Mae Anatoly Yevgenevich Karpov (ganwyd 23 Mai 1951) yn uwchfeistr gwyddbwyll Rwsiaidd, cyn Bencampwr Gwyddbwyll y Byd, ⁣ a gwleidydd. Ef oedd y 12fed Pencampwr Gwyddbwyll y Byd rhwng 1975 a 1985, yn Bencampwr Byd FIDE deirgwaith (1993, 1996, 1998), ddwywaith yn bencampwr Gwyddbwyll y Byd fel aelod o dîm yr Undeb Sofietaidd (1985, 1989), ac yn enillydd chwe o Olympiads Gwyddbwyll fel aelod o dîm yr Undeb Sofietaidd (1972, 1974, 1980, 1982, 1986, 1988). Dyfarnodd Cymdeithas Ryngwladol y Wasg Gwyddbwyll naw Oscar Gwyddbwyll iddo (1973, 1974, 1975, 1976, 1977, 1979, 1980, 1981, 1984).

Anatoly Karpov
LlaisAnatolij Karpov voice.oga Edit this on Wikidata
Ganwyd23 Mai 1951 Edit this on Wikidata
Zlatoust Edit this on Wikidata
DinasyddiaethYr Undeb Sofietaidd, Rwsia Edit this on Wikidata
Addysgprofessor of economics Edit this on Wikidata
Alma mater
  • Economics Faculty of Saint Petersburg State University Edit this on Wikidata
Galwedigaethchwaraewr gwyddbwyll, gwleidydd, ysgrifennwr, newyddiadurwr, Aelod o 'Duma' Gwladwriaeth Rwsia Edit this on Wikidata
SwyddAelod o 'Duma' Gwladwriaeth Rwsia, Aelod o 'Duma' Gwladwriaeth Rwsia, Aelod o 'Duma' Gwladwriaeth Rwsia Edit this on Wikidata
Cyflogwr
  • Prifysgol Saint Petersburg Edit this on Wikidata
Plaid WleidyddolPlaid Gomiwnyddol yr Undeb Sofietaidd Edit this on Wikidata
Gwobr/aupencampwr gwyddbwyll y byd, Urdd Lenin, Chess Oscar, Chess Oscar, Chess Oscar, Chess Oscar, Chess Oscar, Chess Oscar, Chess Oscar, Chess Oscar, Chess Oscar, Urdd Teilyngdod "Am waith dros yr Henwlad", Dosbarth III, Urdd Baner Coch y Llafur, Urdd Cyfeillgarwch, Urdd Teilyngdod, Dosbarth lll, Urdd Teilyngdod, Dosbarth II, Urdd Ail Ddosbarth Sant Sergius o Radonezh, Meistr Anrhydeddus Chwaraeon, CCCP, Order of Holy Prince Daniel of Moscow 2nd class, Q4287094, Order of May, Olympic Order, urdd am Wasanaeth dros yr Henwlad, Dosbarth II, Government Prize of the Russian Federation, Russian Federation's Government Award, Order of St. Nestor the Chronicler, Golden Calf, Q12122161 Edit this on Wikidata
Gwefanhttp://aekarpov.com/ Edit this on Wikidata
Chwaraeon
Gwlad chwaraeonRwsia, Yr Undeb Sofietaidd Edit this on Wikidata

Llwyddodd i orffen yn gyntaf mewn dros 160 twrnamaint gwyddbwyll. [1] Cafodd sgôr Elo uchaf o 2780, a’i gyfanswm o 102 mis yn rhif un y byd yw’r trydydd hiraf erioed, y tu ôl i Magnus Carlsen a Garry Kasparov, ers sefydlu rhestr raddio FIDE yn 1970.

Mae Karpov hefyd yn Aelod etholedig o Dwma'r Wladwriaeth yn Rwsia . Ers 2006, mae wedi cadeirio'r Comisiwn Diogelwch Ecolegol a Diogelu'r Amgylchedd yn Siambr Ddinesig Ffederasiwn Rwsia, ac ers 2007, mae wedi bod yn aelod o'r Cyngor Cyhoeddus o dan y Weinyddiaeth Amddiffyn. [2]

Bywyd cynnar golygu

Ganed Karpov i deulu Rwseg ar 23 Mai, 1951 [3] [4] yn Zlatoust, yn rhanbarth Urals yr hen Undeb Sofietaidd, a dysgodd chwarae gwyddbwyll yn bedair oed. Roedd ei welliant cynnar mewn gwyddbwyll yn gyflym, gan iddo ddod yn ymgeisydd-feistr yn 11 oed. Yn 12, cafodd ei dderbyn i ysgol gwyddbwyll enwog Mikhail Botvinnik, er i Botvinnik wneud y sylw canlynol am y Karpov ifanc: "Nid oes gan y bachgen unrhyw syniad am gwyddbwyll, ac nid oes unrhyw ddyfodol o gwbl iddo yn y proffesiwn hwn." [5]

Cydnabu Karpov fod ei ddealltwriaeth o theori gwyddbwyll yn ddryslyd iawn bryd hynny, ac ysgrifennodd yn ddiweddarach fod y gwaith cartref a roddwyd gan Botvinnik o gymorth mawr iddo, gan ei bod yn ofynnol iddo ymgynghori â llyfrau gwyddbwyll a gweithio'n ddiwyd. [6] Gwellodd Karpov mor gyflym o dan arweiniad Botvinnik nes iddo ddod y meistr Sofietaidd ieuengaf mewn hanes yn bymtheg oed yn 1966; yn gyfartal a'r record a sefydlwyd gan Boris Spassky yn 1952. [7] [8]

