Nyth aderyn rhesog
| Nyth aderyn rhesog Cyathus striatus
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Agaricales |
| Teulu: | Nidulariaceae |
| Genws: | Cyathus[*] |
| Rhywogaeth: | Cyathus striatus |
| Enw deuenwol | |
| Cyathus striatus (Huds.) Pers. | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Nidulariaceae yw'r Nyth aderyn rhesog (Lladin: Cyathus striatus; Saesneg: Fluted Bird's Nest).[1] Y Nythod yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae'r ffwng yma'n debyg iawn i nythod adar, gyda nifer o wyau ynddynt. Mae'r teulu Nidulariaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Asia, Gogledd America a De America. Fe'i ceir hefyd yn Seland Newydd. Mae'r rhywogaeth hon hefyd i'w chanfod yn byw ar dwyni glan y môr, yng Nghymru.[2] O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un infundibuliform mushroom cap. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: gleba. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel maethiad saproffytig.
Ffyngau
golyguCredir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[3] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[4] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Nidulariaceae
golyguMae gan Nyth aderyn rhesog ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Canon y gors | Mycocalia sphagneti | |
| Canon y twyni | Mycocalia duriaeana | |
| Mycocalia arundinacea | Mycocalia arundinacea | |
| Mycocalia denudata | Mycocalia denudata |  |
| Mycocalia minutissima | Mycocalia minutissima | |
| Mycocalia reticulata | Mycocalia reticulata | |
| Nidula candida | Nidula candida |  |
| Nidula emodensis | Nidula emodensis | _Lloyd_533959.jpg) |
| Nidula niveotomentosa | Nidula niveotomentosa | |
| Nidula shingbaensis | Nidula shingbaensis |
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Gwefan www.naturalresources.wales Cyfoeth Naturiol Cymru; adalwyd 23 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Nyth aderyn rhesog gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.