Umberto Eco
Semiotegydd, athronydd, beirniad llenyddol, nofelydd, ac ysgolhaig o'r Eidal oedd Umberto Eco (5 Ionawr 1932 - 19 Chwefror 2016[1]). Mae'n fwyaf adnabyddus am ei nofel ddirgelwch hanesyddol Il nome della rosa (The Name of the Rose yn Saesneg, Enw'r Rhosyn yn Gymraeg) a gyhoeddwyd yn 1980, dirgelwch ddeallusol yn cyfuno semioteg mewn ffuglen, dadansoddiad beiblaidd, astudiaethau canolesol a theori lenyddol. Aeth ymlaen i ysgrifennu nifer o nofelau eraill, yn cynnwys Il pendolo di Foucault (Foucault's Pendulum) a L'isola del giorno prima (The Island of the Day Before). Ryddhawyd ei nofel Il cimitero di Praga (Mynwent Prag), yn 2010.
| Umberto Eco | |
|---|---|
 | |
| Ffugenw | Dedalus  |
| Ganwyd | 5 Ionawr 1932 Alessandria |
| Bu farw | 19 Chwefror 2016 Milan |
| Man preswyl | Alessandria, Milan, Urbino |
| Dinasyddiaeth | yr Eidal, Teyrnas yr Eidal |
| Addysg | Doctor of Sciences |
| Alma mater | |
| Galwedigaeth | athronydd, nofelydd, awdur ysgrifau, addysgwr, sgriptiwr, cyfieithydd, academydd, semiotician, llenor, beirniad llenyddol, arbenigwr yn yr Oesoedd Canol, ysgolhaig llenyddol, hanesydd |
| Cyflogwr | |
| Adnabyddus am | Il nome della rosa, Misreadings, Foucault's Pendulum, Apocalypse Postponed, Come si fa una tesi di laurea, On Ugliness |
| Arddull | traethawd |
| Prif ddylanwad | James Joyce, Jorge Luis Borges, Tomos o Acwin, Arthur Conan Doyle, Charles Sanders Peirce, Immanuel Kant |
| Priod | Renate Ramge |
| Gwobr/au | Officier de la Légion d'honneur, Commandeur des Arts et des Lettres, Urdd Teilyngdod am Wyddoniaeth a Chelf, Croes Marchog-Cadlywydd Urdd Teilyngdod Gweriniaeth Ffederal yr Almaen, Princess of Asturias Award for Communications and Humanities, Gwobr Doethuriaeth Anrhydeddus Prifysgol Ruters, honorary doctor of the University of Belgrade, Gwobr Médicis am lenyddiaeth dramor, Gwobr Strega, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Rydd Berlin, Honorary doctor of the University of Liège, honorary doctor of the Katholieke Universiteit Leuven, Marchog Uwch-Groes Urdd Teilyngdod Gweriniaeth yr Eidal, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Brown, Ehrendoktor der Universität Tel Aviv, doctor honoris causa, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Uppsala, doethur anrhydeddus Prifysgol Glasgow, doethuriaeth anrhydeddus o Brifysgol Genedlaethol Kapodistrian, Athen, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Sofia, honorary doctor of the University of Tartu, Doethuriaeth Anrhydeddus Prifysgol Buenos Aires, Gwobr Gwladwriaeth Awstria ar gyfer Llenyddiaeth Ewropeaidd, honorary doctor of Loyola University Chicago, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Madrid, Premio Bancarella, Cesare Pavese Prize, honorary doctorate of the University of Burgos, Doethor Anrhydeddus o Brifysgol Caint, The VIZE 97 Prize, Medal Aur Urdd Teilyngdod yr Eidal am Ddiwylliant a Chelf, Q109986273, doctorat honoris causa de l'université Grenoble-III, doctor honoris causa from the University of Franche-Comté, honorary doctor of the Sorbonne Nouvelle University, Q126416245 |
| Gwefan | http://umbertoeco.it |
| llofnod | |
 | |
Fe'i ganwyd yn Alessandria, Piedmont, yn fab i Giulio a Giovanna.