Gyrfa golygu

Meistr ifanc golygu

 
Karpov yn 1967

Gorffennodd Karpov yn gyntaf yn ei dwrnamaint rhyngwladol cyntaf, yn Třinec, sawl mis yn ddiweddarach, o flaen Viktor Kupreichik . Yn 1967, enillodd y Niemeyer Tournament blynyddol yn Groningen . [9] Enillodd Karpov fedal aur am ragoriaeth academaidd yn yr ysgol uwchradd, ac aeth i Brifysgol Talaith Moscow yn 1968 i astudio mathemateg. Yn ddiweddarach trosglwyddodd i Brifysgol Talaith Leningrad, gan raddio oddi yno mewn economeg. Un rheswm dros y trosglwyddiad oedd bod yn agosach at ei hyfforddwr, yr uwchfeistr Semyon Furman, a oedd yn byw yn Leningrad . Cred Karpov fod Furman yn ddylanwad mawr ar ei ddatblygiad fel chwaraewr o safon fyd-eang. [10]

Ym 1969, Karpov oedd y chwaraewr Sofietaidd cyntaf ers Spassky (1955) i ennill Pencampwriaeth Iau y Byd, gan sgorio 10/11 heb golli gêm yn ngrŵp A olaf yn Stockholm . [11] Enillodd y fuddugoliaeth hon y teitl Meistr Rhyngwladol iddo. Ym 1970, 'roedd Karpov a Pal Benko yn gydradd pedwerydd/pumed mewn twrnamaint rhyngwladol yn Caracas, Venezuela, [12] ac enillodd y teitl uwchfeistr rhyngwladol . Dyfarnodd FIDE y teitl iddo yn ystod eu 41ain gyngres, a gynhaliwyd yn ystod Olympiad Gwyddbwyll Siegen, Gorllewin yr Almaen ym Medi 1970.

Uwchfeistr golygu

Enillodd Karpov dwrnamaint Coffa Alekhine 1971 ym Moscow (ar y cyd â Leonid Stein ), - ei fuddugoliaeth fawr gyntaf fel oedolyn. [13] Saethodd ei sgôr Elo o 2540 yn 1971 i 2660 yn 1973, [14] pan ddaeth yn ail ym mhencampwriaeth Sofietaidd 1973, un pwynt y tu ôl i Spassky, [15] a chymhwyso ar gyfer Interzonal Leningrad . [16]

Ymgeisydd golygu

Cymhwysodd pencampwriaeth iau'r byd Karpov ar gyfer un o'r ddau Interzonal, [17] cam rhagbrofol yng nghylchPencampwriaeth y Byd 1975 i ddewis pwy oedd i chwarae pencampwr y byd Bobby Fischer . Gorffennodd yn gyfartal gyntaf yn Interzonal Leningrad, gan gymhwyso ar gyfer Gemau Ymgeiswyr 1974 .

Trechodd Karpov Lev Polugaevsky o +3=5 yng ngêm gyntaf yr Ymgeiswyr, gan ennill yr hawl i wynebu'r cyn-bencampwr Boris Spassky yn y rownd gynderfynol. Roedd Karpov yn credu y byddai Spassky yn ei guro’n hawdd ac yn ennill y cylch Ymgeiswyr i wynebu Fischer, ac y byddai ef (Karpov) yn ennill y cylch Ymgeiswyr canlynol yn 1977. Enillodd Spassky y gêm gyntaf gyda Du mewn steil, ond sicrhaodd chwarae dyfal, ymosodol gan Karpov fuddugoliaeth iddo yn y diwedd o +4 -1=6.

Chwaraeodd rownd derfynol yr Ymgeiswyr ym Moscow gyda Victor Korchnoi . Aeth Karpov ar y blaen yn gynnar, gan ennill yr ail gêm, yna sgorio buddugoliaeth arall yn y chweched gêm. Yn dilyn deg gêm gyfartal yn olynol, collodd Korchnoi o safle buddugol yn yr ail gêm ar bymtheg i adael Karpov ar y blaen o 3-0. Yng ngêm 19, llwyddodd Korchnoi i ennill diweddglo hir, yna sgoriodd fuddugoliaeth gyflym ar ôl camgymeriad gan Karpov ddwy gêm yn ddiweddarach. Wedi tair gêm gyfartal pellach enillodd Karpov +3−2=19, gan symud ymlaen i herio Fischer am deitl pencampwr y byd. [18]

Chwarae Fischer yn 1975 golygu

Bu disgwyl mawr am ornest pencampwriaeth y byd rhwng Karpov a Fischer, ond ni wireddwyd y gobeithion hynny. Mynnodd Fischer nid yn unig mai'r cyntaf i guro deg gêm (heb gyfrif gemau cyfartal) oedd yn fuddugol, ond hefyd bod y pencampwr yn cadw'r goron pe bai'r sgôr yn gyfartal 9-9. Gwrthododd FIDE, y Ffederasiwn Gwyddbwyll Rhyngwladol, ganiatáu'r amod hwn, a rhoddodd ddyddiad cau i'r ddau chwaraewr, sef Ebrill 1, 1975, i gytuno i chwarae'r gêm o dan y rheolau a gymeradwywyd gan FIDE. Pan wrthododd Fischer gytuno, datganodd Llywydd FIDE Max Euwe ar Ebrill 3, 1975, fod Fischer wedi fforffedu ei deitl ag mai Karpov oedd Pencampwr newydd y Byd. [19]

