Jorge Luis Borges
Roedd Jorge Luis Borges (
audio) (neu Jose Luis Borges) (24 Awst 1899 – 14 Mehefin 1986) yn llenor o Archentwr. Cafodd ei eni yn Buenos Aires, prifddinas Yr Ariannin.
| Jorge Luis Borges | |
|---|---|
 | |
| Ffugenw | B. Suarez Lynch, H. Bustos Domecq  |
| Llais | 08 JORGE LUIS BORGES.ogg |
| Ganwyd | Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo 24 Awst 1899 Buenos Aires |
| Bu farw | 14 Mehefin 1986 Genefa |
| Dinasyddiaeth | Yr Ariannin |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | cyfieithydd, llyfrgellydd, beirniad llenyddol, sgriptiwr, ysgrifennwr, bardd, gohebydd gyda'i farn annibynnol, awdur ysgrifau |
| Cyflogwr |
|
| Adnabyddus am | The Library of Babel |
| Arddull | barddoniaeth, stori fer, traethawd |
| Prif ddylanwad | Fyrsil, Joseph Conrad, Edgar Allan Poe, Oscar Wilde, Platon, Rudyard Kipling, H. G. Wells, Lewis Carroll, James Joyce, Homeros, Robert Louis Stevenson, Macedonio Fernández, Marcel Schwob, Hans Vaihinger |
| Tad | Jorge Guillermo Borges |
| Mam | Leonor Acevedo Suárez |
| Priod | Elsa Astete Millán, María Kodama |
| Partner | Concepción Guerrero |
| Gwobr/au | Croes Cadlywydd Urdd Teilyngdod Gweriniaeth Ffederal yr Almaen, KBE, Prix mondial Cino Del Duca, Chevalier de la Légion d'Honneur, Gwobr Formentor, Gwobr World Fantasy am Gyflawniad Gydol Oes, Alfonso Reyes International Prize, Gwobr Jeriwsalem, Gwobr Miguel de Cervantes, Gwobr Balza, Commandeur des Arts et des Lettres, Uwch-Groes Urdd Sifil Alfonso X, Grand Knights with Star of the Order of the Falcon, Grchymyn Bernardo O'Higgins, Gwobr Edgar, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Genedlaethol San Marcos, Commander of the Order of the Sun of Peru, honorary doctorate of the University of Murcia, Uwch-swyddog Urdd Santiago de la Espada, honorary doctorate from the Pontifical Catholic University of Peru, Uwch swyddog Urdd Teilyngdod Gweriniaeth yr Eidal, Marchog Uwch-Groes Urdd Teilyngdod Gweriniaeth yr Eidal, diamond Konex award |
| Llofnod | |
 | |
Mae Borges yn adnabyddus yn rhyngwladol am ei storïau byrion yn bennaf, sydd wedi'u cyfieithu o'r Sbaeneg wreiddiol i nifer o ieithoedd. Roedd hefyd yn fardd o fri ac yn feirniad llenyddol craff. Nodweddir gwaith Borges gan ei soffistigeiddrwydd, ei eironi a'r dirgelwch sy'n treiddio trwy ei waith. Mae ei gyfrolau yn cynnwys Ficciones ("Chwedlau", 1944), El Aleph (1949) ac El Hacedor ("Y Creawdwr", 1960).
LlenyddiaethGolygu
Straeon byrionGolygu
- Historia universal de la infamia (1935)
- Ficciones (1944)
- "I El jardín de senderos que se bifurcan"
- "II Artificios"
- El Aleph (1949)
- El informe de Brodie (1970)
- El libro de arena (1975)
- La memoria de Shakespeare (1983)
YsgrifauGolygu
- Inquisiciones (1925)
- El tamaño de mi esperanza (1926)
- El idioma de los argentinos (1928)
- Evaristo Carriego (1930)
- Discusión (1932)
- Historia de la eternidad (1936)
- Otras inquisiciones (1952)
- Siete Noches (1980)
- Nueve ensayos dantescos (1982)
- Atlas (1985)
BarddoniaethGolygu
- Fervor de Buenos Aires (1923)
- Luna de enfrente (1925)
- Cuaderno San Martín (1929)
- El hacedor (1960)
- El otro, el mismo (1964)
- Para las seis cuerdas (1965)
- Elogio de la sombra (1969)
- El oro de los tigres (1972)
- La rosa profunda (1975)
- La moneda de hierro (1976)
- Historia de la noche (1977)
- La cifra (1981)
- Los conjurados (1985)
BlodeugerddiGolygu
- Antología personal (1961)
- Libro de sueños (1976)
- Nueva antología personal (1980)
Detholiadau o erthyglauGolygu
- Textos cautivos (1986), o gylchrawn El Hogar
- Borges en el Hogar (2000), o gylchrawn El Hogar
Sgriptiau ffilmGolygu
- (gyda Adolfo Bioy Casares), Los orilleros (1939)
- (gyda Adolfo Bioy Casares), El paraíso de los creyentes (1940)
- (gyda Adolfo Bioy Casares a Hugo Santiago), Invasion (1969)
- (gyda Hugo Santiago), Les autres (1972)
Dolen allanolGolygu
- Internetaleph - Jorge Luis Borges
Eginyn erthygl sydd uchod am Archentwr neu Archentwraig. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.