Torchlys y mynydd

rhywogaeth o fyd planhigion: un o lysiau’r afu
Torchlys y mynydd
Moerckia blyttii

Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Jungermanniopsida
Urdd: Pallaviciniales
Teulu: Moerckiaceae
Genws: Moerckia
Rhywogaeth: M. blyttii
Enw deuenwol
Moerckia blyttii

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Torchlys y mynydd (enw gwyddonol: Moerckia blyttii; enw Saesneg: Alpine ruffwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Pallaviciniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Nid yw’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru ond fe'i ceir yn y Weriniaeth Tsiec ac yn ucheldir yr Alban (SMITH 1990; BBS 1996, 2006). Adroddodd SMITH (1990) y dosbarthwyd y planhigyn hwn dros yr Almaen, yr Alpau, Mynyddoedd y Tatra, y Faroes, Norwy, Sweden, y Ffindir i Novaya Zemlya, Canada a Washington.[1]

Mae'r rhywogaeth i'w chael yn tyfu ar greigwely silica ymysg glaswellt, mewn corsydd, ar hwmws, creigiau ac mewn gwelyau eira.

Llysiau'r afu

golygu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[2] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

  Safonwyd yr enw Torchlys y mynydd gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau

golygu
  1. www.upjs.sk; adalwyd 25 Hydref 2019.
  2. Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.