Awdur straeon byrion, newyddiadurwr, a golygydd Pwylaidd-Awstralaidd yn yr iaith Iddew-Almaeneg oedd Pinchas Goldhar (14 Mehefin 190125 Ionawr 1947).[1]

Pinchas Goldhar
Delwedd:Pinchas Goldhar.jpg
Pinchas Goldhar.
Ganwyd14 Mehefin 1901 Edit this on Wikidata
Bu farw25 Ionawr 1947 Edit this on Wikidata
Galwedigaethcyfieithydd Edit this on Wikidata

Ganed ef i deulu Iddewig yn Łódź yng Ngwlad Pwyl y Gyngres. Cychwynnodd ar ei yrfa newyddiadurol ym 1922 i'r papur newydd dyddiol Iddew-Almaeneg Lodzsher Togblat. Cyfieithodd sawl nofel a stori Ffrangeg ac Almaeneg i'r Iddew-Almaeneg, a byddai ei drosiad o'r ddrama Die Weber gan Gerhart Hauptmann yn boblogaidd yn y theatr Iddew-Almaeneg.[1]

Wedi marwolaeth ei fam, ymfudodd gyda'i dad a'i frodyr a chwiorydd i Awstralia ym 1928 ac ymsefydlasant ym Melbourne. Priododd Pinchas Golhar ag Ida Shlezynger ym 1934 a chawsant dri phlentyn.[1] Gweithiodd Goldhar mewn siop liwio ei dad, a dywed i'r hynny gwaethygu afiechyd ei galon ac achosi ei farwolaeth ifanc, o thrombosis coronaidd, yn 45 oed.[2]

Goldhar oedd golygydd cyntaf y papur newydd Iddew-Almaeneg cyntaf a gyhoeddwyd yn Awstralia, Australier Leben, o 1931 i 1934. Cyfrannodd at y ddau lyfr cyntaf i'w cyhoeddi yn Iddew-Almaeneg yn Awstralia, yr almanac Iddewig cenedlaethol ym 1937 a'r casgliad o straeon Dertseylungen fun Oystrale ym 1939.[1] Ysgrifennodd nifer o straeon byrion sydd yn ymdrin â phrofiad y mewnfudwyr Iddewig o Ddwyrain Ewrop i Awstralia yn ystod hanner cyntaf yr 20g, a golygodd atodlenni Iddew-Almaeneg mewn sawl papur newydd Iddewig yn y wlad.[2] Cyfieithodd hefyd straeon byrion gan awduron Saesneg Awstralia i'r Iddew-Almaeneg, yn eu plith Henry Lawson, Katharine Susannah Prichard, Frank Dalby Davison, Alan Marshall, a Vance Palmer.[1]

Cyfeiriadau golygu

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 (Saesneg) "Pinchas Goldhar (1901-1947)", Prifysgol Monash. Adalwyd ar 1 Rhagfyr 2022.
  2. 2.0 2.1 (Saesneg) William Rubinstein, "Goldhar, Pinchas", Encylopaedia Judaica. Adalwyd ar wefan Encyclopedia.com ar 1 Rhagfyr 2022.

Darllen pellach golygu

  • P. Maclean, "The Convergence of Cultural Worlds – Pinchas Goldhar: A Yiddish Writer in Australia" yn Jews in the Sixth Continent, golygwyd gan W. D. Rubinstein (Sydney: Allen & Unwin, 1987).
  • P. Maclean, "The Australian-Yiddish Writer, Pinchas Goldhar (1901–47)", Southerly 55, tt. 29–34.