Rhestr enwau Cymraeg ar lefydd yn Lloegr

Dyma restr o enwau a ddefnyddir yn Gymraeg ar gyfer llefydd yn Lloegr.

Rhestr golygu

Enw Saesneg Siroedd Enw Cymraeg
Abbey Dore Swydd Henffordd Abaty Deur[1] neu Abaty Dour[1]
Aconbury Swydd Henffordd Caer Rhain[2]
Alberbury Swydd Amwythig Llanfihangel-yng-Ngheintun[3]
Arthuret Cumbria Arfderydd[4]
Babbinswood Swydd Amwythig Coed Babis[angen ffynhonnell]
Bagwyllydiart Swydd Henffordd Bagwyllydiart
Ballingham Swydd Henffordd Llanfuddwalan[5]
Bamborough Castle Northumberland Dinwarwy[5]
Banbury Swydd Rydychen Banbri[5] neu Bambri[5]
Baschurch Swydd Amwythig Eglwysau Basa[6]
Bath Gwlad yr Haf Caerfaddon
Bedford Swydd Bedford Rhydwely[7]
Beeston Swydd Gaer Y Felallt[8]
Berwick-upon-Tweed Northumberland Caerferwig[9] neu Berwig[9]
Bettws-y-Crwyn Swydd Amwythig Betws-y-Crwyn
Birkenhead Glannau Merswy Penbedw
Bishop's Castle Swydd Amwythig Trefesgob
Bridstow Swydd Henffordd Llansanffraid[10]
Brilley Swydd Henffordd Brulhai[angen ffynhonnell]
Bristol Bryste Bryste neu Caerodor (hynafiaethol)
Broome Swydd Amwythig Brŵm[angen ffynhonnell]
Cadwgan Swydd Henffordd Cadwgan
Colchester Essex Caer Colun[11]
Cambridge Swydd Gaergrawnt Caergrawnt
Canterbury Caint Caergaint
Carlisle Cumbria Caerliwelydd
Catterick Gogledd Swydd Efrog Catraeth
Chester Swydd Gaer Caer (fel arfer) neu Caerllion Fawr
Chichester Gorllewin Sussex Caerfuddai
Chirbury Swydd Amwythig Llanffynhonwen[12]
Clodock Swydd Henffordd Merthyr Clydog
Clun Swydd Amwythig Colunwy[13]
Cornwall Cernyw Cernyw
Coventry Gorllewin Canolbarth Cofentri[14] neu Cwyntry[14]
Crewe Swydd Gaer Criw neu Cryw
Crickheath Swydd Amwythig Cricieth neu Crigiaeth[15]
Cumbria Cumbria Cymbria neu Rheged (enw hynafol)
Derwent, River Cumbria Derwennydd
Dore Swydd Henffordd Deur[16]
Devon Dyfnaint Dyfnaint
Dewsbury Gorllewin Swydd Efrog Twmpyn Glori[17]
Dorstone Swydd Henffordd [Llan] Tref y Cernyw[18]
Dover Caint Dofr[19]
Dudleston Swydd Amwythig Llandudlyst yn y Traean[20] neu Didlystwn[20]
Durham Swydd Durham Dyrham neu (yn hanesyddol) Caerweir
Edenhope Swydd Amwythig Ednob[21]
Exeter Dyfnaint Caerwysg
Falmouth Cernyw Aberfal
Farndon Swydd Gaer Rhedynfre
Fleet Street Llundain Fwyaf Stryd y Fflyd
Forest of Dean Swydd Gaerloyw Fforest y Ddena[22] neu Gwent Goch yn y Ddena[22]
Foy Swydd Henffordd Llandyfoi[23]
Frome Gwlad yr Haf Ffraw[24]
Ffawyddog Swydd Henffordd Ffawyddog
Garway Swydd Henffordd Llanwrfwy[25]
Glastonbury Gwlad yr Haf Ynys Wydrin
Gledrid Swydd Amwythig Y Galedryd[26] neu Gledryd
Gloucester Swydd Gaerloyw Caerloyw
Handbridge, Chester Swydd Gaer Tre-boeth, Caer [27]
Hentland Swydd Henffordd Henllan Dyfrig a Theilo [28]
Hereford Swydd Henffordd Henffordd
Huntington Swydd Henffordd Castell y Maen
Hull Dwyrain Swydd Efrog Caerffynidwy
Isle of Wight Ynys Wyth Ynys Wyth
Kent Caint Caint
Kentchurch Swydd Henffordd Llan-gain [29]
