Plas Penmynydd

Yn 1576 y codwyd Plas Penmynydd a hynny gan deulu'r Tuduriaid ym Mhenmynydd, Ynys Môn ar safle plasdy cynharach, tua dwy filltir o Lanfair Pwllgwyngyll. Yma y ganwyd Owain Tudur, priod Catrin o Valois. Mae'r plasty, bellach, mewn dwylo preifat.

Plas Penmynydd

Math	adeilad
LL-Q9309 (cym)-RandomWilliams1908-Plas Penmynydd (Q17742498).wav
Daearyddiaeth
Lleoliad	Penmynydd
Sir	Penmynydd a Star
Gwlad	Cymru
Uwch y môr	35.3 metr
Cyfesurynnau	53.2524°N 4.25595°W
Statws treftadaeth	adeilad rhestredig Gradd II*
Manylion

Ymwelodd y bardd Iolo Goch â'r plasdy rhywbryd yn y cyfnod 1367-82. Mae'n moli croeso hael Goronwy ap Tudur Fychan (Gronw Fychan) ac yn cymharu Penmynydd i aelwyd llys Urien Rheged:

Cyntaf lle'r af, llew a rydd,

Caer Pen Môn, carw Penmynydd,

Tŷ, gwelais gynt, teg wiwle,

Tudur Llwyd, da ydyw'r lle;

Yno mae, heb gae ar ged,

Ail drigiant aelwyd Rheged.