Zadie Smith

Awdures o Loegr yw Zadie Smith (ganwyd 25 Hydref 1975) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig fel nofelydd ac fel awdur storiau byrion ac ysgrifau.

Zadie Smith
Llais	Zadie Smith BBC Radio4 Desert Island Discs 27 September 2013 b03bg4v7.flac
Ganwyd	25 Hydref 1975, 27 Hydref 1975  Llundain
Dinasyddiaeth	Lloegr
Alma mater	Coleg y Brenin Hampstead School
Galwedigaeth	llenor, nofelydd, awdur ysgrifau, academydd
Cyflogwr	Prifysgol Efrog Newydd
Adnabyddus am	On Beauty, White Teeth, The Autograph Man, NW, Swing Time, Changing My Mind: Occasional Essays, The Fraud
Prif ddylanwad	Vladimir Nabokov, Salman Rushdie
Mudiad	realaeth
Priod	Nick Laird
Gwobr/au	Gwobr Goffa James Tait Black, awdur preswyl, Gwobr Llyfrau Costa, Gwobr Bailey's i Ferched am waith Ffuglen, Gwobr Somerset Maugham, Gwobr Bollinger Everyman Wodehouse, Gwobr Llyfr Anisfield-Wolf, Medal Langston Hughes, Gwobr y Guardian am y Llyfr Cyntaf, Cymrawd o'r Gymdeithas Frenhinol a Llenyddol, Gwobr Gwladwriaeth Awstria ar gyfer Llenyddiaeth Ewropeaidd, Cymrawd Academi Celf a Gwyddoniaeth America, Medal Bodley, National Book Critics Circle Award in Criticism
Gwefan	http://www.zadiesmith.com

Ei nofel gyntaf oedd White Teeth (2000), ac fe ddaeth yn un o'r gwerthwr gorau gan ennill nifer o wobrau. Hi hefyd a ysgrifennodd Feel Free (2018), casgliad o draethodau. Mae hi wedi bod yn athro yn y Gyfadran Ysgrifennu Creadigol ym Mhrifysgol Efrog Newydd ers Medi 2010.

Bywgraffiad

Fe'i ganed ar 25 Hydref 1975 ym mwrdeistref Brent yng ngogledd-orllewin Llundain, i fam o Jamaica, Yvonne Bailey, ac i Sais, Harvey Smith. Yn 14 oed, newidiodd ei henw i Zadie. Priododd Nick Laird.

Magwyd mam Smith yn Jamaica, ac ymfudodd i Loegr yn 1969. Ysgarwyd ei rhieni pan oedd yn ei harddegau. Mae ganddi hanner chwaer, hanner brawd, a dau frawd iau (un yw'r rapiwr a'r digrifwr Doc Brown, a'r llall yw'r rapiwr Luc Skyz). Fel plentyn, roedd Smith yn hoff o ddawnsio tap, ac yn ei harddegau, cafodd ei hystyried yn yrfa mewn theatr gerddorol. Tra oedd yn y brifysgol, enillodd Smith arian fel canwr jazz, ac am gyfnod roedd am fod yn newyddiadurwr. Er gwaethaf yr uchelgeisiau hyn, daeth llenyddiaeth i'r amlwg fel ei phrif ddiddordeb.

Aeth Smith i ysgolion y wladwriaeth leol: Ysgol Iau Malorees ac Ysgol Gyfun Hampstead, ac yna Coleg y Brenin, Caergrawnt, lle bu'n astudio llenyddiaeth Saesneg.

Yng Nghaergrawnt, cyhoeddodd Smith nifer o straeon byrion mewn cyfrol llenyddol gan fyfyrwyr newydd, o'r enw The Mays Anthology. Fe wnaethon nhw ddenu sylw cyhoeddwr, a gynigiodd gytundeb iddi ar gyfer ei nofel gyntaf ond penderfynodd Smith gysylltu ag asiant llenyddol sef A.P. Watt, ac fe'i derbyniwyd hi ar lyfrau'r asiant.

Cyfarfu Smith â Nick Laird ym Mhrifysgol Caergrawnt. Priodasant yn 2004 yng Nghapel Coleg y Brenin, Caergrawnt. Cyflwynodd Smith ei chyfrol On Beauty iddo. Mae hefyd yn defnyddio ei enw, yn gynnil, yn White Teeth.

Y llenor

Ymhlith y gwaith pwysig a nodedig yr ysgrifennodd y mae: On Beauty, White Teeth, The Autograph Man, NW, Swing Time a Changing My Mind: Occasional Essays.

Aelodaeth

Bu'n aelod o Gymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth am rai blynyddoedd.

Anrhydeddau

• Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Gwobr Goffa James Tait Black (2000), awdur preswyl (2000), Gwobr Llyfrau Costa (2000), Gwobr Bailey's i Ferched am waith Ffuglen (2006), Gwobr Somerset Maugham (2006), Gwobr Bollinger Everyman Wodehouse (2006), Gwobr Llyfr Anisfield-Wolf (2006), Medal Langston Hughes (2017), Gwobr y Guardian am y Llyfr Cyntaf (2000), Cymrawd o'r Gymdeithas Frenhinol a Llenyddol (2002), Gwobr Gwladwriaeth Awstria ar gyfer Llenyddiaeth Ewropeaidd (2018), Cymrawd Academi Celf a Gwyddoniaeth America (2023), Medal Bodley (2022), National Book Critics Circle Award in Criticism .