Kilhendre Swydd Amwythig Cilhendre
Kilpeck Swydd Henffordd Cilpeddeg
Kington Swydd Henffordd Ceintun / Ceintyn[30]
Kingston upon Hull Dwyrain Swydd Efrog Caerffynidwy
Kinnerley Swydd Amwythig Generdinlle
Knockin Swydd Amwythig Cnwcin
Lake District Cumbria Ardal y Llynnoedd[31] neu Bro'r Llynnoedd[32]
Lancaster Swydd Gaerhirfryn Caerhirfryn
Lancaut Swydd Gaerloyw Llan Cewydd
Landican, Wirral Glannau Merswy Llandegan, Cilgwri[33]
Langport Gwlad yr Haf Llongborth
Leicester Swydd Gaerlŷr Caerlŷr
Leintwardine Swydd Henffordd Brewyn[34]
Leominster Swydd Henffordd Llanllieni neu Llanlleini neu Llanlleni
Lichfield Swydd Stafford Caerlwytgoed
Lindisfarne Northumberland Ynys Metcaud neu Ynys Metgawdd
Little Dewchurch Swydd Henffordd Llanddewi[35]
Liverpool Glannau Merswy Lerpwl (cynt Llynlleifiad; weithiau Nerpwl[36])
London Llundain Fwyaf Llundain neu (yn hanesyddol) Caer Ludd[37]
Long Mynd Swydd Amwythig Cefn Hirfynydd[38]
Ludlow Swydd Amwythig Llwydlo
Lundy [Island] Dyfnaint Ynys Wair
Lydham Swydd Amwythig Llidwm
Llancillo Swydd Henffordd Llansulfyw[39]
Llandinabo Swydd Henffordd Llanwnabwy [39]
Llanfair Waterdine Swydd Amwythig Llanfair Dyffryn Tefeidiad[39]
Llangarren Swydd Henffordd Llangarron neu Llangaran [39]
Llangunnock Swydd Henffordd Llangynog [39]
Llanithog Swydd Henffordd Llanheiddog [39]
Llancloudy Swydd Henffordd Llanllwydau[39]
Llanrothal Swydd Henffordd Llanridol[39]
Llanveynoe Swydd Henffordd Llanfeuno [39]
Llanwarne Swydd Henffordd Llanwarne neu Llanwern Teilo a Dyfrig[39]
Llanyblodwel Swydd Amwythig Llanyblodwel
Llwyntidman Swydd Amwythig Llwyn Tydmon
Maesbrook Swydd Amwythig Maesbrog
Maesbury Swydd Amwythig Llysfeisir
Manchester Manceinion Fwyaf Manceinion
Marstow Swydd Henffordd Llanmartin[40]
Melverley Swydd Amwythig Melwern[41]
Mersey, River Glannau Merswy a Swydd Gaer Afon Merswy neu Afon Mersi[32]
Merseyside Glannau Merswy Glannau Merswy
Michaelchurch (Gillow) Swydd Henffordd Llanfihangel Cil-llwch[42]
Michaelchurch Escley Swydd Henffordd Llanfihangel Esglai[42]
Moccas Swydd Henffordd Mochros[43]
Mocktree Swydd Amwythig Mochdre[43]
Much Dewchurch Swydd Henffordd Llanddewi Rhos Ceirion[35]
Much Wenlock Swydd Amwythig Gweunllwg [44] neu Llanfaelien[44]
Nantwich Swydd Gaer Yr Heledd Wen[45]
Nesscliffe Swydd Amwythig Tal Clegir[46]
Norwich Norfolk Caer Went Icenorum
Northwich Swydd Gaer Yr Heledd Du[45]
Nottingham Swydd Nottingham Tre'r Ogof
Oswestry Swydd Amwythig Croesoswallt
Oxford Swydd Rydychen Rhydychen
Pencoyd Swydd Henffordd Pencoed[47]
Pengethly Swydd Henffordd Pengelli[48]
Penkridge Swydd Stafford Pencrug[48]
Pennines (mynyddoedd) - Y Penwynion[48]
Penrith Cumbria Penrhudd
Penrose Swydd Henffordd Penrhos[49]
Penselwood Gwlad yr Haf Pen y Coed Mawr[49]
Pentreheyling Swydd Amwythig Pentreheyling
Pentre Kenrick Swydd Amwythig Pentre Cynrig
Pentwyn Common Swydd Henffordd
