ei ymddiriedaeth, mewn gwirionedd yw'r Angel rhagweledig olaf, Tabris. Mae Kaworu yn ymladd yn erbyn Shinji, yna'n sylweddoli bod yn rhaid iddo farw os yw dynoliaeth am oroesi ac yn gofyn i Shinji ei ladd. Mae Shinji yn petruso ond yn y pen draw yn lladd Kaworu; mae'r digwyddiad yn gwneud Shinji wedi'i ddiystyru ag euogrwydd.

Ar ôl i'r Angel olaf gael ei drechu, mae Seele, y garfan ddirgel sy'n goruchwylio digwyddiadau'r gyfres, yn sbarduno'r "Prosiect Offeryniaeth Ddynol", esblygiad gorfodol dynoliaeth lle mae eneidiau holl ddynolryw yn cael eu huno at ddibenion llesiannol, gan gredu, os ydyn nhw'n unedig, gallai dynoliaeth oresgyn yr unigrwydd a'r dieithrio sydd wedi plagio dynolryw yn dragwyddol. Mae enaid Shinji yn mynd i’r afael â’r rheswm dros ei fodolaeth ac yn cyrraedd ystwyll ei fod angen i eraill ffynnu, gan ei alluogi i ddinistrio wal emosiynau negyddol sy’n ei boenydio ac ailuno gyda’r lleill, sy’n ei longyfarch.

Cymeriadau

Ceisiodd Hideaki Anno greu cymeriadau a oedd yn adlewyrchu rhannau o'i bersonoliaeth ei hun. Mae cymeriadau Evangelion yn brwydro â'u problemau personol a'r digwyddiadau trawmatig yn eu gorffennol. Mae rhinweddau dynol y cymeriadau wedi galluogi rhai o wylwyr y sioe i uniaethu â'r cymeriadau ar lefel bersonol, tra bod eraill yn eu dehongli fel symbolau hanesyddol, crefyddol neu athronyddol.

Shinji Ikari yw prif gymeriad y gyfres a pheilot dynodedig Evangelion Uned-01. Ar ôl bod yn dyst i farwolaeth ei fam Yui Ikari pryd oedd e'n yn blentyn, cafodd Shinji ei adael gan ei dad, Gendo Ikari. Mae'n emosiynol gorsensitif ac weithiau mae'n gwneud yn ôl y disgwyl oherwydd ofn gwrthod, ond yn aml mae wedi gwrthryfela a gwrthod treialu'r Eva oherwydd y niwed dirdynnol a wnaed iddo ef neu i'w ffrindiau. Trwy gydol y gyfres, dywed wrtho'i hun "Rhaid i mi beidio â rhedeg i ffwrdd" fel ffordd o annog ei hun i wynebu bygythiadau'r dydd, ac mae hyn weithiau'n rhoi dewrder iddo mewn brwydr, ond mae ganddo arfer hoedais o dynnu'n ôl mewn ymateb i ddigwyddiadau trawmatig. Mae Anno wedi disgrifio Shinji fel bachgen sy'n "crebachu o gyswllt dynol" ac sydd wedi "argyhoeddi ei hun ei fod yn berson cwbl ddiangen".

Mae'r peilot dirgel a dynnwyd yn ôl o Evangelion Uned-00, Rei Ayanami, yn glôn wedi'i wneud o weddillion Yui a achubwyd ac mae wedi'i blagio gan ymdeimlad o hunan-werth negyddol sy'n deillio o'r sylweddoliad ei bod yn ased gwariadwy. Mae hi ar y dechrau yn dirmygu Shinji am ei ddiffyg ymddiriedaeth yn ei dad Gendo, y mae Rei yn agos iawn ag ef. Fodd bynnag, ar ôl i Shinji a Rei drechu'r Angel Ramiel yn llwyddiannus, mae hi'n hoff iawn ohono. Tua diwedd y gyfres, datgelir ei bod yn un o lawer o glonau, a'i defnydd yw disodli'r Rei sy'n bodoli ar hyn o bryd os caiff ei lladd.

