Rodolfo Usigli
Dramodydd yn yr iaith Sbaeneg o Fecsico oedd Rodolfo Usigli (17 Tachwedd 1905 – 18 Mehefin 1979).
| Rodolfo Usigli | |
|---|---|
| Ganwyd | 17 Tachwedd 1905  Dinas Mecsico, Bucaramanga |
| Bu farw | 18 Mehefin 1979 Dinas Mecsico |
| Dinasyddiaeth | Mecsico |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | bardd, llenor, diplomydd, dramodydd |
| Swydd | ambassador of Mexico to Norway |
| Gwobr/au | Gwobr Genedlaethol y Celfyddydau a Gwyddorau, cymrodoriaeth |
Ganwyd yn Ninas Mecsico yn fab i Eidalwr a Phwyles. Bu farw ei dad pan oedd Rodolfo yn fachgen, a fe gafodd ei fagu gan ei fam yn ystod cyfnod Chwyldro Mecsico (1910–20). Dioddefodd o nam ar ei olwg, a na lwyddodd i orffen ei addysg yn yr ysgol uwchradd.[1]
Er gwaethaf caledni ei fagwraeth, erbyn y 1940au mi oedd Usigli yn un o'r arloeswyr blaenaf ym myd theatr Mecsico. Mae ei ddramâu El gesticulador (ysgr. 1937, perff. 1947) a Corona de sombra (ysgr. 1943, perff. 1947) yn nodweddiadol o'i ymdrechion i foderneiddio'r theatr genedlaethol ac i fynegi hunaniaeth Fecsicanaidd yn seiliedig ar hanes a symbolau diwylliannol y wlad.[1]
Yn ogystal â'i ddramâu, ysgrifennodd Usigli nofel dditectif seicolegol o'r enw Ensayo de un crimen (1944), a gafodd ei haddasu'n ffilm gan Luis Buñuel yn 1955. Gweithiodd hefyd yn hanesydd llenyddol, academydd, a diplomydd. Bu farw yn Ninas Mecsico yn 73 oed.[1]
Cyfeiriadau
golygu- ↑ 1.0 1.1 1.2 (Saesneg) Danny J. Anderson, "Usigli, Rodolfo (1905–1979)" yn Encyclopedia of Latin American History and Culture (Gale, 2008). Adalwyd ar 28 Gorffennaf 2019.
Darllen pellach
golygu- Peter Beardsell, Teatro para caníbales: Rodolfo Usigli y el teatro mexicano (Dinas Mecsico: Siglo Veintiuno Editores, 2002).
- Guillermo Schmidhuber de la Mora, Apología de Rodolfo Usigli: las polaridades usiglianas (Guadalajara: Universidad de Guadalajara, 2005).