Dadleuodd Garry Kasparov fod gan Karpov gyfle da o fuddigoliaeth oherwydd ei fod wedi curo Spassky mor hawdd a'i fod yn frid newydd o weithiwr proffesiynol caled, ac yn wir roedd ganddo gemau o ansawdd uwch, tra bod Fischer heb chwarae ers tair blynedd. [20] Adleisir y farn hon gan Karpov ei hun. [21] Credai Spassky y byddai Fischer wedi ennill yn 1975, ond byddai Karpov wedi cymhwyso eto ac wedi curo Fischer yn 1978. [22]

Dywedodd Karpov pe bai wedi cael y cyfle i chwarae yn erbyn Fischer am y bencampwriaeth yn ei ugeiniau, fe allai fod wedi bod yn chwaraewr llawer gwell o’r herwydd. [23] [24]

Pencampwr y byd golygu

 
Karpov gyda llywydd FIDE Max Euwe a'i wraig yn 1976

Yn benderfynol o brofi ei hun yn bencampwr teilwng, cymerodd Karpov ran ym mron pob twrnamaint mawr am y deng mlynedd nesaf. Enillodd dwrnamaint Milan ym 1975 yn hawdd, a chipio ei gyntaf o dri theitl Sofietaidd ym 1976. Cafodd rediad anhygoel o fuddugoliaethau twrnamaint yn erbyn chwaraewyr cryfaf y byd. Daliodd Karpov y record am y mwyafrif o fuddugoliaethau twrnamaint yn olynol (9) nes iddo gael ei chwalu gan Garry Kasparov (14) [25]

Ym 1978, amddiffynodd Karpov ei deitl yn erbyn Viktor Korchnoi, y gwrthwynebydd yr oedd wedi'i drechu yng nghylch Ymgeiswyr 1973–75; chwaraewyd y gêm yn Baguio, Philippines, ac 'roedd angen chwe buddugoliaeth i ennill. Fel ym 1974, aeth Karpov ar y blaen yn gynnar, gan ennill yr wythfed gêm ar ôl saith gêm gyfartal. Pan oedd y sgôr yn +5−2=20 o blaid Karpov, llwyddodd Korchnoi i ddod yn ôl, ac ennill tair o'r pedair gêm nesaf i ddod yn gyfartal. Yna enillodd Karpov y gêm nesaf i gadw'r teitl (+6−5=21). [26]

Dair blynedd yn ddiweddarach, ail-ymddangosodd Korchnoi fel enillydd yr Ymgeiswyr gan drechu Robert Hübner o'r Almaen yn y rownd derfynol; i herio Karpov yn Merano, yr Eidal. Enillodd Karpov yr ornest hon yn hawdd, 11–7 (+6−2=10), sy’n cael ei gofio fel “Cyflafan Merano”. [27]

Cyrhaeddodd gyrfa twrnamaint Karpov uchafbwynt yn nhwrnamaint "Twrnamaint y Sêr" Montreal ym 1979, lle gorffennodd yn gydradd gyntaf (+7−1=10) gyda Mikhail Tal o flaen meistri cryf yn cynnwys Jan Timman, Ljubomir Ljubojević, Boris Spassky, Vlastimil Hort, Lajos Portisch, Robert Hübner, Bent Larsen a Lubomir Kavalek . Enillodd Las Palmas yn 1977 gyda 13½/15. Enillodd hefyd dwrnamaint mawreddog Bugojno yn 1978 (rhannu), 1980 a 1986, twrnamaint Linares yn 1981 (rhannwyd gyda Larry Christiansen ) a 1994, twrnamaint Tilburg ym 1977, 1979, 1980, 1982, a 1983, Phencampwriaeth Sofietaidd yn 1976, 1983, a 1988. [28] Cynrychiolodd Karpov yr Undeb Sofietaidd mewn chwe Olympiad Gwyddbwyll, ac enillodd yr Undeb Sofietaidd fedal aur y tîm ym mhob un ohonynt. Chwaraeodd fel yr eilydd cyntaf yn Skopje 1972, gan ennill gwobr y bwrdd gyda 13/15. Yn Nice 1974, symudodd i fwrdd un ac eto enillodd wobr y bwrdd gyda 12/14. Yn La Valletta 1980, roedd ar fwrdd un eto a sgoriodd 9/12. Yn Lucerne 1982, sgoriodd 6½/8 ar fwrdd un. Yn Dubai 1986, sgoriodd 6/9 ar fwrdd dau. Yr olaf oedd Thessaloniki 1988, lle sgoriodd 8/10 ar fwrdd dau. Wrth chwarae yn yr Olympiad, dim ond dwy gêm a gollodd Karpov allan o 68 a chwaraeodd. [29]

Mae'r ffigyrau yn dangos goruchafiaeth Karpov fel pencampwr dros ei gyfoedion, ei sgôr oedd +11−2=20 yn erbyn Spassky, +5=12 yn erbyn Robert Hübner, +6−1=16 yn erbyn Ulf Andersson, +3−1=10 yn erbyn Vasily Smyslov, +1=16 yn erbyn Mikhail Tal, a +10−2=13 yn erbyn Ljubomir Ljubojević . 