Peterborough Swydd Gaergrawnt Trebedr
Peterstow Swydd Henffordd Llanbedr
Plymouth Dyfnaint Aberplym
Porkington Swydd Amwythig Brogyntyn[50]
Portsmouth Hampshire Llongborth[51]
Potteries, The Swydd Stafford Ardal y Crochendai
Preesgweene Swydd Amwythig Prysg Gwên[52]
Primrose Hill Llundain Fwyaf Bryn y Briallu
Prisk ? Y Prysg[53]
Pulford Swydd Gaer Porffordd[54]
Roden Swydd Amwythig Rhydonwy[55]
Ross-on-Wye Swydd Henffordd Rhosan ar Wy
Ruyton-XI-Towns Swydd Amwythig Croesfaen[56] neu Yr Un Dref ar Ddeg[56]
St Briavels Swydd Gaerloyw Llanfriafael[57]
St Helens Glannau Merswy Sain Helen
St Martin's Swydd Amwythig Llanfarthin
St Weonards Swydd Henffordd Llansainwenarth[58]
Salisbury Wiltshire Caersallog
Sandwich Caint Aber Santwic (yn Armes Prydein).[59]
Selattyn Swydd Amwythig Sylatyn
Shrewsbury Swydd Amwythig Yr Amwythig
Shropshire Swydd Amwythig Swydd Amwythig
Soar, river Swydd Gaerlŷr Afon Soram
Somerset Gwlad yr Haf Gwlad yr Haf
Stafford Swydd Stafford Rhyd y Fagl (llenyddol)
Stonehenge Wiltshire Côr y Cewri
Sweeney Swydd Amwythig Swinau
Tarvin Swydd Gaer Terfyn
Tempsiter
(hanesyddol, ger Afon Tefeidiad)
Swydd Amwythig Dyffryn Tefeidiad[60] neu Dyffryn Tefeidiog[60]
Thames, River - Afon Tafwys
Thanet/Isle of Thanet Caint Taned/Ynys Daned[4]
Tidenham Swydd Gaerloyw Ystrad Hafren[4]
Tower Hill, London Llundain Fwyaf Y Gwynfryn, Llundain [61]
Treago Swydd Henffordd Tre-Iago [62]
Trecilla Swydd Henffordd Trecelli [63]
Tredoughan Swydd Henffordd Tredwchan [63]
Tre-evan Swydd Henffordd Tre-Ifan [63]
Trelasdee Swydd Henffordd Tre Lewis Ddu [63]
Trelough Swydd Henffordd Tre-lwch [63]
Trent, River - Afon Trannon[64]
Trerado Swydd Henffordd Tre'r adwy [64]
Trereece Swydd Henffordd Tre-rhys [64]
Treseck Swydd Henffordd Tre-isac [64]
Trethal Swydd Henffordd Tre-ithel [65]
Tretire Swydd Henffordd Rhyd-hir [65]
Trevace Swydd Henffordd Tre-faes [65]
Treville Swydd Henffordd Trefelin [65]
Trevranon Swydd Henffordd Trefaranon [65] neu Trefranwen [65][66]
Welsh Bicknor Swydd Henffordd Llangystennin Garth Brenni
Wenlock Edge Swydd Amwythig Cefn Gweunllwg[44]
Weobley Swydd Henffordd Weblai[52]
Westminster Llundain Fwyaf San Steffan (= y Senedd, nid y fwrdeistref)
Whitchurch Swydd Amwythig Yr Eglwys Wen
Whitchurch Swydd Henffordd Llandywynnog
Whittington Swydd Amwythig Y Dre Wen
Wiltshire Wiltshire Swydd Wilton
Wirral Glannau Merswy Cilgwri
Winchester Hampshire Caerwynt
Worcester Swydd Gaerwrangon Caerwrangon
Wrekin, The Swydd Amwythig Din Gwrygon
Wroxeter Swydd Amwythig Caerwrygion
York Gogledd Swydd Efrog Efrog neu Caerefrog
Yorkshire Swydd Efrog

Gweler hefyd golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. 1.0 1.1 Geiriadur yr Academi, t. 2.
  2. Geiriadur yr Academi, t. 13.
  3. Geiriadur yr Academi, t. 33.
  4. 4.0 4.1 4.2 Geiriadur yr Academi.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 Geiriadur yr Academi, t. 100.
