Siôn Gymro

diwinydd Cymreig
(Ailgyfeiriad o Siôn o Gymru)
Am y Gweinidog gyda'r Annibynwyr, ieithydd ac esboniwr gweler John Davies (Siôn Gymro)

Roedd Siôn Gymro (geni Cymru 13 Ganrif – marw Paris 1285) yn ddiwinydd Ffransisgaidd a ysgrifennodd nifer o lyfrau diwinyddol mewn Lladin, yn Rhydychen a Pharis yn niwedd y 13 ganrif. Roedd ei lyfrau yn ymwneud a chymorth i bregethu yn bennaf. Cyfeirir ato hefyd fel Johannes Guallensis, John Waleys a John of Wales.[1]

Siôn Gymro
Ganwyd13 g Edit this on Wikidata
Cymru Edit this on Wikidata
Bu farw3 Ebrill 1285 Edit this on Wikidata
Paris Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Alma mater
Galwedigaethathronydd, diwinydd, academydd, deddfegydd cyfraith yr eglwys, ysgrifennwr, addysgwr Edit this on Wikidata
Blodeuodd1260 Edit this on Wikidata
Cyflogwr

Bywyd golygu

Cafodd ei eni tua 1210-1230, bron yn sicr yng Nghymru, gan ei fod wedi ei dderbyn i'r Urdd Ffransisgaidd o fynachod ym mynachlog Llan-faes,[2] mae'n debyg mae un o Fôn ydoedd. Dechreuodd astudio diwinyddiaeth ym Mhrifysgol Rhydychen rywbryd cyn 1258. Ar ôl hyn, fe ddysgodd yno hyd 1270 pan symudodd i Baris, lle bu'n byw hyd ei farwolaeth tua 1285.[3] Roedd yn ddiwinydd moesol ac yn edmygwr mawr o'r byd hynafol, gan ymgorffori llawer o awduron clasurol i'w waith. Un o'i ddisgyblion ym Mhrifysgol Rhydychen oedd y diwinydd o'r Alban Duns Scotus.[2]

Gwaith golygu

Ysgrifennodd sawl gwaith yn Lladin, gyda llwyddiant mawr. Y rhai pwysicaf yw'r canlynol:

  • Breviloquium de philosophia, sive sapientia sanctorum (Triniaeth fer am athroniaeth, neu ddoethineb y saint), wedi'i gyfieithu i Gatalaneg yn y 15g..
  • Compendiloquium, sy'n grynodeb o hanes athroniaeth.
  • Communiloquium neu Summa collationum, sy'n fath o lawlyfr ar gyfer offeiriaid a phregethwyr, a chafodd ei gyfieithu i'r Gatalaneg yn y 14g.
    • Rhifyn digidol o'r argraffiad argraffedig cynnar Cologne 1472
    • Rhifyn digidol o'r argraffiad argraffedig cynnar Ulm 1481
    • Rhifyn digidol o'r argraffiad argraffedig cynnar Strasbourg 1489
Astudiaeth

Gweler hefyd golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. Swanson, Jenny. John of Wales: A Study of the Works and Ideas of a Thirteenth-Century Friar. Cambridge, 1989.
  2. 2.0 2.1 Gwerddon; Dr Carys Moseley, Moeseg Cyfraith Naturiol Johannes Duns Scotus: a oes ganddi gysylltiadau ‘Cymreig’? Archifwyd 2020-09-22 yn y Peiriant Wayback. adalwyd 24 Hydref 2015
  3. El cercador de referència en català; Joan de Gal·les adalwyd 24 Hydref 2018