Ymryson â Kasparov golygu

Roedd Karpov wedi cadarnhau ei safle fel chwaraewr gorau'r byd a phencampwr y byd cyn i Garry Kasparov ddod i amlygrwydd. Yn eu gêm gyntaf, Pencampwriaeth Gwyddbwyll y Byd 1984 ym Moscow, byddai'r chwaraewr cyntaf i ennill chwe gêm yn ennill. Aeth Karpov ar y blaen o 4-0 ar ôl naw gêm. Cyfartal oedd y 17 gêm nesaf, gan osod record ar gyfer gemau teitl y byd, a chymerodd Karpov tan gêm 27 i ennill ei bumed buddugoliaeth. Yng ngêm 31, roedd gan Karpov safle buddugol ond methodd â manteisio a cytunodd ar gêm gyfartal. Collodd y gêm nesaf, ac wedi hynny cafwyd 14 gêm gyfartal arall. 'Roedd gan Karpov gêm fuddugol eto yn ngêm 41, ond methodd eto a bu'n rhaid iddo setlo am gêm gyfartal. Ar ôl i Kasparov ennill gemau 47 a 48, diddymodd Llywydd FIDE Florencio Campomanes yr ornest ar sail iechyd y chwaraewyr. [30] Dywedir bod Karpov wedi colli 10 kg yn ystod yr ornest. [31]Parhaodd yr ornest am bum mis, sy'n ddigynsail, gyda phum buddugoliaeth i Karpov, tair i Kasparov, a 40 gêm gyfartal. 

Trefnwyd ail-ornest yn 1985, hefyd ym Moscow. Gorfododd digwyddiadau'r "Ornest Marathon", fel y'i gelwir, FIDE i ddychwelyd i'r fformat blaenorol, gyda'r ornest wedi'i chyfyngu i 24 gêm (gyda Karpov yn parhau i fod yn bencampwr pe bai'r gêm yn gorffen 12-12). Roedd rhaid i Karpov ennill y gêm olaf i ddodd yn gyfartal a cadw ei deitl, ond collodd, gan ildio'r teitl i'w wrthwynebydd. Y sgôr terfynol oedd 13–11 (+3−5=16) o blaid Kasparov.

 
Karpov, gyda Kasparov (chwith) a'r Uwchfeistr o'r Iseldiroedd Jan Timman (de) yn Amsterdam, 1987

Parhaodd Karpov yn chwaraewr gwych (a Rhif 2 yn y byd) tan ganol y 1990au. Ymladdodd â Kasparov mewn tair gêm arall ym mhencampwriaeth y byd yn 1986 (a gynhaliwyd yn Llundain a Leningrad ), 1987 (yn Seville ), a 1990 (yn Ninas Efrog Newydd a Lyon ). Roedd y tair gêm yn hynod o agos: y sgoriau oedd 11½–12½ (+4−5=15), 12–12 (+4−4=16), a 11½–12½ (+3−4=17). Ym mhob un o'r tair gêm, roedd gan Karpov gyfleoedd buddugol hyd at y gemau diwethaf. Roedd diwedd gêm Seville ym 1987 yn arbennig o ddramatig. Enillodd Karpov y 23ain gêm pan wnaeth Kasparov gamgyfrifo cyfuniad. Yn y gêm olaf, ag yntai angen dim ond gêm gyfartal i ennill y teitl, 'roedd Karpov o dan bwysau amser ar ddiwedd y sesiwn gyntaf o chwarae, methodd gyfle am gêm gyfartal a oedd bron yn orfodol, ac fe gafodd Kasparov orffen y sesiwn gyda milwr ychwanegol. . Ar ôl camgymeriad pellach yn yr ail sesiwn, roedd Karpov yn colli'n araf. ac ymddiswyddodd ar symudiad 64, gan ddod â'r ornest i ben a chaniatáu i Kasparov gadw'r teitl. 

Yn eu bum gornest am bencampwriaeth y byd, sgoriodd Karpov 19 buddugoliaeth, 21 colled, a 104 gêm gyfartal mewn 144 gêm. [32] I gyd, chwaraeodd Karpov bum gwaith yn erbyn Kasparov am y teitl o 1984 i 1990 heb erioed ei drechu.

Pencampwr FIDE eto (1993-1999) golygu

 
Karpov yn 1993

Ym 1992, collodd Karpov Gêm Ymgeiswyr yn erbyn Nigel Short . Ond ym Mhencampwriaeth Gwyddbwyll y Byd 1993, ail-enillodd Karpov deitl Pencampwr y Byd FIDE pan wahanodd Kasparov a Short oddi wrth FIDE. Trechodd Karpov Timman - collwr rownd derfynol yr Ymgeiswyr yn erbyn Short.

