Jorge Luis Borges
Roedd Jorge Luis Borges ( audio) (neu Jose Luis Borges) (24 Awst 1899 – 14 Mehefin 1986) yn llenor o'r Ariannin. Cafodd ei eni yn Buenos Aires, prifddinas Yr Ariannin.
Jorge Luis Borges | |
---|---|
Ffugenw | B. Suarez Lynch, H. Bustos Domecq |
Llais | 08 JORGE LUIS BORGES.ogg |
Ganwyd | Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo 24 Awst 1899 Buenos Aires |
Bu farw | 14 Mehefin 1986 Genefa |
Dinasyddiaeth | yr Ariannin |
Alma mater | |
Galwedigaeth | cyfieithydd, llyfrgellydd, beirniad llenyddol, sgriptiwr, llenor, bardd, gohebydd gyda'i farn annibynnol, awdur ysgrifau, awdur storiau byrion |
Cyflogwr | |
Adnabyddus am | The Library of Babel |
Arddull | barddoniaeth, traethawd |
Prif ddylanwad | Fyrsil, Joseph Conrad, Edgar Allan Poe, Oscar Wilde, Platon, Rudyard Kipling, H. G. Wells, Lewis Carroll, James Joyce, Homeros, Robert Louis Stevenson, Macedonio Fernández, Marcel Schwob, Hans Vaihinger |
Tad | Jorge Guillermo Borges |
Mam | Karina Tula |
Priod | Elsa Astete Millán, María Kodama |
Partner | Concepción Guerrero |
Gwobr/au | Gwobr Formentor, Commandeur des Arts et des Lettres, KBE, Commander of the Order of the Sun of Peru, Uwch swyddog Urdd Teilyngdod Gweriniaeth yr Eidal, Gwobr Jeriwsalem, Alfonso Reyes International Prize, Grchymyn Bernardo O'Higgins, Gwobr Edgar, Croes Cadlywydd Urdd Teilyngdod Gweriniaeth Ffederal yr Almaen, Gwobr World Fantasy am Gyflawniad Gydol Oes, Gwobr Miguel de Cervantes, Grand Officer of the Order of the Falcon, Prix mondial Cino Del Duca, Gwobr Balza, Chevalier de la Légion d'Honneur, Uwch-Groes Urdd Sifil Alfonso X, Marchog Uwch-Groes Urdd Teilyngdod Gweriniaeth yr Eidal, Uwch-swyddog Urdd Santiago de la Espada, diamond Konex award, honorary doctorate of the University of Murcia, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Genedlaethol San Marcos, honorary doctorate from the Pontifical Catholic University of Peru, doctor honoris causa from the University of Paris, National Book Critics Circle Award in Criticism, Prif Anrhydedd y SADE, Civil Order of Alfonso X, the Wise, Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig, Urdd Anrhydedd Gweriniaeth yr Eidal, Ordre des Arts et des Lettres, Order of the Falcon, Urdd yr Haul, Urdd Filwrol Sant Iago'r Gleddyf, Order of Merit of the Federal Republic of Germany, Urdd Bernardo O'Higgins |
llofnod | |
Mae Borges yn adnabyddus yn rhyngwladol am ei storïau byrion yn bennaf, sydd wedi'u cyfieithu o'r Sbaeneg wreiddiol i nifer o ieithoedd. Roedd hefyd yn fardd o fri ac yn feirniad llenyddol craff. Nodweddir gwaith Borges gan ei soffistigeiddrwydd, ei eironi a'r dirgelwch sy'n treiddio trwy ei waith. Mae ei gyfrolau yn cynnwys Ficciones ("Chwedlau", 1944), El Aleph (1949) ac El Hacedor ("Y Creawdwr", 1960).
Llenyddiaeth
golyguStraeon byrion
golygu- Historia universal de la infamia (1935)
- Ficciones (1944)
- "I El jardín de senderos que se bifurcan"
- "II Artificios"
- El Aleph (1949)
- El informe de Brodie (1970)
- El libro de arena (1975)
- La memoria de Shakespeare (1983)
Ysgrifau
golygu- Inquisiciones (1925)
- El tamaño de mi esperanza (1926)
- El idioma de los argentinos (1928)
- Evaristo Carriego (1930)
- Discusión (1932)
- Historia de la eternidad (1936)
- Otras inquisiciones (1952)
- Siete Noches (1980)
- Nueve ensayos dantescos (1982)
- Atlas (1985)
Barddoniaeth
golygu- Fervor de Buenos Aires (1923)
- Luna de enfrente (1925)
- Cuaderno San Martín (1929)
- El hacedor (1960)
- El otro, el mismo (1964)
- Para las seis cuerdas (1965)
- Elogio de la sombra (1969)
- El oro de los tigres (1972)
- La rosa profunda (1975)
- La moneda de hierro (1976)
- Historia de la noche (1977)
- La cifra (1981)
- Los conjurados (1985)
Blodeugerddi
golygu- Antología personal (1961)
- Libro de sueños (1976)
- Nueva antología personal (1980)
Detholiadau o erthyglau
golygu- Textos cautivos (1986), o gylchrawn El Hogar
- Borges en el Hogar (2000), o gylchrawn El Hogar
Sgriptiau ffilm
golygu- (gyda Adolfo Bioy Casares), Los orilleros (1939)
- (gyda Adolfo Bioy Casares), El paraíso de los creyentes (1940)
- (gyda Adolfo Bioy Casares a Hugo Santiago), Invasion (1969)
- (gyda Hugo Santiago), Les autres (1972)
Dolenni allanol
golygu- Internetaleph - Jorge Luis Borges