Effaith tŷ gwydr

Mae'r effaith tŷ gwydr yn cyfeirio at newid yn nhymheredd ecwilibriwm thermol planed neu leuad gan bresenoldeb atmosffer sy'n cynnwys nwy sy'n amsugno ymbelydredd is-goch.^[1] Mae nwyon tŷ gwydr yn cynhesu'r atmosffer drwy amsugno'n effeithlon yr ymbelydredd is-goch sy'n cael ei allyrru gan wyneb y ddaear, gan yr atmosffer ei hunan, a gan gymylau. Yn 2014 disgynodd y ganran o garbon deuocsid a oedd yn cael ei allyru i'r atmosffer 9% yng ngwledydd Prydain - gan y defnyddiwyd 20% yn llai o lo. Dyma'r defnydd lleiaf o lo ers y 1850au.^[2]

O ganlyniad i'r gwres mae'r atmosffer hefyd yn pelydru is-goch thermol i bob cyfeiriad, gan gynnwys i lawr at wyneb y ddaear. Ac felly, mae'n dal gwres rhwng y system troposffer-arwynebol.^[3].Mae'r mecanwaith yn elfennol, yn wahanol i fecanwaith tŷ gwydr go iawn, sydd yn hytrach yn arunigo'r awyr tu mewn i'r strwythr fel nad yw gwres yn cael ei golli trwy ddarfudiad na dargludiad.

Dyma ddiagram yr effaith tŷ gwydr.

Darganfyddwyd yr effaith tŷ gwydr gan Joseph Fourier yn 1824, a gwnaed arbrofion dibynadwy am y tro cyntaf gan John Tyndall yn 1858; adroddwyd yn feintiol am y tro cyntaf gan Svante Arrhenius yn ei bapur yn 1896.^[4]

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

↑ [1] Archifwyd 2018-11-17 yn y Peiriant Wayback IPCC AR4 SYR Appendix Glossary
↑ www.carbonbrief.org; adalwyd 5 Mawrth 2015
↑ A concise description of the greenhouse effect is given in the Intergovernmental Panel on Climate Change Fourth Assessment Report, "What is the Greenhouse Effect?" IIPCC Fourth Assessment Report, Chapter 1 Archifwyd 2018-11-26 yn y Peiriant Wayback, page 105: "To balance the absorbed incoming [solar] energy, the Earth must, on average, radiate the same amount of energy back to space. Because the Earth is much colder than the Sun, it radiates at much longer wavelengths, primarily in the infrared part of the spectrum (see Figure 1). Much of this thermal radiation emitted by the land and ocean is absorbed by the atmosphere, including clouds, and reradiated back to Earth. This is called the greenhouse effect."
↑ Annual Reviews (angen cofrestru)

[1] [1] Archifwyd 2018-11-17 yn y Peiriant Wayback IPCC AR4 SYR Appendix Glossary

[2] www.carbonbrief.org; adalwyd 5 Mawrth 2015

[ipcc-AR4WG1-3] A concise description of the greenhouse effect is given in the Intergovernmental Panel on Climate Change Fourth Assessment Report, "What is the Greenhouse Effect?" IIPCC Fourth Assessment Report, Chapter 1 Archifwyd 2018-11-26 yn y Peiriant Wayback, page 105: "To balance the absorbed incoming [solar] energy, the Earth must, on average, radiate the same amount of energy back to space. Because the Earth is much colder than the Sun, it radiates at much longer wavelengths, primarily in the infrared part of the spectrum (see Figure 1). Much of this thermal radiation emitted by the land and ocean is absorbed by the atmosphere, including clouds, and reradiated back to Earth. This is called the greenhouse effect."

[4] Annual Reviews (angen cofrestru)

[1]

[2]

[3]

[4]