Cyfarfod mawr nesaf Kasparov a Karpov oedd twrnamaint gwyddbwyll Linares ym 1994. Y cystadleuwyr, yn nhrefn teilyngdod, oedd Karpov, Kasparov, Shirov, Bareev, Kramnik, Lautier, Anand, Kamsky, Topalov, Ivanchuk, Gelfand, Illescas, Judit Polgár, a Beliavsky ; gyda sgôr Elo ar gyfartaledd o 2685, yr uchaf erioed ar y pryd. O weld cryfder y cystadleuwyr, dywedodd Kasparov sawl diwrnod cyn y twrnamaint y gallai'r enillydd gael ei alw'n bencampwr twrnameintiau byd go iawn!. Wedi'i ysgogi efallai gan y sylw hwn, chwaraeodd Karpov dwrnamaint gorau ei fywyd. Roedd yn ddiguro ac enillodd 11 pwynt allan o 13 (y ganran fuddugol orau ers i Alekhine ennill San Remo yn 1930 ), gan orffen 2½ pwynt o flaen Kasparov a Shirov yn ail. Roedd llawer o'i fuddugoliaethau'n drawiadol (yn arbennig, mae ei fuddugoliaeth dros Topalov yn cael ei hystyried o bosibl y gorau yn ei yrfa). Rhoddodd y perfformiad hwn yn erbyn chwaraewyr gorau'r byd ei berfformiad twrnamaint gradd Elo yn 2985, y sgôr perfformiad uchaf o unrhyw chwaraewr mewn hanes hyd at 2009, pan enillodd Magnus Carlsen twrnamaint gwyddbwyll categori XXI Pearl Spring gyda pherfformiad o 3002. Mae'r ystadegydd gwyddbwyll Jeff Sonas yn ystyried mai perfformiad Karpov yn Linares yw'r canlyniad twrnamaint gorau mewn hanes. [33]

Amddiffynnodd Karpov ei deitl FIDE yn erbyn Gata Kamsky (+6−3=9) ym 1996. Ym 1998, fe wnaeth FIDE ddileu'r hen system o Gemau Ymgeiswyr i raddau helaeth, gan newid y fformat - gyda'r chwaraewyr yn ymladd gemau byr yn erbyn ei gilydd dros ychydig wythnosau'n unig. Yn y cyntaf o'r digwyddiadau hyn, Pencampwriaeth Gwyddbwyll y Byd FIDE 1998, cafodd y pencampwr Karpov ei hadu'n syth i'r rownd derfynol, gan drechu Viswanathan Anand (+2−2=2, toriad cyflym 2-0). Yn y cylch dilynol, newidiwyd y fformat eto, gyda'r pencampwr yn gorfod cymhwyso. Gwrthododd Karpov amddiffyn ei deitl, a pheidiodd â bod yn Bencampwr Byd FIDE ar ôl Pencampwriaeth Gwyddbwyll y Byd FIDE 1999 . 

Tuag at ymddeoliad golygu

Mae chwarae twrnamaint clasurol Karpov wedi bod yn gyfyngedig iawn ers 1997, gan fod yn well ganddo ymwneud mwy â gwleidyddiaeth Rwsia. Roedd wedi bod yn aelod o'r Goruchaf Gomisiwn Sofietaidd dros Faterion Tramor ac yn llywydd y Gronfa Heddwch Sofietaidd cyn i'r Undeb Sofietaidd chwalu. Yn ogystal, mae wedi bod yn rhan o sawl anghydfod gyda FIDE. [34] Yn rhestr graddio FIDE Medi 2009, disgynnodd allan o'r 100 Uchaf yn y byd am y tro cyntaf.

Ers hyn mae Karpov fel arfer yn cyfyngu ei chwarae i ddigwyddiadau arddangos, ac mae wedi ailwampio ei arddull i arbenigo mewn gwyddbwyll cyflym. Yn 2002, enillodd gornest yn erbyn Kasparov, gan ei drechu mewn gêm rheoli amser cyflym 2½–1½. Yn 2006, 'roedd yn gyfartal gyntaf gyda Kasparov mewn twrnamaint blitz, o flaen Korchnoi a Judit Polgár. [35]

Chwaraeodd Karpov a Kasparov gornest gymysg 12 gêm rhwng 21-24 Medi, 2009, yn Valencia, Sbaen. Roedd yn cynnwys pedair gêm gyflym (neu lled-gyflym) ac wyth gêm blitz ac fe'i cynhaliwyd union 25 mlynedd ar ôl cyfarfyddiad chwedlonol y ddau chwaraewr ym Mhencampwriaeth Gwyddbwyll y Byd 1984 . [36] Enillodd Kasparov y gêm 9-3.

Chwaraeodd Karpov gêm yn erbyn Yasser Seirawan yn 2012 yn St. Louis, Missouri, canolfan bwysig ym myd gwyddbwyll Gogledd America, gan ennill 8–6 (+5−3=6). [37]

Ym mis Tachwedd 2012, enillodd dwrnamaint cyflym Cap d'Agde sy'n dwyn ei enw (Tlws Anatoly Karpov), gan guro Vasyl Ivanchuk (9fed yn rhestr graddio y byd FIDE Hydref 2012) yn y rownd derfynol.

Gyrfa broffesiynol a gwleidyddol ar ôl ymddeol o wyddbwyll golygu

 
Sefydlodd Karpov ei ysgol gwyddbwyll yn yr adeilad lliw haul. Mae'r arwydd sy'n dwyn ei enw wedi'i dynnu, ac mae'r ysgol yn y broses o newid ei henw.


Bu Karpov yn aelod o chweched, seithfed ac wythfed Dwma Talaith Rwsia . [38] Ers 2005, mae wedi bod yn aelod o Siambr Gyhoeddus Rwsia . Mae wedi ymwneud â nifer o achosion dyngarol, megis eiriol dros ddefnyddio halen ïodedig . [39] Ar 17 Rhagfyr, 2012, cefnogodd Karpov y ddeddf yn Senedd Rwsia sy'n gwahardd mabwysiadu plant amddifad Rwsiaidd gan ddinasyddion yr Unol Daleithiau.