  6. Geiriadur yr Academi, t. 106..
  7. Geiriadur yr Academi, t. 117.
  8. Geiriadur yr Academi, t. 119.
  9. 9.0 9.1 Geiriadur yr Academi, t. 125.
  10. Geiriadur yr Academi, t. 169.
  11. books.google.lv; tud. 310; Celtic Linguistics, 1700-1850: pt. 2. The Gael and Cymbri; adalwyd 2 Ebrill 2019.
  12. Geiriadur yr Academi, t. 233.
  13. Geiriadur yr Academi, t. 255.
  14. 14.0 14.1 Geiriadur yr Academi, t. 317.
  15. Archaeologia cambrensis; adalwyd 6 Ebrill 2015
  16. Gwyddoniadur Cymru, tud. S 873
  17. Geiriadur yr Academi, t. 382.
  18. Geiriadur yr Academi, t. 416.
  19. Geiriadur yr Academi, t. 419.
  20. 20.0 20.1 Geiriadur yr Academi, t. 434.
  21. Geiriadur yr Academi, t. 446.
  22. 22.0 22.1 Geiriadur yr Academi, t. 356.
  23. Geiriadur yr Academi, t. 567.
  24. Geiriadur yr Academi, t. 576.
  25. Geiriadur yr Academi, "Garway".
  26. Geiriadur yr Academi, t. 609.
  27. Geiriadur yr Academi, t. 649.
  28. Geiriadur yr Academi, t. 672.
  29. Geiriadur yr Academi, t. 777.
  30. Geiriadur yr Academi
  31. Geiriadur yr Academi, t. 405.
  32. 32.0 32.1 Jones, Gareth (gol.). Yr Atlas Cymraeg Newydd (Collins-Longman, 1999), t. 14.
  33. Geiriadur yr Academi, t. 795.
  34. Geiriadur yr Academi, t. 1718 [810].
  35. 35.0 35.1 Geiriadur yr Academi, t. 381.
  36. "Y CYMRY YN NERPWL - Yr Amserau". Michael James Whitty & William Ellis. 1851-10-08. Cyrchwyd 2023-02-19.
  37. Geiriadur yr Academi, t. 836.
  38. Geiriadur yr Academi, t. 838.
  39. 39.00 39.01 39.02 39.03 39.04 39.05 39.06 39.07 39.08 39.09 Geiriadur yr Academi, t. 832.
  40. Geiriadur yr Academi, t. 867.
  41. Geiriadur yr Academi, t. 879.
  42. 42.0 42.1 Geiriadur yr Academi, t. 886.
  43. 43.0 43.1 Geiriadur yr Academi, t. 901.
  44. 44.0 44.1 44.2 Geiriadur yr Academi, t. 1659.
  45. 45.0 45.1 [Geiriadur Prifysgol Cymru; Cyfrol ll; tudalen 1843]
  46. Geiriadur yr Academi, t. 934.
  47. Geiriadur yr Academi, t. 1014.
  48. 48.0 48.1 48.2 Geiriadur yr Academi, t. 1015.
  49. 49.0 49.1 Geiriadur yr Academi, t. 1016.
  50. Geiriadur yr Academi, t. 1057.
  51. Geiriadur yr Academi, t. 1058.
  52. 52.0 52.1 Geiriadur yr Academi
  53. Geiriadur yr Academi, t. 1078.
  54. Geiriadur yr Academi, t. 1096.
  55. Geiriadur yr Academi, t. 1181.
  56. 56.0 56.1 Geiriadur yr Academi, t. 1200.
  57. https://www.llgc.org.uk/fileadmin/fileadmin/docs_gwefan/casgliadau/Drych_Digidol/Deunydd_print/Welsh_Classical_Dictionary/02_A-B.pdf
  58. Geiriadur yr Academi, t. 1205.
  59. Llyfrau Google;
  60. 60.0 60.1 Geiriadur yr Academi, t. 1451.
  61. Geiriadur yr Academi, t. 1507.
  62. Geiriadur yr Academi, t. 1519.
  63. 63.0 63.1 63.2 63.3 63.4 Geiriadur yr Academi, t. 1520.
  64. 64.0 64.1 64.2 64.3 Geiriadur yr Academi, t. 1521.
  65. 65.0 65.1 65.2 65.3 65.4 65.5 Geiriadur yr Academi, t. 1522.
  66. www.genesreunited.co.uk; adalwyd 01 Mai 2015