William Morris (1834–1896)

Pensaer, dylunydd, arlunydd, bardd a sosialydd Seisnig oedd William Morris (24 Mawrth 1834 – 3 Hydref 1896).

William Morris
Ganwyd	24 Mawrth 1834  Walthamstow, Llundain
Bu farw	3 Hydref 1896  Llundain, Hammersmith
Dinasyddiaeth	Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon, y Deyrnas Unedig
Alma mater	Coleg Exeter Coleg Marlborough
Galwedigaeth	pensaer, bardd, cynllunydd, dylunydd graffig, arlunydd, awdur ffuglen wyddonol, gwleidydd, darlunydd, rhyddieithwr, arlunydd, handicrafter, diwygiwr cymdeithasol, caligraffydd
Adnabyddus am	Y Tŷ Coch, A Dream of John Ball, Willow Boughs, Strawberry Thief
Arddull	Y celfyddydau addurnol
Plaid Wleidyddol	Ffederasiwn Democrataidd Sosialaidd, Socialist League
Mudiad	y Mudiad Celf a Chrefft, Symbolaeth (celf)
Priod	Jane Morris
Plant	May Morris
Gwefan	https://williammorrissociety.org/

William Morris gan George Frederic Watts, 1870

Am bobl eraill o'r un enw, gweler William Morris.

Ganed ef yn Walthamstow, yn fab i William Morris a'i wraig Emma Morris. Aeth i Brifysgol Rhydychen ac yn 1856, daeth yn brentis i'r pensaer Neo-Gothig G. E. Street.

Cynlluniodd Morris gartref i'w deulu, Y Tŷ Coch yn Bexley, Caint, lle trigodd y cwpl ifanc rhwng 1859-1865, cyn symud i Bloomsbury, canol Llundain, mae'r Ty bellach dan ofal yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol. Ym 1861, sefydlodd Morris gwmni celfyddydau addurnol gydag Edward Burne-Jones, Rossetti, Webb, ac eraill: daeth cwmni Morris, Marshall, Faulkner & Co. yn ffasiynol iawn ac roedd llawer o alw am eu gwaith. Dylanwadodd y cwmni'n fawr ar addurno mewnol drwy gydol y cyfnod Fictoraidd, gyda Morris yn dylunio tapestrïau, papur wal, ffabrigau, dodrefn, a ffenestri lliw. Ym 1875, cymerodd Morris reolaeth lwyr dros y cwmni, a ailenwyd yn Morris & Co.

Er iddo gadw prif gartref yn Llundain, o 1871 Morris enciliodd i dŷ gwledig ar rent sef Kelmscott Manor, Swydd Rydychen. Bu ymweliadau Morris â Gwlad yr Iâ yn ddylanwad mawr arno ac ar y cyd gyda Eiríkr Magnusson cynhyrchodd cyfres o gyfieithiadau Saesneg o'r Sagâu Islandeg.

Cyhoeddodd nifer o gyfrolau o farddoniaeth, ffuglen ac addasiadau o destunau canoloesol, yn cynnwys The Defence of Guenevere and Other Poems (1858), The Earthly Paradise (1868–1870), A Dream of John Ball a News from Nowhere. Sefydlodd y Cynghrair Sosialaidd yn 1884.

Gwaith Llenyddol

traethawd Morris's "Printing" gan y Village Press, Chicago, c. 1903

Barddoniaeth, Ffuglen a Thraethodau

• The Hollow Land (1856)
• The Defence of Guenevere, and other Poems (1858)
• The Life and Death of Jason (1867)
• The Earthly Paradise (1868–1870)
• Love is Enough, or The Freeing of Pharamond: A Morality (1872)
• The Story of Sigurd the Volsung and the Fall of the Niblungs (1877)
• Hopes and Fears For Art (1882)
• The Pilgrims of Hope (1885)
• A Dream of John Ball (1888)
• Signs of Change (poem)|Signs of Change (1888)
• The House of the Wolfings|A Tale of the House of the Wolfings, and All the Kindreds of the Mark Written in Prose and in Verse (1889)
• The Roots of the Mountains (1890)
• Poems By the Way (1891)
• News from Nowhere|News from Nowhere (or, An Epoch of Rest) (1890)
• The Story of the Glittering Plain (1891)
• The Wood Beyond the World (1894)
• Child Christopher and Goldilind the Fair (1895)
• The Well at the World's End (1896)
• The Water of the Wondrous Isles (1897)
• The Sundering Flood (1897) (published posthumously)
• A King's Lesson (1901)
• The World of Romance (1906)
• Chants for Socialists (1935)
• Golden Wings and Other Stories (1976)

Cyfieithiadau

• Grettis Saga: The Story of Grettir the Strong with Eiríkr Magnússon (1869)
• The Saga of Gunnlaug the Worm-tongue and Rafn the Skald with Eiríkr Magnússon (1869)
• Völsung Saga: The Story of the Volsungs and Niblungs, with Certain Songs from the Elder Edda with Eiríkr Magnússon (1870) (from the Volsunga saga)
• Three Northern Love Stories, and Other Tales with Eiríkr Magnússon (1875)
• The Odyssey of Homer Done into English Verse (1887)
• The Aeneids of Virgil Done into English (1876)
• Of King Florus and the Fair Jehane (1893)
• The Tale of Beowulf Done out of the Old English Tongue (1895)
• Old French Romances Done into English (1896)

Darlithoedd a Phapurau

• Lectures on Art delivered in support of the Society for the Protection of Ancient Buildings (Morris lecture on The Lesser Arts). London, Macmillan, 1882
• Architecture and History & Westminster Abbey". Papers read to SPAB in 1884 and 1893. Printed at The Chiswick Press. London, Longmans, 1900
• Communism: a lecture London, Fabian Society, 1903