Mynegodd Karpov gefnogaeth i uno Crimea gyda federasiwn Rwsia, a chyhuddodd Ewrop o geisio pardduo Putin . [40] Ym mis Awst 2019, dywedodd Maxim Dlugy fod Karpov wedi bod yn aros ers mis Mawrth am gymeradwyaeth i fisa i ymweld a'r Unol Daleithiau, er ei fod wedi ymweld â'r wlad yn aml ers 1972. Roedd Karpov i fod i ddysgu gwersyll haf yn Academi Gwyddbwyll Max. Dywedodd Dlugy fod Karpov wedi cael ei holi yn llysgenhadaeth yr Unol Daleithiau ym Moscow i weld a oedd yn bwriadu cyfathrebu â gwleidyddion America. [41] Roedd Karpov ymhlith aelodau Dwma Talaith Rwsia a roddwyd o dan sancsiynau gan yr UE a'r DU yn ystod Rhyfel Rwsia-Wcrain . [42] [43] Ym mis Mawrth 2022, ar ôl i'r goresgyniad ddechrau, ataliodd Cyngor FIDE deitl Karpov fel Llysgennad Oes FIDE. [44]

Ym mis Tachwedd 2022, derbyniodd Karpov anaf i'w ben a'i gadawodd yn cyfergyd; yn ôl rhai ffynonellau, gosodwyd ef mewn coma anwythol . [45] Mae ffynonellau'n amrywio o ran achos yr anaf, gan gynnwys honiadau yr ymosodwyd arno tra'n feddw iawn. Dywedodd merch Karpov, Sofia, ei fod wedi cwympo'n ddamweiniol; adleisiwyd hyn gan Ffederasiwn Gwyddbwyll Rwsia. [46]

Ymgeisydd ar gyfer arlywyddiaeth FIDE golygu

Ym mis Mawrth 2010, cyhoeddodd Karpov y byddai'n ymgeisydd ar gyfer llywyddiaeth FIDE. Cynhaliwyd yr etholiad ym mis Medi 2010 yn y 39ain Olympiad Gwyddbwyll . [47] Ym mis Mai, cynhaliwyd digwyddiad codi arian yn Efrog Newydd gyda chyfraniad gan Kasparov a Magnus Carlsen, a gefnogodd ei gais ac ymgyrchu drosto. [48] Roedd Nigel Short hefyd yn cefnogi ymgeisyddiaeth Karpov. Ar 29 Medi, 2010, ail-etholwyd Kirsan Ilyumzhinov yn arlywydd FIDE, 95 pleidlais i 55. [49]

Arddull golygu

Dywed fod arddull chwarae fel " boa constrictor " [50] [51] Karpov, yn cymryd y risg lleiaf posibl ond yn ymateb yn ddidrugaredd i'r gwall lleiaf gan ei wrthwynebydd. O ganlyniad, mae'n aml yn cael ei gymharu â José Raúl Capablanca, trydydd pencampwr y byd. Mae Karpov ei hun yn disgrifio ei arddull fel a ganlyn:

Gadewch inni ddweud y gellir parhau â'r gêm mewn dwy ffordd: mae un ohonynt yn ergyd dactegol hardd sy'n arwain at amrywiadau nad ydynt yn bosibl eu datrys yn fanwl gywir; y llall yw pwysau lleoliadol clir sy'n arwain at ddiweddglo gyda siawns microsgopig o fuddugoliaeth. . . . Byddwn yn dewis [yr olaf] heb feddwl ddwywaith. Os yw'r gwrthwynebydd yn cynnig chwarae brwd nid wyf yn gwrthwynebu; ond mewn achosion o'r fath rwy'n cael llai o foddhad, hyd yn oed os byddaf yn ennill, nag o gêm a gynhelir yn unol â holl reolau strategaeth gyda'i rhesymeg ddidostur. [52]

Gemau nodedig golygu

 

Hobiiau golygu

Gwerthwyd casgliad mawr Karpov o stampiau Gwlad Belg a'u trefedigaeth yn y Congo gan gynnwys post o 1742 hyd at 1980 gan gwmni arwerthiant David Feldman's rhwng 2011 a 2012. Mae ganddo llyfrgell o 9,000 o lyfrau gwyddbwyll.

