Tiziano Vecellio

Tiziano Vecellio
Tiziano Vecellio
Ffugenw	Veccellio, Tiziano
Ganwyd	c. 1490 ; Pieve di Cadore
Bu farw	27 Awst 1576 ; Fenis
Dinasyddiaeth	Gweriniaeth Fenis
Galwedigaeth	arlunydd, drafftsmon, drafftsmon, gwneuthurwr printiau, artist
Swydd	arlunydd llys
Adnabyddus am	Merch â Drych, Coroniad Crist â Drain, Y Forwyn â'r Gwningen, Gwener Urbino, Portread o Siarl V ar Gefn Ceffyl, Pab Pawl III a'i Wyrion, Tarquinius a Lucretia
Arddull	portread (paentiad), paentiadau crefyddol, paentiad mytholegol, noethlun, peintio hanesyddol, portread
Mudiad	ysgol Fenis, yr Uchel Ddadeni
Tad	Gregorio Vecellio
Priod	Cecilia Soldano
Plant	Orazio Vecellio, Tizianello, Lavinia Vecellio
Llinach	teulu Vecellio
Gwobr/au	Urdd y Sbardyn Aur
llofnod

Arlunydd o'r Eidal oedd Tiziano Vecellio (Almaeneg: Tizian, Ffrangeg: Titien, Saesneg: Titian; tua 1487 – 27 Awst 1576). Ystyrir ef yn un o arlunwyr pwysicaf y Dadeni.

Ganed Titian yn Pieve di Cadore, pentref yn y Dolomitau tua 190 km i'r gogledd o Fenis. Bu'n ddisgybl i Gentile Bellini ac yna i'w frawd, Giovanni. Dylanwad pwysig arall arno oedd Giorgione (tua 1477 – 1510).

Tua 1508, roedd Giorgione a Titian yn gyfrifol am waith ffresco ar y Fondaco dei Tedeschi yn Fenis. Yn 1511, arluniodd Titian waith ffresco yn y Scuola del Santo yn Padova. Yn 1516, daeth yn arlunydd swyddogol Gweriniaeth Fenis.

Yn 1532, gwnaeth yr Ymerawdwr Siarl V ef yn uchelwr. Yn y blynyddoedd 1530–40 bu'n gweithio yn Urbino. Yn 1545–46 bu yn Rhufain, ac yn 1548–1551 yn llys yr ymerawdwr yn Augsburg. Wedi marwolaeth Siarl, bu'n gweithio i Philip II, brenin Sbaen. Claddwyd ef yn y Basilica di Santa Maria Glorioso dei Frari, Fenis.

Gweithiau

Fenws Urbino a Flora yn yr Uffizi yn Fflorens
Esgyniad Mair (Titian) a Madonna Pesaro yn y Basilica di Santa Maria Glorioso dei Frari yn Fenis
Portread o Clarissa Strozzi yn y Gemäldegalerie, Berlin

Oriel

Bacchws ac Ariadne, 1520–3, Oriel Genedlaethol, Llundain
Marwolaeth Actaeon, 1559–75, Oriel Genedlaethol, Llundain
Blingo Marsyas, c. 1570–6
Violante, c. 1515
Portread o Andrea Gritti, Doge Fenis o 1523 i 1538
Portread o Federico II Gonzaga, c. 1525
Portread o Felipe II, c. 1554
Crist (rhan), 1553, Prado, Madrid
Crefydd a achubwyd gan Sbaen, 1572–5, Amgueddfa Prado, Madrid
Noli me tangere, 1514, Oriel Genedlaethol, Llundain