Rheilffordd Porth Tywyn a Chwm Gwendraeth

Roedd Rheilffordd Porth Tywyn a Chwm Gwendraeth yn 21 milltir o hyd; fe'i hagorwyd yn raddol rhwng 1859 a 1891 i gludo glo. Dilynodd y lein gamlas a adeiladwyd yn gynharach i gludo glo i lawr y cwm. Rhedodd y cwmni ddociau ym Mhorth Tywyn hefyd. Apwyntiwyd Cyrnol Holman Fred Stephens ym 1908 i ailadeiladu'r rheilffordd er mwyn cludo teithwyr yn gyfreithiol. Gadawodd y Cyrnol ym 1913.^[1]

Gadawodd y rheilffordd prif lein De Cymru yn ymyl Llanelli, ond dilynodd yr un cwrs trwy orsafoedd Porth Tywyn a Phen-bre cyn troi i fyny'r cwm at Arhosfa Craiglon, Pinged, Ffordd Trimsaran, Pont-iets, Pont-henri a glofa Cwm Mawr. Aeth lein arall o Ffordd Trimsaran i Gydweli^[1].

Hanes

Daeth y rheilffordd yn rhan o Reilffordd Great Western ym 1922 a'r Rheilffordd Brydeinig ym 1948. Dioddefodd y lein lifogydd yn aml ac roedd pontydd isel a throadau llym, felly roedd hi'n anodd gweithredu.^[1]. Caewyd y lein i deithwyr ym 1953^[2] ac yn gyfan gwbl ym 1996.^[3]

Ffurfiwyd Cymdeithas Reilffordd Gwendraeth yn 2002 i gefnogi prosiect i ailagor y rheilffordd i deithwyr.^[4]

Cyfeiriadau

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 Tudalen Porth Tywyn a Chwm Gwendraeth ar wefan Cyrnol Stephens
↑ Gwefan archiveswales
↑ Gwefan chasewaterstuff
↑ "Gwefan britishrailways.tv". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-08-28. Cyrchwyd 2015-08-28.

[colonelstephenssociety.co.uk-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 Tudalen Porth Tywyn a Chwm Gwendraeth ar wefan Cyrnol Stephens

[2] Gwefan archiveswales

[3] Gwefan chasewaterstuff

[4] "Gwefan britishrailways.tv". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-08-28. Cyrchwyd 2015-08-28.

[1]

[2]

[3]

[4]