Anrhydeddau a gwobrau golygu

  • Trefn Teilyngdod y Famwlad, 3ydd dosbarth (2001) – am gyfraniad eithriadol i weithredu rhaglenni elusennol, cryfhau heddwch a chyfeillgarwch rhwng pobloedd
  • Trefn Cyfeillgarwch (2011) – am ei gyfraniad mawr i gryfhau heddwch a chyfeillgarwch rhwng pobloedd a gweithgareddau cymdeithasol cynhyrchiol
  • Urdd Lenin (1981)
  • Trefn Baner Goch Llafur (1978)
  • Trefn Teilyngdod, 2il ddosbarth (Wcráin) (Tachwedd 13, 2006) - am ei gyfraniad i ddioddefwyr trychineb Chernobyl
  • Urdd y Tywysog Sanctaidd Daniel o Moscow, 2il ddosbarth (1996)
  • Urdd Sant Sergius o Radonezh, 2il ddosbarth (2001)
  • Medal "Am gyfraniad eithriadol i fusnes y Casglwr yn Rwsia"
  • Aelod er Anrhydedd o'r Gymdeithas Hel Stampiau Sofietaidd (1979)
  • Diploma Duma Gwladol Ffederasiwn Rwsia Rhif 1
  • Gorchymyn "Am gyflawniadau rhagorol mewn chwaraeon" (Gweriniaeth Ciwba)
  • Medal Tsiolkovsky Cosmonautics Ffederasiwn Rwsia
  • Medal "Ar gyfer Cryfhau'r system gosbi", dosbarth 1af ac 2il
  • Plât fron gradd 1af y Weinyddiaeth Mewnol
  • Cymdeithas Ryngwladol y Wasg Gwyddbwyll, pleidleisiwyd 9 gwaith yn chwaraewr gwyddbwyll gorau'r flwyddyn a dyfarnwyd yr " Oscar Gwyddbwyll " iddo
  • Urdd Sant Nestor y Cronicl, dosbarth 1af
  • Mae asteroid 90414 Karpov wedi'i enwi ar ôl Karpov [53]
  • Twrnamaint Gwyddbwyll Rhyngwladol Anatoly Karpov, twrnamaint pawb-yn-chwarae-pawb a gynhelir yn flynyddol er anrhydedd iddo yn Poikovsky, Khanty-Mansi Autonomous Okrug, Rwsia ers 2000 [54]

Llyfrau golygu

Mae Karpov wedi ysgrifennu neu gyd-awduro nifer o lyfrau, y rhan fwyaf ohonynt wedi'u cyfieithu i'r Saesneg.

  • Karpov, A.E. Ninth vertical. 1978. Moscow: Molodaya Gvardia.
  • Karpov, Anatoly; Roshal, Alexander (1979). Chess Is My Life. Pergamon Press. ISBN 0-0802-3119-5.
  • Karpov, Anatoly (1988). The Open Game in Action. Batsford. ISBN 978-0713460964.
  • Karpov, Anatoly (1988). The Semi-Open Game in Action. Collier. ISBN 978-0020218012.
  • Karpov, Anatoly (1990). The Closed Openings in Action. Collier/MacMillan. ISBN 978-0020339854.
  • Karpov, Anatoly (1990). The Semi-Closed Openings in Action. Collier/MacMillan. ISBN 978-0020218050.
  • Karpov, Anatoly (1990). Karpov on Karpov: Memoirs of a chess world champion. Liberty Publishing. ISBN 0-689-12060-5. (also a 1992 Simon & Schuster edition)
  • Karpov, Anatoly (1992). Beating the Grünfeld. Batsford. ISBN 978-0-7134-6468-9.
  • Karpov, Anatoly (2006). Caro-Kann Defence: Advance Variation and Gambit System. Batsford. ISBN 0-7134-9010-1.
  • Karpov, Anatoly (2007). My Best Games. Edition Olms. ISBN 978-3-2830-1002-7.
  • Karpov, Anatoly; Henley, Ron (2007). Elista Diaries: Karpov–Kamsky, Karpov–Anand, Anand Mexico City 2007 World Chess Championship Matches. Batsford. ISBN 978-0-923891-97-8.
  • Karpov, Anatoly (2007). How To Play The English Opening. Batsford. ISBN 978-0-7134-9065-7.