Mae Asuka Langley Soryu yn arwr sy'n treialu Uned Efengylu-02 ac yn meddu ar dymer danllyd a gormodedd o hunan-falchder a hunanhyder, sy'n aml yn ei chael hi mewn trafferth ac anhawster, yn enwedig yn ystod brwydrau. Pan oedd hi'n ferch fach, darganfu Asuka gorff ei mam yn fuan ar ôl iddi gyflawni hunanladdiad, gan arwain y plentyn i ddarostwng ei hemosiynau ac addunedu i beidio byth â chrio. Mae Asuka a Shinji yn datblygu teimladau dwys ond amwys tuag at ei gilydd yn cael anhawster estyn allan at eraill. Modelwyd eu perthynas i ddechrau ar yr un rhwng Jean, diddordeb cariad Nadia a'i gŵr yn y Nadia cynharach. Yn yr un modd â Shinji, mae Asuka a Rei yn cael eu diffygion a'u hanawster eu hunain yn ymwneud â phobl eraill. Misato Katsuragi yw'r gofalwr a'r swyddog arweiniol ar gyfer Shinji ac Asuka. Mae ei hymarweddiad proffesiynol yn Nerv yn cyferbynnu'n ddramatig â'i hymddygiad di-hid ac anghyfrifol gartref. Fe wnaeth y dylunydd cymeriad Yoshiyuki Sadamoto ei beichiogi fel "merch drws nesaf" hŷn a chollwr addawol a fethodd â chymryd bywyd o ddifrif. Disgrifiodd Hideaki Anno Shinji a Misato fel "ofn cael eu brifo" ac yn "anaddas - heb yr agwedd gadarnhaol - am yr hyn y mae pobl yn ei alw'n arwyr antur."

Mae'r peilotiaid Evangelion yn eu harddegau yn cael eu gorchymun i frwydr gan y Gendo Ikari di-galon, tad Shinji a rheolwr Nerv. Gadawodd Shinji a'i alw'n ôl i wasanaethu fel peilot Evangelion yn unig. Achubodd Gendo weddillion corff ei wraig farw i greu Rei, yr oedd yn ei ystyried yn ddim ond arf ar gael i drechu'r Angylion a deddfu offeryniaeth. Yn debyg i Shinji, mae braidd yn anghymdeithasol ac mae'n ofni cael ei sarhau gan eraill ac yn aml mae'n rhedeg i ffwrdd oddi wrth y fath, gan gyflawni anfoesoldebau yn y broses yn aml. Yr ofn hwn hefyd yw'r hyn a'i gyrrodd i gefnu ar Shinji. Fe'i darlunnir yn ddi-baid yn ei ymdrech i ennill, dyn sy'n "cymryd mesurau llym ac eithafol, trwy ddulliau teg neu aflan, neu mewn unrhyw fodd posibl, er mwyn cyflawni ei bwrpas ei hun." Yn ôl Yoshiyuki Sadamoto, mae cymeriadau Gendo a Fuyutsuki yn seiliedig ar Ed Straker ac Alec Freeman o'r gyfres deledu UFO. Dyluniodd Sadamoto ymddangosiad gweledol y cymeriadau fel bod modd "deall eu personoliaethau fwy neu lai ar gip". Cyfrannodd apêl esthetig nodedig dyluniadau’r prif gymeriadau benywaidd at werthiant uchel nwyddau Neon Genesis Evangelion. Daeth dyluniad Rei, yn benodol, mor boblogaidd nes i'r cyfryngau gyfeirio at y cymeriad fel "merch premiwm" oherwydd gwerthiant uchel llyfrau gyda Rei ar y clawr.

Cynhyrchiad

Syrthiodd y Cyfarwyddwr Hideaki Anno i iselder ar ôl cwblhau'r gwaith ar Nadia: The Secret of Blue Water a methiant 1992 y Royal Space Force: The Wings of Honnêamise prosiect dilyniant. Yn ôl Yasuhiro Takeda, cytunodd Anno i gydweithrediad rhwng King Records a Gainax wrth yfed gyda chynrychiolydd King Toshimichi Ōtsuki; Gwarantodd King Records slot amser i Anno ar gyfer "rhywbeth, unrhyw beth". Dechreuodd Anno ddatblygiad y gyfres newydd ym 1993 o amgylch y syniad o beidio â rhedeg i ffwrdd, a oedd wedi bod yn thema sylfaenol Aoki Uru, prosiect Anno cynharach a oedd wedi methu â symud i mewn i gynhyrchu. Yn gynnar yn y cynhyrchiad, nododd Anno ei fwriad i gael Evangelion gynyddu nifer yr otaku (cefnogwyr anime) a denu diddordeb yn y cyfrwng. Yn ôl iddo, mae stori'r gyfres yn adlewyrchu ei iselder pedair blynedd. Yng nghyfnod dylunio cynnar y prosiect Evangelion, ystyriwyd sawl fformat, gan gynnwys ffilm, cyfres deledu a chyfres animeiddio fideo wreiddiol (OVA). Dewisodd y cynhyrchwyr y gyfres deledu o'r diwedd gan mai hi oedd y cyfryngau mwyaf hygyrch yn Japan bryd hynny. Gwrthodwyd y teitl arfaethedig Alcion oherwydd ei ddiffyg synau cytsain caled.