Neturei Karta

Enwad o Iddewon tra-uniongred (haredim) sy'n gwrthod Seioniaeth yw Neturei Karta (Aramaeg נטורי קרתא ; "Ceidwaid y Ddinas"). Maent yn gwrthod derbyn na chydnabod bodolaeth Gwladwriaeth Israel. Fe'i sefydlwyd yn Jeriwsalem, eu prif ganolfan. Mae'r Neturei Karta yn Israel ei hun yn gwrthod pleidleisio yn etholiadau'r wlad.

Dysgeidiaeth

Gellir crynhoi dysgeidiaeth ymarferol yr enwad fel a ganlyn^[1]:

Mae Neturei Karta yn gwrthwynebu bodolaeth yr hyn a alwent yn "Wladwriaeth honedig Israel".
Gwrthwynebant Wladwriaeth Israel nid am ei bod yn wladwriaeth seciwlar ond am ei bod yn credu fod hyd yn oed y cysyniad o wladwriaeth Iddewig yn groes i Ddeddf Duw.
Credant na ddylai'r Iddewon ormesu, lladd, brifo nac achosi unrhyw niwed arall o gwbl i bobl eraill ac felly na ddylent gael unrhyw beth o gwbl i wneud â'r "prosiect Seionaidd" gan gynnwys ei weithgareddau gwleidyddol a'i rhyfeloedd.
Credant fod y gwir Iddewon wedi aros yn driw i'r Ffydd Iddewig ac yn gwrthod "halogi" eu hunain drwy ymwneud â Seioniaeth.
Mae'r gwir Iddewon yn erbyn dadfeddianu tir a chartrefi'r Palesteiniaid a'r Arabiaid (fel a ddigwyddodd i sefydlu Gwladwriaeth Israel ac ers hynny hefyd). Yn ôl y Torah, llyfr sanctaidd yr Iddewon, dylai'r tir hwnnw gael ei roi yn ôl iddynt.
Credant ei bod yn ddyletswydd crefyddol a moesol arnynt i adael i'r byd wybod fod y Seioniaid wedi dwyn enw Israel mewn modd anghyfreithlon ac nad oes ganddynt unrhyw hawl o gwbl i siarad yn enw'r Iddewon.
Credant fod yr Israel hynafol wedi'i dinistrio drwy ewyllys Duw ac mai dim ond y Meseia sy'n gallu ei hadfer. Felly, mae pob ymgais dynol i greu gwladwriaeth Iddewig cyn hynny yn drosedd yn erbyn ewyllys Duw.

Gwleidyddiaeth

Bu'r rabbi Moshe Hirsch, Iddew o Efrog Newydd ac un o wyrion sefydlydd y Neturei Karta, yn Weinidog Materion Iddewig yn llywodraeth Yasser Arafat.

Cyfeiriadau

↑ Dysgeidiaeth yr enwad

Dolenni allanol

(Ffrangeg) Rhaglen wleidyddol y 'Neturei Karta' Archifwyd 2009-02-01 yn y Peiriant Wayback
(Saesneg) Gwefan swyddogol y 'Neturei Karta'
(Ffrangeg) Gwefan am yr enwad

[1] Dysgeidiaeth yr enwad

[1]