Cyfeiriadau golygu

  1. van Reem, Eric (August 11, 2005). "Karpov, Kortchnoi win Unzicker Gala". ChessBase. Cyrchwyd July 2, 2009. In his 1994 book My Best Games, Karpov says he played some 200 tournaments and matches, and won more than 100.
  2. "Anatoly Karpov elected as Deputy Secretary General of the Assembly". Official site of the Eurasian Peoples' Assembly (yn Saesneg). February 8, 2021. Cyrchwyd February 24, 2022.
  3. How Karpov Wins, p. xiii
  4. Deep Blue: An Artificial Intelligence Milestonebats, p. 44
  5. Arrabal, Fernando (March 1, 1992). "Getting It Off His Chess". The New York Times. Cyrchwyd February 15, 2021.
  6. Karpov, A. (1992). Karpov on Karpov: A Memoirs of a Chess World Champion. Atheneum. ISBN 0-689-12060-5.
  7. Editorial Staff (April 15, 2022). "Boris Spassky - The Russian Chess Grandmaster Legend - Chess Player Profile". The Chess Journal (yn Saesneg). Cyrchwyd August 4, 2022.
  8. "ANATOLY KARPOV". Федерация шахмат России (yn Saesneg). Cyrchwyd August 4, 2022.
  9. "EU-ch U18 f-A 6768 1967". 365Chess.com. Cyrchwyd October 20, 2013.
  10. Arrabal, Fernando (March 1, 1992). "Getting It Off His Chess". The NY Times. Cyrchwyd November 16, 2022.
  11. "Wch U20 fin-A". 365Chess.com. Cyrchwyd October 20, 2013.
  12. "Caracas 1970". 365Chess.com. Cyrchwyd October 20, 2013.
  13. "Alekhine mem 1971". www.365chess.com.
  14. "FIDE rating history: Karpov, Anatoly".
  15. "41st Soviet Chess Championship, Moscow 1973". www.olimpbase.org.
  16. "Leningrad Interzonal 1973". www.365chess.com.
  17. Zonal Qualifiers 1972-1975, Mark Weeks' Chess Pages
  18. chessgames.com, Karpov - Korchnoi Candidates Final (1974)
  19. Byrne, Robert (1976). Anatoly Karpov, The Road to the World Chess Championship. New York: Bantam Books. t. 1. ISBN 0-553-02876-6.
  20. Kasparov, My Great Predecessors, part IV: Fischer, p. 474
  21. "Karpov on Fischer, Korchnoi, Kasparov and the chess world today". Chessbase. February 5, 2020. Cyrchwyd February 6, 2020.
  22. In an article (PDF) published in 2004 on the Chesscafe website Susan Polgar wrote: "I spoke to Boris Spassky about this same issue and he believes that Bobby would have won in 1975, but that Anatoly would have won the rematch."
  23. ""Каспаров получил от меня 48 бесплатных уроков". Большое интервью Карпова". sport-express.ru (yn Rwseg). May 21, 2021. Cyrchwyd July 4, 2022.
  24. "Karpov at 70: "My great blunder was I agreed to hold the match with Kasparov in the Soviet Union"". chess24.com (yn Saesneg). Cyrchwyd July 4, 2022.
  25. Seirawan, Yasser (2005). Winning Chess Strategies. Microsoft Press. ISBN 978-1857443851.
  26. chessgames.com, Karpov vs Korchnoi, 1978
  27. World Chess Championship 1981
  28. chessgames.com, Anatoly Karpov
  29. "Karpov at 70: "My great blunder was I agreed to hold the match with Kasparov in the Soviet Union"". chess24.com (yn Saesneg). Cyrchwyd June 2, 2022.
  30. 1984 Karpov–Kasparov Title Match Highlights Mark Weeks' Chess Pages
  31. "Karpov vs Kasparov, 1984-85".
  32. Weeks, Mark. "World Chess Championship, The Great Rivalries, Kasparov - Karpov". The Great Rivalries. Cyrchwyd July 11, 2022.
  33. "Facts and figures: Magnus Carlsen's performance in Nanjing". ChessBase. Retrieved October 26, 2009.
  34. "Karpov may sue over LV tourney - Las Vegas Sun Newspaper". lasvegassun.com (yn Saesneg). July 22, 1999. Cyrchwyd May 6, 2021.
  35. "The Credit Suisse Blitz – in pictures". ChessBase. August 27, 2006. Cyrchwyd October 21, 2010.
  36. "Kasparov and Karpov to play 12 games match in Valencia". Chessdom. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2009-07-12. Cyrchwyd July 8, 2009.
  37. "Karpov, Seirawan Head to Rapid Play in Saint Louis". St Louis Chess Club. June 12, 2012. Cyrchwyd June 12, 2012.
  38. "Карпов Анатолий Евгеньевич". Государственная Дума.
  39. "Stories from the region". www.unicef.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar January 8, 2010. Cyrchwyd March 26, 2018.
  40. Кожемякин, Владимир (June 23, 2015). "Анатолий Карпов: Европа пытается демонизировать Путина, а не Россию". www.aif.ru. Cyrchwyd March 26, 2018.
  41. "Russian chess legend Anatoly Karpov unable to get U.S. visa, friend says". Reuters (yn Saesneg). August 22, 2019. Cyrchwyd August 22, 2019.
  42. "Анатолий Карпов попадает под санкции Европейского союза". chess-news.ru. February 23, 2022. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-02-24. Cyrchwyd 2023-04-28.
  43. "CONSOLIDATED LIST OF FINANCIAL SANCTIONS TARGETS IN THE UK" (PDF). Cyrchwyd 16 April 2023.
  44. "The Official Statement of FIDE Council". www.fide.com (yn Saesneg). Cyrchwyd March 3, 2022.
  45. "Breaking News: Anatoly Karpov in hospital with fractured skull". Chess News (yn Saesneg). 2022-10-31. Cyrchwyd 2022-11-02.
  46. "Conflicting claims as Anatoly Karpov enters induced coma: Assault or a domestic accident?". MARCA (yn Saesneg). 2022-10-31. Cyrchwyd 2022-11-02.
  47. Doggers, Peter (March 2, 2010). "Karpov candidate for FIDE President". Chess Vibes. Archifwyd o'r gwreiddiol ar March 5, 2010. Cyrchwyd March 2, 2010.
  48. "Big Karpov fund-raiser in New York". ChessBase. May 18, 2010. Cyrchwyd March 26, 2018.
  49. "Kirsan Ilyumzhinov wins 2010 FIDE elections". Chessdom.com. 2010. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2010-10-02. Cyrchwyd 2023-04-28.
  50. Byrne, Robert (September 17, 1980). "Chess:; Revengeful Karpov Presses Like a Cool Boa Constrictor Unsuspected Strength Shown". The New York Times. Cyrchwyd February 15, 2021.
  51. Goodman, David (December 19, 1987). "Karpov A Master Of Willpower, Squeeze Play With AM-World Chess". AP News. Cyrchwyd February 15, 2021.
  52. Hooper, David; Whyld, Kenneth (1996). The Oxford Companion to Chess. Oxford: Oxford University Press. t. 192. ISBN 0192800493. Cyrchwyd 26 September 2016.
  53. "Kasparov – Karpov Valencia 2009, day 3 LIVE! - Chessdom". tournaments.chessdom.com. Cyrchwyd March 26, 2018.
  54. "Background of the tournament". 3rd Karpov International Chess Tournament. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-05-17. Cyrchwyd August 28, 2015.