Walter Benjamin
Athronydd a beirniad diwylliannol o'r Almaen o dras Iddewig oedd Walter Benedix Schönflies Benjamin (Berlín, 15 Gorffennaf 1892 – Portbou, Catalunya 26 Medi 1940), sy'n gysylltiedig â’r grŵp athronyddol Ysgol Frankfurt.[1].
Walter Benjamin | |
---|---|
Ffugenw | Benedix Schönflies, Detlev Holz |
Ganwyd | 15 Gorffennaf 1892 Berlin |
Bu farw | 26 Medi 1940 Portbou |
Dinasyddiaeth | Ymerodraeth yr Almaen, Ymerodraeth yr Almaen |
Alma mater | |
ymgynghorydd y doethor | |
Galwedigaeth | athronydd, llenor, cyfieithydd, awdur ysgrifau, beirniad llenyddol, cymdeithasegydd, beirniad celf, hanesydd llenyddiaeth, cyfieithydd |
Adnabyddus am | Theses on the Philosophy of History, The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction, The Origin of German Tragic Drama, One Way Street, The arcades project |
Prif ddylanwad | Johann Wolfgang von Goethe, Charles Baudelaire, Karl Marx, György Lukács, Bertolt Brecht |
Mudiad | Marcsiaeth |
Tad | Emil Benjamin |
Priod | Dora Sophie Kellner |
Plant | Stefan Benjamin |
Perthnasau | William Stern, Gertrud Kolmar, Günther Anders, Leon Kellner, Hannah Arendt |
Dylanwadwyd Benjamin gan syniadaeth Theodor Adorno, Marcsiaeth Bertolt Brecht a chred Iddewig Gershom Scholem.
Cyfrannodd Benjamin yn helaeth i ddatblygiad a syniadaeth damcaniaeth beirniadol a diwylliannol gyda gwaith fel Das Kunstwerk im Zeitalter seiner technischen Reproduzierbarkeit ("Gwaith Celf yn Oes Atgynhyrchu Mecanyddol", 1935), ei waith enwocaf. Mae Benjamin yn ystyired sut mae ffydd o gynhyrchu, fel ffilm a ffotograffiaeth yn effeithio’r celfyddydau.[2]
Roedd gan Benjamin ddiddordeb mawr mewn barddoniaeth a llenyddiaeth ei oes. Dadansoddodd waith Franz Kafka, Brecht a Friedrich Hölderlin gan geisio gwahanu'r gwaith o’u cyd-destun penodol.
Bu farw yn 48 oed wrth geisio dianc rhag y Natsïwyr yn Portbou, Catalunya wrth ffin Ffrainc a Sbaen.[1] Mewn cyflwr iechyd gwael ac wrth anobeithio am broblemau ei daith i geisio cyrraedd yr Unol Daleithiau, lladdodd Benjamin ei hun trwy gymryd gorddos o forffin. Yn 2001 ymddangosodd erthygl a oedd yn honni iddo gael ei ladd gan asiantau Stalin.[3] Ond mae arbenigwyr ar fywyd Benjamain yn diystyru hyn.[4]
Prif waith
golygu- "Zur Kritik der Gewalt", Archiv für Sozialwissenschaft und Sozialpolitik (1921)
- "Goethes Wahlverwandtschaften", Neue Deutsche Beiträge (1924/5)
- Ursprung des deutschen Trauerspiels (traethawd, Prifysgol Frankfurt am Main, 1925)
- Einbahnstraße (Berlin, 1928)
- "Karl Kraus", Frankfurter Zeitung (1931)
- "Das Kunstwerk im Zeitalter seiner technischen Reproduzierbarkeit", Zeitschrift für Sozialforschung (1935–9)
- "Berliner Kindheit um 1900" (1938)
- "Das Paris des Second Empire bei Baudelaire" (1938)
- "Über den Begriff der Geschichte" (1940)
Gweler hefyd
golygu- Theodor Adorno https://en.wikipedia.org/wiki/Theodor_W._Adorno
- Herbert Marcuse https://en.wikipedia.org/wiki/Herbert_Marcuse
- Raymond Williams
- Ysgol Frankfurt https://en.wikipedia.org/wiki/Frankfurt_School